Azərbaycan Respublikası Tohsil Nazirliyi Azərbaycan Ə m ək və Sosial Münasibətlər Akademiyası G.İ.İsmayılov İnformasiya iQTİsadiyyati (Dərslik)

rəfındən  maiiarın  yavılmasına,  xidmətiərın  göstərilməsinü,  işlə- 
rin  görülməsınə  və  ya onun imicinin  formalaşdırıimasma  bırbaşa, 
yaxud  dolayı  yoiia  xidmət  cdən  məlumat,  kommeısiya  biidirisı  - 
satıcı  başa düşülür.
Elektron ticarətində Qanunun  tətbiq edilməsi*
Maiiyyə bazarı,  o cünıiodən  sığorta və  qiymətii kağızlar bazarı 
istisna oimaqia Azərbaycan Respubiikasında bütün digər sahələr- 
də həyata  keçiriiən elektron ticarətə  şamil edilir.
Maliyyə  bazannda,  o  cümiədən  sığorta  və  qiymətü  kağızlar 
bazarında  elektron  ticarətə  bağlı  münasibətlər  Azorbaycan  Res- 
pubiikasının digər qanunvericilik aktları  ilə  tənzimlənir.
Elektron  ticarətin  hüquqi tonzislənməsi.
Elektron ticarət haqqında AR qanunvericiliyi  AR-nın Konstitu- 
siyasından,  AR-nın  Mülki  məcəlləsindən,  “Elektron  imza  və 
elektron  sənəd haqqında” 
AR-nm  qanunundan,  bu qanundan və 
digər  normativ  hüquqi  aktlardan,  habeiə  AR-nın  torofdar  çıxdığı 
beynəlxalq  müqavilələrdən ıbarətdir.
Olaqəiərin  elektron formada bağlanması  ilə  əlaqədar məsələiər 
bu  Qanunla  və  elektron  sənəd  dövriyyəsinə  dair  qarıunvericiliklo, 
əqdiərdən  irəii  gəİən öhdəiiklərin məzmunu və icrası ilo bağlı mə- 
sələlər isə  bu qanunun  IO-cu maddəsində nəzərdə tutulan məsələ- 
iər istisna olmaqla,  müiki qanunvericiliklə tənzimlənir.
ELEKTRON  TİCARƏTİN  TƏŞKİLİ 
Eİektron  ticarətin  əsas  prinsipləri
Azərbaycan  Respublikasmda  elektron ticarətin  hüquqi  tənzinı- 
lənməsi  aşağıdakı  prinsiplorə  əsaslanır:
❖ iştirakçıiarm hüquq bərabərliyi;
❖  iştirakçılann  iradə sərbəstliyi;
❖  iştirakçıiann əmlak müstəqilliyi;
❖ mülkiyyətin  toxunulmazlığı;

---

❖  müqavilə azadlığı;
❖ sahibkarlıq fəaliyyətinin maneəsiz həyata  kcçirilməsi;
❖ azad  və  ədalətli  rəqabət;
❖ malların,  xidmətlərin  və  maliyyə  vəsaitlərının  sərbəst  hə- 
rəkəti;
❖ hüquqlann məhkəmədə  müdafləsinə təminat vcrilməsi.
Hiiquqi  və  fıziki  şəxsiərin  elektron ticarət sahəsində  hüquq  və 
vəzifələr  əldə  etməsinə  və  həyata  kesiriiməsinə  yalnız  AR-nm 
qanunvericiliyinə əsasən məhdudiyyətlər qoyula  bilər.
Elektron  ticarətin  həyata  keçirilməsinə  xüsusi  razrlıq  (lisenzi- 
ya)  tələb  olunur.  Xüsusi  razılıq  (lisenziya)  tələb  oiunan  fəaliyyət 
sahələrində  elektron  ticarət  aparıldıqda,  satıcı  (təchizatçı)  qanıın- 
vericilikdə  müəyyən  edilmiş  qaydada həmin  fəaiiyyətə  xüsusi ra- 
zılıq (iisenziya) almalıdır,
Hüquqı  və  fıziki  şəxslər clektron  ticarət  sahəsində  hüquq  və 
vəzifələrini  qanunvericiliyə  və  bağladıqları  müqavilələrə  əsasən 
əldə  edir və  həyata  keçirirlər.
11.2.  Elektron  ticarətin iştirakçılarına 
olan tələblər.
Azərbaycan  Respublikasınm  qanunvericiliyinə  uyğun  olaraq 
fəaliyyətə  xüsusi  razılıq  (lısenziya)  nəzərdə  tutulan  haliar  istisna 
oimaqla,  tnövcud  qanunvericiliyə  müvafiq  qaydada  hüquqi  şəxs 
dovlət  qeydiyyatından  keçdiyi  və  hüquqişəxs  yaratmadan  sahıb- 
karlıq  fəaliyyəti  ilə  məşğul  olan  ftzikı  şəxs  sahibkarlıq  fəaİiyyoti 
ilə məşğul oimaq hüquqi  əidə  etdiyi  andan satıct  (təshizatçı)  kimı 
fəaliyyətə başiaya bilər.
Digər tərəfdən 5-ci  maddənın 2-ci  bəndənin tələbiərinə  üyğuıı 
olaraq  satıcının  (təchizatçının)  aiıcılara  (sifarişçiiərə)  təqdim  et- 
diyi  bütün  məlumatlar  Azərbaycan  diiində  və  ya  tərəflərin  razı- 
iaşdırdığı  digər diidə,  xüsusi biiiyə maiık oimayan  ahcı  (sıfarişçi) 
tərəfındən  aydın  və  birmənalı  başa  düşülən  şəkiidə  ifadə  olurı 
maiıdır.

---

Homçinin  satıcı  (təchizatçı)  özü  barədə  aşağıdakı  zəruri  məlu- 
matlarla  alıcıların  (sıfarışçılorm)  və  səlahiyyətli  dövlət orqanları- 
nın  tanış olmasma imkan yaratınalıdır.
Eyni  zamanda  hüquqi  şəxsin  adı,  dövlət  qeydiyyatı,  təşkıla- 
ti-hüquqı  forması,  ünvan  və  ya  fıziki  şəxsin  soyadı,  adı  və  atası- 
nın adı,  ünvan göstərilməlıdir.
Belə  ki,  əlaqə  məlumatları  (telefon,  faks,  İntemct  vo  elektroıı 
poçt ünvanları) olmahdır.
Bu  baxımdan  satıcınm (tochizatçmın)  ticarət  reyestnndə  və  ya 
digər  reyestrdə  qeydiyyatı  olduğu  halda,  reyestin  adı,  qeydiyyat 
nömrəsi, və ya dıgər  identikləşdirmə məlumatı (satıct  (təchizatçı) 
peşə  üzrə  fəaliyyət  göstərərkən  isə  qeydi)ryatdan  keçdiyi  müva- 
fıq  dövlət orqanın və  ya digər qurumun adı,  peşə üzro ixtisas  də- 
rəcəsi,  peşə  qaydalan  və  bu  qaydalarla  tanışhq  inıkanı  barodo 
məlumat) tam olmalıdır.
Belə  ki,  sahibkarhq  fəaliyyətinə  xüsusi  razıhq  (lisetıziya)  tot- 
biq  olunan  halda,  xüsusi  razılıq  (Iisenziya)  və  onu  vermiş  dövlot 
orqanı  barodə ətraflı  məlumatların olması  vacibdir.
Yeri  gəlmışkən  vergi  ödəyicisinin  eyniləşdirmə  nömrəsi 
(VÖEN) olmalıdır.
Malların,  xidmətlərin və  işlərin qiymətinə və malın (xidmətiıı, 
işin)  çatdırılma haqqının daxil  olub-olmaması  və onlann məbləği 
barodə məlumat verilməlıdir.
Həmçinin  alıcı  (sifanşçi)  “Elektron  ticarət  haqqmda”  Qanun- 
la,  mülki  qanunvericiliklə,  o  cümlədən  istehlakçıların  hüquqları- 
nm  müdafıəsı  haqqında  qanunvericiliklə  və  elektron  tıcarət  işti- 
rakçıları  arasmda  bağlanmış  müqavilələrlə  nəzərdə  tutulmuş  hü- 
quq  və  vəzifələrə malikdir.
Bütün bunlarla yanşı vasitəçı  məhkəmənin qərarı va ya qanun- 
verıcilikdə  nəzərdə  tutulmuş  səlaliyyətli  dovlət  orqammn  ıııüra- 
ciəti  əsasında  hüquq  pozuntulannın  qarşısımn  ahnması  məqsodı 
ilə  göstərdiyi  xidməti  dayandmr,  informasiyanın  saxiamlması 
xidmətini  göstərdiyı  halda isə, həmçinin infomıasiyanı  silir vo ya 
ona çıxışı  məhdudlaşdırır.

---