Azərbaycan Respublikası Tohsil Nazirliyi Azərbaycan Ə m ək və Sosial Münasibətlər Akademiyası G.İ.İsmayılov İnformasiya iQTİsadiyyati (Dərslik)

İnformasiya  prosesındə  iştirak  edən,  informasiya.  məhsul  vo 
xıdmətlərıni  azad  realızə  edən  bütün  fıziki  və  hüquqi  şəxslər 
ümumi  informasiya bazanrıın  iştirakçıları  sayılırlar.
İnformasiya  ıstifadəçiləri,  informasiya  məhsul  və  xidmətləri- 
nin  mülkıyyətçilən,  sahibkarları  vasitəçilərını,  informasiya növü- 
nü  və  işlənmə  üsulunu,  ınfonnasiya  məhsulları  və  xidmətlərinm 
nomenklaturasını,  Azərbaycan  Respublikasının  qanunvericiliyin- 
də  nəzərdə  tutulmuş hallar  istisna  olmaqla,  azad  seçmək hüququ- 
na  malikdirlər.
İnformasiya  işlənmə  vasitəiəri  üzərində  mülkiyyət  hüquqi  in- 
formasiya ehtiyatları üzənndə müikiyyət hüququ yaratmır.
İşlənmə  vasitələrinin birgə  istifadə  olunması  halmda  ilkin  sə- 
nədlər  sahibkarlara  məxsus  olur,  törəmə  məhsulun  məxsusluğu 
isə müqavilə  ilo  müəyyən olunur.  İnformasiya ehtiyatlarımn  mül- 
kiyyətçisi onun yaratdığı informasiyanın keyfıyyətınə görə məsu- 
liyyət daşıyır.
10.6. İnformasiya ehtiyatları ilə işlənməyə 
buraxılma hüququ
Azərbaycan  Respublikasıntn  qanunvericıliyi  və  müvafıq  icra 
hakimiyyəti  orqanlannın qərarlan  ilə  müraciət növünə  görə  məlı- 
dudlaşdırılmış  sənədləşdirilmiş  informasiya  istisna  olmaqla  döv- 
lət informasiya  ehtiyatları  ilə  işləməyə buraxılmaqda ıstıfadəçilər 
bərabər  hüquqlara  malikdirlər  və  məlumatlardan  islifado  cdilmo- 
sinin  zəruriliyininin  formasiya  ehtiyatlannın  mülkiyyətçisi  və  ya 
sahibkan qarştsında əsaslandırmağa məcbur deyillər.
İstifadəçi  tərəfindən  qanuni  əsaslarla  dövlət  infomıasıya  ehlı- 
yatlanndan əldə olunmuş  infonnasiyadan  komtnersiya moqsodlo- 
ri  üçün  törəmə  informasiya  məhsulunun  yaradılmasına  yalnız 
alınma  mənbəyinə  istinad  edilməklə  istifadə  oluntnasma  icaze 
verilir.  Bu  halda  istifadəçiyə  ınəxsus  olan  mənfəət  dövlət  infor- 
masıya  ehtiyatlarından  alınmış  mformasiyadan  dcyil,  törəmə  in- 
formasiya məhsulunun yaradılmast  nəticəsində  olur.
İstıfədəçilərə  ınformastya  ilə  buraxılmanın  qaydası,  Qanunun

---

11-ci  maddəsımn  tələblərinə  əməl  edilməklə  müvafıq  icra  haki- 
miyyəti  orqanı  və  ya  mülkiyyətçi  tərəfındən  ınüəyyən  cdilir.  Bu 
qaydalar və göstərilən  xidmətlər haqqında məlumaiların  verılmə- 
si  üçün haqq  alınmır.
İnfonnasiya  ehtıyatlarından  istifadə  edənlərə  haqqı  ödənılmə- 
dən  və  ya  xidmətlərə  çəkılən  xərcləri  qismən  ödəməklə  təqdim 
oiunan  ınformasiya  xidmətınin  siyahısı  müvafıq  icra  hakimıyyəti 
orqanı  tərəfindən  müəyyən  olunur.  Göstərilmiş  xidmətləre 
xərclərdəki  fərqin  kompensasiyası  dövlət  büdcəsiııdən,  xıısusı 
vəsaitlərdən və  digər mənbələrdən ödənilir.
10.7.  Fiziki və hüquqi  şəxslərin  özləri barəsində
informasiyaya buraxılmaq hüququ
Fiziki  və hüquqi  şəxslər barəsində  sənədləşdirilmiş  informasi- 
yanın  siyahısı  və  onların  informasiya  sistemlərində  istifadə  edil- 
məsı  qaydası Azərbaycan Respublikasınm qanunvericıliyi  ilə mü- 
əyyən olunur.
Fiziki  və  hüqüqi  şəxslər  özləri  barəsində  sənədləşdirilmış  ın- 
formasiyaya  Azərbaycan  Respublikasınm  qanunvericiliyi  ilə  mü- 
əyyən  edilmiş  hallar  istisna  edilməklə,  maneəsiz  olaraq  buraxıl- 
maq,  bu  informasiyada  dəqiqləşdirmələr  aparılmasını  tələb  et- 
məklə,  informasiyadan  kimlərin  və  hansı  məqsədlə  istifadə  ctdi- 
yini  bilmək hüququ  vardır.
10.8. İnformasiya ehtiyatları mülkiyyətçisi və  ya
sahibkarının  məsuliyyəti
İnformasiya  ehtiyatlarından  istifadə  qaydaiarının  pozulmasına, 
istifadəçiiərin  hüquqlarınm  əsassız  olaraq  məhdudlaşdınlmasına 
görə  mülkiyyətçi  və  ya  sahibkar,  habelə  vəzifoli  şəxslər  Azər- 
baycan  Respublikasının  qanunvericiliyi  ilə  müəyyənləşdirilmiş 
qaydada nıəsuliyyot daşıyırlar.

---

10.9. İnformasiyalaşdırma, informasiya  sistemləri, 
texnologiyaları və onların təminat vasitələri
İnformasiyalaşdırma,  informasıya sistemləri,  texnologıyaları  və 
onlann təminat vasitələnnin yaradılması vo  istehsaiı
Dövlət hakimiyyəti  və yerli  özünüidarə  orqanları, təşkılati-hii- 
quqi  və  mülkiyyət  formasından  asılı  olmayaraq  bütün  müəssisə, 
idarə  və  təşkilatlar,  vətəndaşlann  informasiya  sıstemlərı,  texno- 
logiyaları  və  onlann təminat vasitələrinin yaradılması  vo  istehsa- 
lında  bərabər hüquqları  vardır.
Dövlət  informasiya  sistemlərim,  texnologtyalarmm  və  onİann 
təminat  vasitələrinin  yaradılması  və  istehsalı  sahəsində  elmi  və 
təcrübi-layihə  işlərinin  apanlmasma şərait yaradır.
İnfomıasiyalaşdırmanm aparıcı  istiqamətlərinin müoyyən  edil- 
məsi,  onun  inkişafı  üçün  müvafıq  tədbirlərin  görülməsi,  dövlət 
informasiya  sistemlərinin  yaradılması  müvafıq  icra  hakimiyyoti 
orqanları  tərəfmdən  müəyyən  edilir  və  görülən  işlər dövlət  büd- 
cəsi,  xüsusi  vəsaitlər və  digər mənbələrdən  maliyyoləşdirilir.
10.10.  İnformasiya sistemləri, texnologiyaları və on- 
ların  təminat vasitəçilərinə  müəlliflik lıüququ
İnfomıasiya  sistemləri,  texnologiyalan  və  onların  təminat  va- 
sitələrinə  müoiliflik hüququ və  onun müdafıəsi  Azərbaycan  Rcs- 
pubiikasımn qanunvericiliyi  ilə tənzimlonir1.
Votondaşların  və  toşkiiatiarmm  infonnasiya  təmiııatı  üçün  ııə- 
zərdə  tutulan  informasiya  sistemlərı,  verilən  bazası  vo  veriionlor 
bankı,  konfıdensial  informasiyanm  işiənməsiııi  həyata  keçirən 
dövlət  orqanlan,  idarə,  müəssisə  və toşkilatların  informasiya  sis- 
temlori,  habelə bu  sistemlərin mühafızə vasitələri  müəyyənləşdi- 
rilmiş  qaydada sertifıkasiyalaşdırıimahdır.
İnfonnasiya  mühafızə  vasitələrinin  layihələşdıniınəsı  və  isteh- 
salı  sahəsində fəaliyyət xüsusi razılıq əsasmda həyata keçirilir.
1 
B urada  m ü v afiq   icra  h a k n n jy y o ti  o rqanınin  fəaliyytini  A R   -nın  N K -i  h əyata 
kcçırir.

---