37
Qeyd: Orta dağlıq qurşağın dağ-kserofit çəmən-kolluq
landşaftında
tapılmışdır.
Otlu
yamaclarda,
rütubətli
çəmənliklərdə və bağlarda yaşayır. Dağlara 2000 metrədək
qalxır [24, s.198].
Trofik əlaqələri: Medicago sativa L. , Eryngium campestre L.
Material: Şahbuz, Keçili, H-1800 m., 20.07.2006, 1♀,
M.Məhərrəmov.
Colletes hylaeiformis Eversmann, 1852
Colletes chobauti Perez, 1903
Yayılması: Cənubi və Orta Avropa, Şimali Afrika, Ön, Kiçik
və Orta Asiya.
Qeyd: Orta dağlıq qurşağın dağ-kserofit çəmən-kolluq
landşaftında tapılmışdır. Bağlarda və çöl sahələrində yaşayır.
Dağlara 1900 metrədək qalxır.
Trofik əlaqələri: Eryngium caucasicum Fisch. ex Steud., Salvia
ceratophylla L., Salvia viridis L., Salvia verticillata L.
Material: Şahbuz, Keçili, 25.06.2004, 1♂, M.Məhərrəmov.
Colletes marginatus Smith, 1846
Colletes marginata Smith, 1846; Colletes thomsoni
Alfken, 1899
Yayılması: Avropa, Yaxın şərq, Orta Asiya, Sibir.
Qeyd: Alçaq dağlıq yarımsəhra landşaftında tapılmışdır. Quru
və
rütubətli biotoplarda-meşə talalarında, xəndəklərin
divarlarında, yamaclarda, quru və rütubətli çəmənliklərdə, yol
kənarlarında və mədəni biotoplarda rast gəlinir. Çox vaxt
paxlalılar, nadir hallarda isə kələmçiçəklilər və asterkimilərin
üzərində rast gəlinir [71, s.40-42].
Trofik əlaqələri: Medicago sativa L. , Medicago lupulina L.,
Trifolium pratense L., Melilotus officinalis (L.) Lam.
Material: Culfa, 05.07.2007, 1♂, M.Məhərrəmov.
Colletes nasutus Smith, 1853
Yayılması: Avropa, Kiçik Asiya, Qafqaz, Yaxın şərq.
Qeyd: Orta dağlıq qurşağın dağ-kserofit çəmən-kolluq
landşaftında tapılmışdır. Çay kənarındakı çəmənliklərdə, otlu
38
yamaclarda, yol kənarlarında, daşlı-çınqıllı sahələrdə yaşayır.
Dağlara 1900 metrədək qalxır.
Trofik əlaqələri: Onobrychis cyri Grossh., Onobrychis cornuta
(L.) Desv., Melilotus albus Medik., Melilotus officinalis (L.)
Pall., Ononis arvensis L.
Material: Ordubad, Tivi, 29.06.2007, 1♂; Culfa, Başkənd,
05.07.2007, 1♂, M.Məhərrəmov.
Colletes nasutus
Colletes pallescens Noskiewicz, 1936
Yayılması: Orta Avropa, Kiçik Asiya, Qafqaz, Orta Asiya.
Qeyd: Kserofit bitki örtüyünün fraqmentləri olan orta dağlıq
ərazinin dağ-kserofit landşaftında tapılmışdır. Çayların
vadilərində, çayyanı əkinlərdə yaşayır, bəzən quru yamaclarda
da rast gəlinir. Bir sıra tədqiqatçıların məlumatlarına görə ağ
xəşənbül, zımbırtikan, yerkökü, südləyən, yulğun və üzərliyin
üzərində qidalanır. Erkəklər gecələmək üçün qrup halında
boğazotunun süpürgələrinə yığışırlar. Dağlara 1600 metrədək
qalxır [113, s.205-206].
39
Trofik
əlaqələri: Eryngium campestre L., Euphorbia
orientalis L., Tamarix meyeri Boiss., Peganum harmala L.,
Plantago atrata Horre.
Material: Ordubad, Biləv, 13.06.1980, 7♂, X.Əliyev.
Colletes transitorius Noskiewicz, 1936
Yayılması: Kiçik Asiya, Qafqaz.
Qeyd: Orta dağlıq dağ-kserofit landşaftında tapılmışdır.
Boymadərən və zımbırtikan növlərinin çoxluq təşkil etdiyi
quru biotoplarda yaşayır. Dağlara 1600 metrədək qalxır.
Trofik əlaqələri: Achillea filipendulina Lam., Achillea
nobilis L., Achillea tenuifolia Lam., Eryngium campestre L.
Material: Naxçıvan, Buzqov, 10.08.1978, 1♀, X.Əliyev.
Colletes tuberculatus Morawitz, 1894
Yayılması: Cənubi Avropa, Şimali Afrika, Kiçik, Mərkəzi və
Orta Asiya, Çin.
Qeyd: Kserofit bitki örtüyünə malik olan orta dağlıq qurşağın
dağ-kserofit
çəmən-kolluq
landşaftında
tapılmışdır.
Boymadərənin çoxluq təşkil etdiyi çayyanı quru daşlı sahələrdə
yaşayır və elə bu bitkilərin üzərində də qidalanır. Əsasən
asterkimilər
fəsiləsindən
olan
bitkiləri-dağtərxunu,
boymadərən, qanqal və s. tozlayır [71, s.42-44]. Dağlara 1900
metrədək qalxır.
Trofik əlaqələri: Achillea tenuifolia Lam., Carduus albidus
Lam., Cirsium rhizocephalum C.A.Mey., Ballota nigra L.
Material: Şahbuz, Biçənək, 08.08.1978, 5♀; 13.08.1977, 1♀,
X.Əliyev.
Yarımfəsilə: Hylaeinae
Cins: Hylaeus Fabricius, 1793
Hylaeus angustatus (Schenck, 1861)
Prosopis angustata Schenck, 1861 ; Hylaeus subexcisus
Förster, 1871; Hylaeus subtilis Förster, 1871; Hylaeus
subpunctatus Förster, 1871; Hylaeus submarginatus Thomson,
1872; Prosopis punctifrons Perez, 1903; Hylaeus pauperculus
Cockerell, 1931; Prosopis curviscapa Benoist, 1960
40
Yayılması: Avropa, Şimali Afrika, Kiçik Asiya, Qafqaz, İran,
İsrail, Rusiya (Tuva).
Qeyd: Efemer bitki fraqmentləri olan alçaq dağlıq yarımsəhra,
yüksək dağlıq dağ-çəmən və çəmən-bozqır landşaftlarında
tapılmışdır. Əsasən mezofit biotoplarda-suvarılan bağlarda,
böyürtkən kolları ilə örtülmüş kanalların ətrafında yaşayır.
Dağlara 2200 metrədək qalxır.
Trofik əlaqələri: Sorbus graeca (Spach) Schauer, Eryngium
campestre L., Clinopodium vulgare L., Plantago media L.
Material: Ordubad, 25.05.1980, 1♀; Ordubad, Ağdərə, 2200 m,
15.06.1980, 5 ♀, 1♂ X.Əliyev.
Hylaeus annulatus (Linnaeus, 1758)
Apis annulata Linnaeus, 1758; Apis xanthometopa
Preyssler, 1793; Prosopis elliptica Kirby, 1837; Hylaeus
borealis Nylander, 1852; Prosopis patellata Eversmann, 1852;
Prosopis varifrons Cresson, 1869; Prosopis antennata Cresson,
1869; Hylaeus barbatus Förster, 1871; Prosopis tamanukii
Yasumatsu, 1939; Hylaeus ellipticus (Kirby, 1837)
Yayılması: Holarktika.
Qeyd: Alçaq dağlıq yarımsəhra və kserofit bitkili orta dağlıq
dağ-kserofit
çəmən-kolluq
landşaftlarında
tapılmışdır.
Suvarılan bağlarda, meşə zolaqlarında, çay və arxların
kənarlarında, yonca sahələrində yaşayır. Dağlara 1400
metrədək qalxır.
Trofik əlaqələri: Anthemis altissima (L.) J.Gay, Anthemis
tinctoria (L.) J.Gay, Campanula rapunculoides L., Medicago
caucasica Vassilcz., Medicago rigidula (L.) All.
Material: Ordubad 26.05.1980, 1♂; Ordubad, Biləv,
14.06.1980, 2♂, X.Əliyev; Ordubad, 25.07.1996, 3♀; Ordubad,
16.08.1996, 1♂, S.Hacıyeva; Şahbuz, Keçili, H-1800 m.,
20.07.2006, 1♂, M.Məhərrəmov.
Hylaeus bifasciatus (Jurine, 1807)
Prosopis bifasciata Jurine, 1807
Yayılması: Orta və Cənubi Avropa, Qafqaz, Yaxın Şərq.
Dostları ilə paylaş: |