189
lən faydadır. Təcrübədə ondan “qoruma (saxlama) dəyə-
rini” ölçmək üçün istifadə edirlər. Bu isə nəzərdə tutu-
lan resursun əvəzləyicisini axtarmaq üsuluna əsaslanır.
Məsələn, ABŞ-da HES-nın tikintisi Nell dərəsinin (kan-
yon) unikal təbiətini məhv edə bilərdi.
HES-dən alınan fayda təbii obyektin itirilməsinin
yerini verə bilməyəcək. Eyni misalları vaxtilə Azərbay-
canda tikiləsi Tovuz (Kirzan) və Xudafərin HES-in qiy-
mətləndirilməsi zamanı əldə edilən nəticələr göstərmiş-
dir. Alternativ qiymət üsulu istiqamətlənmiş dəyərin tə-
yin edilməsi yolu ilə əldə edilir. Ümumi iqtisadi qiy-
mətləndirmə üsulu isə istifadə dəyəri ilə istifadə etmə-
mək dəyərinin (qeyri-istehlak qiyməti) toplanmasına
əsaslanır. Ən asan yol rifahın istifadəsinin birbaşa qiy-
mətini təyin etməkdir, çünki o, hiss ediləndir və öz qiy-
mətinə malikdir. İstifadə qiymətinin ikinci hissəsini – do-
layısı qiyməti tapmaq xeyli çətindir. İstifadə etməmək
dəyərini təyin etmək isə daha çətindir, çünki söhbət təbii
rifahın gələcək istifadəsindən gedir. Nəzərə alınmayan
komponentlərin varlığı ümumi iqtisadi qiymətləndirmə-
nin əhəmiyyətini azaldır;
Dostları ilə paylaş: