Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti İslam İbrahimov

təbiətdə çoxsaylı enerji mənbələri möv-
cuddur
, onlar da bir-birindən nəinki fiziki və kimyəvi 
xassələri, həm də ehtiyatlarının kəmiyyətlərinə, bərpa 
oluna bilməsinə, tükənən olmasına, ətraf mühitə təsir
səviyyəsinə və dəyərinə görə fərqlənirlər. Hazırda çox 
yayılanlar 
istilik energetikası (
müxtəlif növ üzvi yana-
caqların – neft, qaz, daş kömür, torf və s. yandırılması-
na əsaslanan), 
hidroenergetika (
su resurslarından istifa-
də edən) və 
nüvə energetikasıdır (
nüvə reaksiyalarına 
əsaslanan). Bütövlükdə dünyada ən çox istilik energeti-
kasından istifadə edilir. Bu və ya digər mənbə seçilər-
kən əsasən enerjinin hasilatı və istifadəsinə çəkilən 
xərclər nəzərə alınır. Bu zaman çox vaxt ekoloji və icti-
mai zərər nəzərə alınmır. 
Energetika həmişə ətraf mühiti ən çox çirkləndirən 
sahələrdən biri olmuşdur. Bu gün də bu sahə ətraf mühi-
tin çirkləndirilməsində əsas səbəbkarlardan biri olaraq 
qalır. 
Meydana çıxma səbəblərindən asılı olaraq, ət-

---

84
raf mühitin çirkləndirilməsinin aşağıdakı növlərini 
fərqləndirmək olar
: 
1.
Fiziki çirkləndirmə
 - 
radioaktiv maddələr, elek-
tromaqnit şüalanma, yanacaq çirkləndiriciləri, səs və tit-
rəyişlər; 
2.
Kimyəvi çirkləndirmə
- 
karbon və kükürddən
yaranan məhsullar, karbohidrogenlər, yuyucu maddələr, 
gübrələr, ftor birləşmələri, ağır metallar, aerozollar; 
3.
Bioloji çirkləndirmə
 - 
xəstəlik yaradan bakteri-
yalar, viruslar və s.; 
4.
Estetik ziyanlar
– 
urbanizasiyanın inkişafının 
təbii landşaftı pozması. 
Orqanizmlər təbiətdə müəyyən həddə çirkləndirici 
maddələrin olmasına dözürlər. Lakin onların miqdarı bu 
həddi keçdikdə sağlamlıq üçün böyük problemlər yaranır. 
Təbiət ehtiyatlarının müdafiəsi üçün müəssisə və 
təşkilatların fəaliyyətlərinin müxtəlif tərəflərini nizam-
lanması 
məqsədilə 
ekoloji 
standartlardan 
və 
normativlərdən istifadə olunur. 
Ən mühüm ekoloji standart