146
M a d d ə 1 2
.
Milli arxiv fondunun külliyyatı
Milli arxiv fondunun külliyyatını dövlət arxivləri hazırlayırlar. Azərbaycan Respublikasının hüquqi şəxsləri
Milli arxiv fondunun külliyyatı üçün müvafiq məlumatları hər il müəyyən edilmiş qaydada müvafiq icra
hakimiyyəti orqanına təqdim etməlidirlər.
Vətəndaşların tarixi və mədəni dəyəri olan sənəd fondları və kolleksiyaları Milli arxiv fondunun külliyyatına
onların razılığı ilə daxil edilə bilər.
I V f ə s i l
ARXİV İŞİNİN İDARƏ OLUNMASİ
M a d d ə 1 3
.
Arxiv işinə dövlət idarəetməsi
Azərbaycan Respublikasında arxiv işinə dövlət idarəetməsi müvafiq icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən
həyata keçirilir.
M a d d ə 1 4
.
Aşkar edilmiş və ya tapılmış arxiv sənədlərinin və sənəd kolleksiyalarının təhvil verilməsi
Təsadüfən aşkar edilmiş və ya tapılmış arxiv sənədləri və sənəd kolleksiyaları barədə onu tapan şəxs tərəfindən
dərhal müvafiq icra hakimiyyəti orqanına məlumat verilməlidir. Onları aşkar edən və ya tapan şəxs müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada mükafatlandırılır.
Həmin sənədlər və kolleksiyalar qanunvericilikdə müəyyən olunmuş qaydada dövlət qeydiyyatına alınır.
M a d d ə 1 5 . Azərbaycan Respublikasında arxiv xidməti
Azərbaycan Respublikasında arxiv işinin həyata keçirilməsi, Milli arxiv fondunun formalaşdırılması, mühafi-
zəsi və istifadəsi məqsədi ilə arxiv və kargüzarlığın vahid dövlət sistemini birləşdirən dövlət arxiv xidməti yaradılır.
M a d d ə 1 6
.
Milli arxiv fondunun sənədlərindən istifadə qaydaları
Azərbaycan Respublikasının bütün hüquqi və fiziki şəxsləri dövlət arxiv fondu sənədlərindən istifadə etmək
hüququna malikdirlər. Mühafizə müddətindən asılı olmayaraq dövlət arxiv fondu sənədlərindən istifadə qaydaları
müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunur.
Qeyri-dövlət arxiv fondunun sənədlərindən onların mülkiyyətçilərinin razılığı ilə istifadə oluna bilər.
Tərkibində dövlət sirri olan arxiv sənədlərindən istifadəyə, qanunvericilikdə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, onla-
rın yaranmasından 30 il sonra icazə verilir. Bu müddət müvafiq icra hakimiyyəti orqanının rəyi ilə uzadıla bilər.
Vətəndaşların şəxsi və ailə həyatı haqqında informasiya daşıyıcıları olan arxiv sənədlərinin istifadə edilməsinə,
qanunvericilikdə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, həmin sənədlərin yaranmasından 75 il sonra və ya şəxsin vəfa-
tından 30 il sonra və ya ölüm faktı müəyyənləşdirilməyibsə, həmin şəxsin doğum tarixindən 110 il sonra icazə veri-
lir. Bu müddətdən tez həmin sənədlərdən istifadəyə yalnız qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş hallarda icazə verilir.
Milli arxiv fondu sənədlərinin istifadəsi zamanı müəlliflik hüququ barədə qanunvericiliyin tələbləri yerinə
yetirilməlidir.
Arxiv sənədlərinin və sənəd kolleksiyalarının saxlanılması, qeydiyyatı və ya onlardan istifadə olunması
qaydalarına əməl edilməməsi qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyətə səbəb olur.
M a d d ə 1 7
.
Arxivlərin maliyyələşdirilməsi
Arxivlər mülkiyyət formasından asılı olaraq dövlət büdcəsi, yerli büdcə və mülkiyyətçinin vəsaitləri hesabına
maliyyələşdirilir.
Dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilən arxivlərin qanunvericiliklə qadağan edilməyən digər mənbələrdən daxil
olan vəsaitləri bütövlükdə dövlət büdcəsinə köçürülür.
M a d d ə 1 8
.
Arxiv işçilərinin sosial müdafiəsi
Dövlət arxivləri işçilərinin sosial müdafiəsinə dövlət tərəfindən təminat verilir. Onların sosial müdafiəsi
“Mədəniyyət haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 47-ci maddəsinə əsasən həyata keçirilir.
Dövlət arxivləri işçilərinin əmək haqları arxiv işi sahəsində müvafiq icra hakimiyyəti orqanında çalışan
işçilərin vəzifə maaşlarına bərabər tutulur.
M a d d ə 1 9
.
Qeyri-dövlət arxiv fondlarına dövlət himayəsi
Qeyri-dövlət arxiv fondlarının komplektləşdirilməsinə, mühafizəsinə və onlardan istifadə edilməsinə dövlət
yardım göstərir.
147
Milli arxiv fondunun tərkibinə daxil edilmiş və dövlət qeydiyyatına alınmış qeyri-dövlət arxivlərinin və arxiv
sənədlərinin, eləcə də sənəd kolleksiyalarının mülkiyyətçiləri öz arxivlərini mühafizə, bərpa və sənədlərin surət-
lərinin çıxarılması üçün dövlət arxivlərinə verə bilərlər.
M a d d ə 2 0 . Arxiv işində ictimaiyyətin iştirakı
Dövlət və qeyri-dövlət idarə, müəssisə və təşkilatları, vətəndaşlar, vətəndaşlığı olmayan şəxslər və əcnəbilər,
o cümlədən xarici ölkələrin vətəndaşları olan azərbaycanlılar arxiv fondlarının zənginləşdirilməsi, arxiv xidmətinin
təkmilləşdirilməsi və arxiv işi üzrə tədbirlərin hazırlanması və həyata keçirilməsində iştirak edə bilərlər.
V f ə s i l
YEKUN MÜDDƏALARI
M a d d ə 2 1 . Beynəlxalq əməkdaşlıq
Dövlət arxiv xidməti müəssisələri, dövlət və qeyri-dövlət arxiv fondu sənədlərinin sahibləri olan hüquqi və fizi-
ki şəxslər beynəlxalq arxiv təşkilatlarına daxil olmaq, beynəlxalq konfranslarda və digər tədbirlərdə iştirak etmək,
beynəlxalq əlaqələr yaratmaq hüququna malikdirlər.
M a d d ə 2 2
.
Milli arxiv fondu sənədlərinin xaricə müvəqqəti aparılması
Milli arxiv fondu sənədlərinin orijinal və ya onları əvəz edən nüsxələrinin xaricə aparılması qadağandır.
Beynəlxalq əməkdaşlıq məqsədi ilə sənədlərin və kolleksiyaların xaricə müvəqqəti aparılması müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada həyata keçirilir.
M a d d ə 2 3
.
Bu Qanunun pozulmasına görə məsuliyyət
Bu Qanunun pozulmasında təqsirli olan hüquqi və fiziki şəxslər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə
uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.
HEYDƏR ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 22 iyun 1999-cu il
№ 694-IQ
29
Ekoloji təhlükəsizlik haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
M a d d ə 1 . Əsas anlayışlar
Ekoloji təhlükəsizlik – insanın və cəmiyyətin həyati vacib maraqlarının, ətraf mühitin ona antropogen və təbii
təsirlər nəticəsində yaranan təhlükələrdən qorunmasının təmin edilməsi.
Ekoloji təhlükə – insanın və cəmiyyətin həyati vacib maraqlarına, ətraf mühitə antropogen və təbii təsirlər nəti-
cəsində təhlükə yaradan vəziyyət.
Təhlükəli ekoloji vəziyyət – antropogen və təbii təsirlər, o cümlədən fəlakət və qəzalar nəticəsində ətraf
mühitin dağılma təhlükəsi ilə və ya vəziyyətində mənfi dəyişiklərlə səciyyələnən və bu səbəbdən insanın və
cəmiyyətin həyati vacib maraqlarına təhlükə yaradan vəziyyət.
Fövqəladə ekoloji vəziyyət – insanların həyat və sağlamlığının, habelə ətraf mühitin qorunması məqsədilə
zəruri təcili tədbirlərin həyata keçirilməsini tələb edən təhlükəli ekoloji vəziyyət.
Ekoloji fəlakət – insanların həyatı və fəaliyyəti şəraitində sahəsində və ətraf mühitdə dönməz dəyişiklərlə
səciyyələnən fövqəladə ekoloji vəziyyət.
Ekoloji təhlükəsizliyin təmin edilməsi – təhlükəli ekoloji vəziyyətlərin yaranması və inkişafının qarşısının
alınması, habelə onların nəticələrinin, o cümlədən gələcəkdə təsir göstərə biləcək nəticələrin aradan qaldırılması
üzrə tədbirlər sistemi.