Azərbaycan Respublikasının Dövlət Turizm Agentliyi Azərbaycan Turizm Və Menecment Universiteti Fakültə

1.3. Sosial işin peşə və könüllü fəaliyyətinin xüsusiyyətləri
Sosial iş bir peşə fəaliyyəti kimi 1991-ci ildə yaradılmışdır. Sosial iş üzrə mütəxəssis vəzifəsi vəzifələrin ixtisas kataloquna daxil edilmişdir. 1994-cü ildə vəzifələr və ixtisaslar əlavə edildi.
Peşəkar fəaliyyət gəlir gətirən fəaliyyətdir, cəmiyyətin və bəşəriyyətin mövcudluğu, inkişafı, onların təbii və sosial real keyfiyyətlərinin ehtiyac və məqsədlərə uyğun çevrilməsi prosesidir. Məqsəd fərdin fəaliyyətini və həyat dəstəyini qorumaqdır.
Fəaliyyət növləri və formaları: müştəri problemləri ilə işləmək; digər xidmətlərlə işləmək.
Sosial iş peşə fəaliyyəti kimi risk qruplarına və cəmiyyətin zəif təbəqələrinə sosial dəstək məqsədi daşıyan fərd, cəmiyyət qrupu səviyyəsində həyata keçirilir; sosial layihə və proqramların həyata keçirilməsi və həyata keçirilməsi; dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilir və sosial siyasətin tərkib hissəsidir.
İxtisaslı yardım xüsusi təlim keçmiş mütəxəssislər tərəfindən xidmətlərin göstərilməsidir. Sosial xeyriyyəçilik xeyriyyəçiliyə əsaslanan ictimai hərəkatdır.
Xeyriyyə sosial hadisədir, obyektiv və ya subyektiv səbəblərdən öz mövcudluq şəraitini təmin edə bilməyən insanlara ünvanlanmış diqqət; eləcə də insanlara öz həyatlarını xilas etmək və təşkil etməkdə kömək etmək. Könüllülük insanın boş vaxtlarında könüllü, ödənişsiz fəaliyyətidir.
İctimai xeyriyyəçilik dövlət, kilsə, cəmiyyət və ya ayrı-ayrı şəxslər tərəfindən həyata keçirilən və ehtiyacı olanlara sığınacaq və yemək verilməsində ifadə olunan sivil xeyriyyəçilik formasıdır. Sədəqə və ya sədəqədən məqsəd və məqsəd baxımından fərqlənir. Həqiqətən köməyə ehtiyacı olanları əhatə edir və bunu iddia etməyənlər.
Təşkilat - ehtiyacı olanların müxtəlif kateqoriyaları üçün ictimai qurumların yaradılması, habelə qurumların formaları: dövlət, idarə və ictimai.
Könüllülük xüsusiyyətləri:
1. Vətəndaş həmrəyliyi və ehtiyacı olanlara yardım. Müasir cəmiyyətdə bu, əhaliyə dövlət, ictimai və sosial yardım sistemidir. Xeyriyyəçilik xeyriyyəçiliklə həyata keçirilməyə başladı.
2. Xeyriyyəçilik fəaliyyəti və xeyriyyə təşkilatları haqqında qanun qəbul edildi - xeyriyyəçilik fəaliyyətinin növləri, formaları və üstünlükləri müəyyən edilir.
3. Mənfəət əldə etmək məqsədi ilə yaradılmayan ictimai dövlət təşkilatları.
4. Dini ənənələrə əsaslanan dini təşkilatlar.
Sosial xidmət - sosial münasibətlər sahəsində insanlara peşəkar xidmətlərin göstərilməsi üçün struktur. Sosial xidmətlər:
1. Əhaliyə sosial yardım xidməti (funksiyalar: ailələrin və sosial risk qruplarının müəyyən edilməsi, onlara materialların alınmasında köməklik edilməsi)
2. Sosial təminat xidməti (ahıllar və əlillər üçün xidmətlər).
3. Sosial reabilitasiya xidməti (çətin həyat vəziyyətində olan insanlara yardım).
4. Ailəvi istirahət xidməti.
5. Deviant davranışın sosial qarşısının alınması xidməti.
6. Tibbi-psixoloji və pedaqoji ailə xidməti (sosial yardım və reabilitasiya mərkəzləri).
7. Ümumi sosial xidmətlər
8. Xüsusi sosial yardım xidməti.
9. Məşğulluq Xidməti
10. Qaynar xətt
Sosial xidmətin əsas fəaliyyət istiqamətləri:

• 
  ətraf mühit amillərinin, cəmiyyətin, mövcud çətinliklərin və problemlərin müasir kompleks diaqnostikasının aparılması;
  
• 
  sosial xidmət müştərilərinin problemlərinin təhlili və diferensiallaşdırılması;
  
• 
  sosial diaqnostika;
  
• 
  müştəri ilə icra xidmətləri arasında vasitəçilik;
  
• 
  sosial özünümüdafiə mexanizmini təmin etmək,
  
• 
  əhalinin özünəxidməti, sosial işin könüllü əsaslarının inkişafı, sakinlərin sosial yardıma və sosial işə cəlb edilməsi;
  
• 
  valeologiya - psixi və fiziki sağlamlığın möhkəmləndirilməsi;
  
• 
  hüquqi və iqtisadi müdafiə, sosial-pedaqoji animasiya;