Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ GƏNCƏ DÖVLƏt unġversġtetġ



Yüklə 16,42 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə72/87
tarix26.03.2018
ölçüsü16,42 Kb.
#34204
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   87

 
221 
a

4
R
  
;
2
R


 olduğundan  a

=  4
64
,
5
41
,
1
4
2




Deməli, minalar arasındakı məsafə 5,64 olmalıdır. 
1 kv km = 1000000m
2
 və 1000 : 5,64 = 177,3 
Artıqlaması ilə yuvarlaqlaşdırsaq, onda 177,3 ≈ 178. Deməli, 
həmin sahəyə cəmi 178
2
 = 31684 mina düzmək lazımdır. Bu halda 
həmin sahədə heç bir salamat əsgər qalmayacaqdır (32-ci şəkil). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№43.  Bir  POMZ-2M  markalı  mina  partladıqda  S  = 

R



∙4

= 16

 = 16∙3,14 = 50,240m
2
 sahədə bütün canlı qüvvəni məhv 
edə bilir (POMZ-2M markalı minanın tam zərbə radiusu 4m-dir). 
№44.  Tank  əleyhinə  olan  minalar  5-8  sm;  piyada  əleyhinə 
olan minalar isə 1,2 sm qalınlıqda torpaq qatı ilə örtülür (gizlədilir). 
Piyada əleyhinə olan minaları çıxarmaq qadağandır, onlar partlayıcı 
maddələr vasitəsilə məhv edilir. 
№45. Səngərin uzunluğunu l, enini n, dərinliyini h və həcmini 
V ilə işarə edək. Onda şərtə görə 
n = 1,5 m 
h = 0,6 m 
V = 3,6 m
2
 
l = ? 
V = lnh; l = 
;
4
6
,
0
6
,
1
6
,
3
m
nh
V



 l = 4m 
№46.  Çünki,  bu  zaman  səngərdə  ayaq  üstə  dayanıb,  silahı 
əldə tutub və sol dirsəyi torpağa dayayaraq daha dəqiq atəş açmaq 
olur.  Səngərin  içərisindən  çıxan  torpaqdan  qarşı  tərəfdə  təpəcik 
Şəkil 31.
 
Şəkil 32.
 
 
  •       •     •     • 
 
 
 
 
   •       •     •     • 
 
 
 
 
a

b

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 



• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 


 
222 
düzəldilir. Bu halda əsgər qarşıdan atılan düşmən güllələrindən mü-
dafiə oluna bilir. 
№47. Bu halda səngərin dərinliyi 60 sm olmalıdır. Çünki, 60 
sm  səngərin  öz  dərinliyi  və  30  sm  səngərdən  çıxarılıb  onun 
qarşısına yığılan torpaq təpəciyinin hündürlüyü olur. Bunların cəmi 
90 sm  edir. Bu isə,  əsgər çömələrək dizi  üstündə  dayandıqda onun 
boyundan hündür olur və əsgəri qarşıdan atılan güllələrdən qoruyur. 
№48. Səngərlər elə düzəldilir ki, onun dərinliyi 1,5 m, eni 0,6 
m,  uzunluğu  isə  3  m-dən  çox  olur.  Səngərin  qarşısı  torpaq  qatı  ilə 
örtülür. Əsgərlər səngərdə olduqda qarşıdan atılan düşmən güllələrin-
dən və yaxud da partlayıcı mərmilərin qəlpələrindən qoruna bilirlər. 
№49.  Tank  əleyhinə  minalanmış  sahə  3-4  cərgə  düzəldilir. 
Mina  cərgələri  arasındakı  məsafələr  10  metrdən  40  metrə  qədər 
götürülür.  Hər  bir  mina  cərgəsində  ayrı-ayrı  minalar  arasındakı 
məsafə  4  metrdən  5,5  metrə  qədər,  minalanmış  sahənin  ümumi 
dərinliyi isə 20 m-dən 120 m-ə qədər olur (33-cü şəkil). 
№50.  (Bundan  əvvəlki  çalışmanın  məzmunundan  istifadə 
etməli).  Ərazinin  ümumi  dərinliyi  h  =  100  m-dir.  Burada  4  cərgə 
mina düzülüb. Demək, cərgələr arasındakı məsafə 25 m-dir (100:4 
= 25 m). Hər cərgədə 17 mina var. Minalar arasındakı məsafə isə 4 
–  5,5  m  olmalıdır.  Bunu  4,5  m  qəbul  edək.  Onda  minalanmış 
ərazinin  ümumi  uzunluğu  4,5
·17  =  76,5  m  olacaqdır.  Ərazinin 
sahəsi  isə  onun  uzunluğu  ilə  dərinliyi  hasilinə  bərabərdir:  S  = 
100∙76,5 = 7650 m
2

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şəkil 33. 
10-40m 
4-5,5m 
. . . . . . . . . . . . . . . . . . 
. . . . . . . . . . . . . . . . . .  
 
20-120m 


 
223 
№51.  Piyada  əleyhinə  minalar  adətən  iki  və  ya  dörd  sırada 
yerləşdirilir.  Sıralar  arasındakı  məsafə  2-4  m-ə  qədər,  sıralardakı 
minalar arasındakı məsafə isə 1 m-dən az olmur. 
№52 və №53. Praktik olaraq yerinə yetirilir. 
№54.  Sıçrayışlarla  hərəkətdə  dayanacaqlar  (tənəffüslər)  ara-
sındakı məsafə 20 addımdan 40 addıma kimi olmalıdır. Bu addımla-
rın  sayı  ərazinin  formasından  və  düşmən  atəşlərinin  vəziyyətindən 
asılıdır. Bu müddət ərzində düşmən nişan alaraq hərəkət edən əsgəri 
vurmağa macal tapmır. 
№55.  Çalışma  ibtidai  hərbi  hazırlıq  dərsliyindən  götürülmüş 
(səh. 91) və bu praktik olaraq icra edilməlidir. 
№56.  Həm  Gənclərin  çağırışaqədərki  hazırlığı  dərsliyində 
(60,  s.111),  həm  də  əvvəlki  ibtidai  hərbi  hazırlıq  dərsliyində  (58, 
s.82)  bir  nəfərlik  səngərin  çertyoju  göstərilir.  Bu  çertyoja  əsasən, 
səngərin enini, uzunluğunu, dərinliyini dəqiq ölçüləri ilə göstərməli, 
atəş sektorunun və brustverin dərəcələrini qeyd etməli. 
№57.   V = 170∙60∙30 – 40∙60∙(30 – 20) =  
 =306000 – 24000 = 282000 sm

 V = 282000 sm
3
 
Qeyd  etməliyik  ki,  bu  çalışmaların  düzgün  yerinə  yetirilməsi 
gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı (ibtidai hərbi hazırlıq) kursu üzrə 
məşğələlərdən  şagirdlərin  aldıqları  bilikləri  daha  da  əyaniləşdirir, 
onların taktiki hazırlığını təmin etmiş olur. Məktəblilər nəinki fizika 
və  riyaziyyat  üzrə  bilik  və  bacarıqlarını  nümayiş  etdirirlər,  habelə 
gələcəkdə hərbi hissələrdə qulluq edərkən onlara lazım olacaq bilik 
və bacarıqların müəyyən qismini praktik şəkildə bu gün – orta mək-
təbdə  qazanırlar.  Çalışmaları  yerinə  yetirə-yetirə  düşünür,  təfəkkür 
əməliyyatlarına  qoşulur,  müqayisə,  tutuşdurma  aparır,  ən  səmərəli, 
dəqiq və ən dürüst variantı seçir. Hərb sahəsində iti ağıl, soyuq baş, 
dərin düşüncə, qətiyyət, səhvə  yol verməmək, bütün mümkün vari-
antları cəld ölçüb-biçmək, çeviklik, sərrastlıq başlıca amillərdəndir, 
düşməni qabaqlamağın, onu məhv etməyin ən yaxşı yoludur. Odur 
ki, yuxarıda verilən çalışmalara, şagirdlər tərəfindən onların həllinə 
diqqət  yetirmək  son  dərəcə  vacibdir.  Bu  tipli  çalışmaları  yerinə 


Yüklə 16,42 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   87




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə