Azərbaycanin quruda neftqazçixarma kompleksiNDƏ İQTİsadi
Yüklə 2,94 Kb. Pdf görüntüsü
|
fondunun geniş miqyaslı rekonstruksiyası modernləşdirilməsi və bütün müəssisələrin müasir elmi-texniki səviyyəyə çatdırılmasına əsaslanır). ixracatın inkişafı strategiyası. (Bu strategiya dünya bazarında ölkənin kömür sənayesinin rəqabət qabiliyyətinin artırılmasına istiqamətləndirilib. Lakin burada müəyyən problemlər mövcuddur, keyfiyyət, kömür hövzlərinin portlardan kənarda yerləşməsi, ABŞ, Avstraliya, CAR kimi dövlətlərin dünya kömür bazarında hökmranlığı). Dövlətin iqtisadi təhlükasizliyinin təminatı strategiyası. (Bu düşüncə bir qədər əvvəl yaranmış lakin tez-tez səslənməkdədir. Belə prosses ölkənin özünün təcridinə və bazar iqtisadiyatının prinsiplərinə ziddir). Resursların qorunması texnologiyasının yaradılması strategiyası. (Əvvəlkilərdən bu strategiya daha inqilabi görünür. Burada qənaətlə başlıca şərətdir). Karxana və şaxta fondunun kompleks restruksizasiya strategiyası. (Bu yataqların işlənməsinin güclədirilməsi, rentabelsiz sahələrin ləğvi ilə kömür hasiledici strukturun yaxşılaşdırılması prinsiplərinə əsaslanır. Burada pis işləyən müəssisəsilər bağlanılır. Onların saxlanılması xərcləri yaxşı işləyənlərə qalır və investisiyalardan səmərəli istifadə olunur). İlk 7-strategiya çoxlu investisiya və sərmayə qoyuluşlarını tələb edir, sonuncu 8-ci strategiya-isə öz kombinasiyalığı ilə yuxarıda adları çəkilən bütün strateji istiqamətləri özündə ehtiva edir. Məhz buna görə də 2010-cu ilədək sahənin strateji inkişafı üçün bu strategiya əsas götürülür. Rusiyada kömür sənayesinin restruksizasiya proqramının əsas konsepsiyası bir çox zərərlə işləyən şaxtaların, rentabelsiz iş yerlərinin bağlanmasını zəruri edir. Lakin burada göstərilir 121 ki, belə istiqamət pis sosial nəticələrə və nəhəng işçi kontingentinin kütləvi ixtisarına gətirib çıxara bilər. Ona görə də şaxtaların, iş yerlərinin bağlanması proqramlaşdırılmış, düşünülmüş qaydada aparılmalıdır. Bununla belə şaxtaların bağlanması ilə yanaşı eyni zamanda yeni iş yerlərinin açılması işi də parallel həyata keçirilməlidir. Müəssisələr izafi işçi kütləsindən qurtulmalı, əvvəl işdən çıxarılmış səmərəli işçi qüvvəsi, yeni strukturda açılmış iş yerləri ilə təmin olunmalıdır. Yanacaq-energetika kompleksinin digər sahələrində olduğu kimi kömür sənayesində həmişə keyfiyətə yox kəmiyyətə fikir verilmiş əmək məhsuldarlığının yuksəldilməsi iş həmişə yüksək səviyyədə olmamışdır. Restruktizasiya strategiyası isə əmək məhsuldırılı ilə bağlı məsələləri on plana təkir. Struktur dəyişiklikləri ilə əlaqədar rentabelsiz şaxtaların və iş yerlərinin bağlanması istiqamətində aşağıdakı prinsipləri rəhbər tutmaq vacibdir. kollektivə sahəyə zəruri olan köklü dəyişikliklərin labüdlüyünü izah etmək; əsas qərarları kollektivlərin və həmkarlar təşkilatlarının birgə rəyi ilə hazırlamaq; yeni iş yerlərinin açılmasının dəqiq qrafikini müəyyən etmək, yeni peşələrin öyrənilməsini təşkil etmək; Bu prinsiplər sahədə bütün kadr strategiyasının dəyişilməsi deməkdir. Əvvəllər sahədə olan kadr strategiyasının leymotivi «şaxtaçı şərəfli peşədir» dəyişdirilərək sahəyə daha məhsuldar işçi qüvvəsi cəlb olunmalıdır prinsipi ilə əvəz olunur. Restruktizasiya strategiyası sahədə yeni xidmət və servis sahələrinin yaranmasını təmin edəcəkdir. Bu məqsədlədə azad olmuş işçi kütləsi bu sahələrdə yerləşdiriləcəkdir. 122 İstehsalın diversifikasiyası 2 0 və restruktizasiyanın investisiya strategiyası. İslahatlar prossesində mühüm aspektləndədir diversifikasiyanın lazımlılığı kömür müəssisələrində ilk əvvəl iqtisadi səbəblərlə motivləşir. Geniş miqyaslı diversifikasiya sahədə böyük iqtisadi səmərə ilə nəticələnir və yeni sahələrin yaranması isə ümumilikdə xalq təsərrüfatının inkişafına səbəb olar. Bunun üçünsə ilk əvvəl maliyyələşdirmə, geniş miqyaslı yenidənqurma və bazara keçid təmin olunmalı investisiya strategiyası müəyyənləşdirilməlidir. İnvestisiya strategiyası isə özlüyündə aşağıdakı istiqamətləri əhatə edir: fəaliyyətdə olan müəssisələr, təsərrüfat fəaliyyətində maliyyə qoyuluşlarını minimuma endirərək bu işləri özləri görürlər; (baxmayaraq ki, bütün maliyyə itkilərini müəssisələr özləri ödəyə bilməzlər) tikintinin təşkilatlarını özəlləşdirmək; xarici investisiyaların geniş cəlbi yalnız çoxlu kömür olan yerlərdə texniki modernləşdirmər verilməlidir; sahibkarlığın inkişafı; mənfəətli sahə yaratmaqla xarici investisiyaları daha yaxşı cəlbinə nail olmaq; əsaslı tikinti işlərinin əsas hissəsini təsərrüfat üsulu ilə davam etdirmək də sairə; İstehsalın diversifikasiyası və restruktizasiyasının investisiya strategiyası eyni zamanda sahənin bazar erasında daxil olmasında mərkəzi vəsaitin bölkü prinsipinin də köklü dəyişikliklərini tələb edir. Bununla belə qeyd olunmalıdır ki, sahənin restruktizasiyasının reallaşması yolunda əngəl ölkədə mövcud daxili, siyasi qeyri sabitlik ola bilər. 20 Difersifikasiya dəyişkənlik, müxtəliflik, fəaliyyət obyektlərinin genişləndirilməsi deməkdir. Diversifikasiya nəticəsində inhisarçı birliklər çox sahəli, mürəkkəb komplekslərə bölünür ki, onlar da texnoloji cəhətdən o qədər də bir-birinə yaxın olmurlar. 123 Yüklə 2,94 Kb. Dostları ilə paylaş:
|