202
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Yalnız, yalnız bircə kəs
Tək insan keçə bilməz.
Həsrətdən giryan olub
Od tutan keçə bilməz.
Astaraya nəzər sal:
Şəhər iki bölünmüş.
Məhəllələr, küçələr,
İzlər iki bölünmüş.
Sahilin sahildən çoxmu fərqi var?
Bax gözün doyunca, könlün doyunca.
O tayda, bu tayda eyni ağaclar,
Ora da yoncadı, bura da yonca.
Üstə ot göyərmiş evlər görürəm,
Tale qapaz vurub sanki başına.
Hicran buludunun tökdüyü gürşad
Hopub torpağına, hopub daşına.
Çadralı, çadrasız qadınlar seyrək,
Qara buludların udduğu ay tək.
Haçan dağıdacaq o buludları
Qardaş gözlərindən saçılan şimşək?
Atalar görürəm, sözlü, fikirli...
Az qalır qışqırım: Ata! – söyləyim.
Gedirlər... Əllərdə üçqanad yaba,
Öküz haylayan kim, ot daşıyan kim.
Hələ o balalar, gözəl balalar,
Onlar kirpiyilə od götürərlər.
Bu tayda məktəbin zəngi çalınar,
O tayda eşidib köks ötürərlər.
203
Astara çayında tor süzən zaman
O tayın, bu tayın balıqçıları,
Tor tora ilişir bəzən nagahan,
Bir də təzələnir könül qubarı.
Fəqət tələsmirlər toru açmağa,
Baxışlar danışır, gözlər öpüşür.
Elə də olur ki, bəzən bir balıq
O tordan sıçrayıb bu tora düşür.
Qonşuluq sayılır bizdə müqəddəs,
Qohumluq adəti möhkəm saxlanır.
Dünyadan köçəndə o tayda bir kəs,
Ona bu tayda da matəm saxlanır.
Sevdiyim bir şair gözəl deyib ki,
Çiynini əzsə də hicranın yükü,
Sərhəd bu torpağın üstündən keçir,
Altında vahiddir torpağın kökü.
1979
YURDUM, SƏNİN SAĞLIĞINA!
Bir məclisdə unuduldum,
Mey içdilər hər gələnin sağlığına,
Hər gedənin sağlığına.
Yaxasına qonduğumuz mavi gölün sağlığına,
Mey gətirən şux gözəlin sağlığına.
Güldandakı qızıl gülün sağlığına,
Xoş qədəmli ayın, ilin sağlığına!
Unuduldum. Nə tutuldum, nə pərt oldum.
Pıçıldadım özözümə: Xəlil, sənin sağlığına!
Dörd ümmanı qucaqlayan ürəyinin sağlığına!
204
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Qoşqar, Savalan dayağı kürəyinin sağlığına!
Qibtə etsin qoy dan yeri saçlarının təkəmseyrək ağlığına,
Ey dost, sənin sağlığına!
Otuz illik döyüşündə bir əsrlik yol keçdin sən,
Basılmadın. Sarsılmadın.
Heç bir zaman qoltuqlara qısılmadın.
Şax yeridin öz yolunla, düz yolunla!
Mən heyranam sənin qaya dözümünə, dağlığına.
Dodağıma sıxasıxa piyaləni,
İçirəm bu şəlaləni, könlüm, sənin sağlığına!
Dost, ya düşmən görüşünə bircə an da gecikməyən,
Heç bir zaman xəstələnməz,
Ruhu enməz, əhdə sadiq, beyni yanar, qəlbi qaynar
Bir oğul var – Xəlil, sənin sağlığına!
Sən elə bir qartalsan ki, qalxmağın var, enməyin yox.
Sən elə bir ocaqsan ki, yanmağın var, sönməyin yox.
Sən elə bir yolçusan ki, məsləkindən dönməyin yox,
Tərif, çələng paylananda susmağın var, dinməyin yox.
Ayağın Yer kürəsində, əlin çatır Aya, Marsa,
Cahanda beş oğul varsa, sənsən biri, Xəlil Rza!
Şeirimizin xoş taleyi, ağ baxtısan,
Döyüşkənmi deyim sənə, sən döyüşlər paytaxtısan!
Heç bilmirəm əfv elərmi dostlar məni?
Mən ötdüm bu təranəni, bürüyərkən vüqar məni.
Elim – günüm, səsim – ünüm,
Bu qəndşəkər piyaləni vurdum sənin sağlığına,
Öz sağlığım bəhanədir, yurdum, sənin sağlığına!
Türkan, 27 aprel 1979
205
KİŞİ BƏTNİ
İndi ən böyük mərəz –
Bu yırtıcı zümrədir, bu satqınlar ordusu!
Cəmiyyət dənizində kürülkürül çoxalır
Yalan, riya kürüsü.
Bu dargözlər sürüsü, şərəfsizlər sürüsü!
Bunlar beşaltı deyil, on deyil, on beş deyil!
Bunlar bataqlıq ikən
Özünə gülşən deyir!
Təzyiqə, infarkta dözər ürəyim.
Açıq düşmənə də can vermərəm mən.
Siz məni qoruyun öz içimizdə
Maskalı dəyyusun təbəssümündən!
Çörək də tapılır, ət də, balıq da
Məhəbbət, səadət çəkilib ərşə.
Çoxdur məmləkətdə başı papaqlı,
Kişilik, dəyanət çəkilib ərşə.
Bağçalar, zəmilər od tutub yanır,
Göyərir rəzalət, bar verir rüşvət.
Sülənir hardasa namərd, kəmfürsət,
Dardadır cəsarət, çəkilib ərşə!
Arxlar daşla dolub, kəhrizlər bomboş,
Tüfeyli ortada meydan sulayır.
Qananlar qəlbinin yeyir qanını,
Qanmazın, alçağın qurdu ulayır.
Düşmən naşı deyil, seçir kütləri,
Xalqı öz əlilə susdurmaq üçün.
Çəkir vəzifəyə, dartır irəli,
Qəbrini özünə qazdırmaq üçün!
206
XƏLİL RZA ULUTÜRK
SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ
Düşmən axmaq deyil... tanıyır, tapır
Diriykən ömrünü bitirmişləri.
Xalq üçün düşməndən daha qorxulu
Milli simasını itirmişləri!
Çin verir onlara! Hələ pul basır,
Bərkidir satqınlar şəbəkəsini.
Birinin döşündən medal da asır,
Örtbasdır edərək qan ləkəsini.
Ürəyim qışqırır! Ağlım deyir: Sus!
Bu qədər soyğunçu, bu qədər casus,
Bu qədər acgödən, mədəni quldur
Bu qədər qəlbi kar, ürəyi çopur.
Bunca ikiüzlü, üçüzlü, hətta
Yüzsifət, minsifət varsa həyatda,
Demək, bu dağılmış dağılmalıdır!
Yeni bir cəmiyyət doğulmalıdır!
Sanki günəşi də oğurlayıblar,
Qaranlıq nə qədər qatıdır, sıxdır.
Bu çirkab içində təmiz yaşamaq
Bəlkə də ən böyük qəhrəmanlıqdır!
İşlər böylə getsə... böylə getməsin!
Getsə bu gedişi boğacağam mən.
Bütün Azərbaycan övladlarını
Öz kişi bətnimdən doğacağam mən.
23 ocaq 1991
HAÇAN XƏSTƏLƏNSƏM...
Haçan xəstələnsəm, haçan büdrəsəm,
Nə dərman yeyəcəm, nə də qüssə, qəm.
Atılıb Türkanda bir sal qayadan,
Dostları ilə paylaş: |