Azərbaycanın böyük şairi Xəlil Rzanın bizim xalqın mədəniyyətinin inkişafında böyük
Yüklə 2,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XƏLİL RZA ULUTÜRK
- İNSANIN QƏDRİ ELMİ İLƏ BİLİNİR
564 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ İpək əvəzinə yaşıllıq geyən Bu gəlin dağların üzündən öp sən. Gözəllik şahına tacdır yasəmən, Üstündə dan şehigövhər, zərəfşan. Gör hara yüksəlib şam ağacları? Yoxsa kəmənd atır ülkərə sarı? Yanındakı qəsri seyr elə barı, Fələyin qəsrinə qoyub nərdivan. Kəhrizlər – göylərin ulduz yolu tək, Arxlar – bərəkətin uzun qolu tək. Arı pətəkpətək, gül ətəkətək, Balla, bal ətrilə doludur hər şan. Qarağac – Rüstəmin yaşıl xeyməsi, Çinarlar – Söhrabın axşam kölgəsi. Palıdlar ormanda qoşun yiyəsi, Çəkmiş ordusunu xaqan Ərdəvan. Səhənd dağı nazlı köhlənə bənzər, Belinin yəhəri – açılan səhər. Olsun üzəngisi ay ilə ülkər, Qorxuram bu köhlən qaça ilxıdan. İlxı. Göylər kimi kişnəyən ilxı, Yanında ilxıçı – əzəmət dağı. Sürülər, çadırlar, nehrə, süd arxı. Yağı muncuqmuncuq süzülən ayran. Kimdi o atlı qız?
Soyu şahsevən. Qocalmaz belə bir qibləgah sevən. Qaralan qaşları gərilmiş kaman, Kirpiyi ox kimi, saçları çövkan.
565 Budur arslan bağrı yemiş igidlər, Külüngü dağları sökmüş igidlər. Qüdrətli əlləri dizinə çatan Alpamış, Ərdəşir... minmin pəhləvan. Hay vursa, pələngi bələr qanına. “Gəl!” desə, ulduzlar gələr yanına. Hünər, sarsılmazlıq hopub canına, Biri bəbirboğan, biri şir yıxan. Onlar düşmən üçün bir qəfil bəla, Dost üçün can verən, eşqə mübtəla. Görərsən, tutanda sorğusuala, Yanında Ərəstun, Əflatun yalan. Gözəl, xeyir işi tez eləyənlər, Köhnə dostlarını təzələyənlər, Çadırda şah kimi ömür sürənlər Kama çatmasa da, sanki kamiran... Hatəm səxavətli qonaq sahibi Səni əzizləyir cüt gözü kimi. Qonağın yolunda keçər inan ki, Varındanyoxundan, xanimanından. Qonağın gözü tox. İyləsə əgər, Adi bir gülə də gülüstan deyər. Var olsun qonağı əzizləyənlər, Qoy əskik olmasın qonaq bu yurddan. Qadınlar cıdırçı, döyüşçü, ovçu, Şüa hörüklərin hardadır ucu?! Ay çöhrə oxuyur yollara meydan.
566 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ Bu cür qız yaraşır o cür ərlərə, Yetsin dilrübalar dilavərlərə. Versin öz könlünü Şəms Qəmərə, Ayın sevgisinə gündür yaraşan. Gənclərin meydanıbahar oylağı, Qışı da bəzərlər bahar sayağı. Keşikçi ərənlərsərhəd dayağı, Xalq üçün minnətsiz keçər canından. Təbriz!
Neçə sel qaytarıb bərəsi, bəndi. Hər qəsri az qala muzeydir indi, Hər evi az qala bir qala, kurqan. Bu həmin Təbrizdir – fəxrim, vüqarım, Birinci səngəri inqilabların. Qanından rəng alıb bu laləzarın, Muğan da əlvandır, Araz da əlvan. Bu həmin Təbrizdir şöhrəti ölməz, Döyüş meydanında dizi bükülməz. Qabarıq xətt ilə, qızıl xətt ilə Tarixə söz yazıb burda Səttarxan. Təbriz!
İgidliyin, eşqin bir zaman Ali məktəbində vermiş imtahan. Uğrunda can qoyan Xiyabanilər Nə şöhrət istəmiş, tarixdən nə şan. Bu həmin Təbrizdir nəbzini yoxla, Yaşayır, atəşlə, amanla, ahla. Bu nəhəng ürəyi düşmənlər oxla, “Dostlar” sözlərilə alıblar nişan.
567 Xadimlə xaində fərq görməyənlər, Onu töhmətləyər, məzəmmətləyər. Nələr çəkməmişik gözləri açıq, Ürəyi kor olmuş aşinalardan. Şəhriyar, bitirmə sən bu şeirini, Ayılt öz bəxtinin yatan şirini, Necə istəyibsə Fərhad Şirini, Sən də o eşq ilə köç bu dünyadan. Nə qədər ki, yaşar cahanda günəş, Nə qədər ki, sudan çəkinər atəş, Şərq adlı üzüyün gövhər qaşı tək, Parlasın, bərq vursun qoy Azərbaycan!
568 XƏLİL RZA ULUTÜRK SEÇİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ ÖZBƏK POEZİYASI YUSİF BALASAQUNLU QUTADĞU BİLİK (Poemadan parçalar) YAXŞILARA QATILMAQ Yaxşılıq fürsəti keçibsə ələ, Həm sözdə, həm işdə yaxşılıq eylə. Sovuşar igidlik, sönər həyat da, Bir gün uyuyarsan toprağın altda. Ömrü qənimət bil, yaxşılıq et ki, Odur qazandıran eşqi, ülfəti. Üçüncü adlanır KörüdMərrix, Mars, Hara baxsa görər yaşıl, göy, atlaz. Dördüncü adlanır ya şıq, ya da Şəms, Gözü qamaşdıran, özü müqəddəs. Beşinci Nahiddir, ya Zöhrə, Sevit, Sevib baxsa, şad ol, özünü ovut. Yanında dörd tarid – Arzu ulduzu, Kimə yaxınlaşsa bənd olur özü. Altında Ay gəzər – ilk adı Yalçıq, Günəşi görəndə tapar aydınlıq. On iki bürc də var, hərəsi bir zər İkixanəlilər, təkxanəlilər. Quru – Yaz ulduzu, Ud da çıraqban, Erəndiz – Jevzadır, Kürük – Səratan, Sünbülə Arslana – Şirə həmnəfəs, Ülgü – Mizan, Çazan – Əqrəb, Yay da Qövs. Oğlaq Jadiy, QonaqDəvə, BalıqHut, Doğarkən görünməz saf göydə bulud. Üçüyaz ulduzu, üçü yayınkı, 569 Üçüpayızınkı, üçü qışınkı. Üçüod, üçü su, üçühavadır, Üçü topraq oldu, dərdə şəfadır. Birbirinə yağı ulduzlar da var, Gah hücum çəkdilər, gah barışdılar. Qarışmaz, yarışmaz yağı ulduzlar, Görüşməz... yadların qisas hissi var. Gör yaradan Tanrım necə yaratdı, Aləm yaraşıqlı... əlvan həyatlı. Yetər... izn verin insandan deyim, İnsanın sanbalı – idrak və elm. İNSANIN QƏDRİ ELMİ İLƏ BİLİNİR Mükəmməl yaratdı insanı Tanrım, Ona bəxş elədi hünər, bilik, fəhm. Ona könül verdi, bir də rəvan dil, Əndişə, xülq, həm də gözəl qılıq, fel. İnsan tilsimləri sındırsın deyə, Ona fəhm, bilik verdi hədiyyə. Bayat kimə verdi əql, idrak, bilik, Çıxdı ürcahına minmin gözəllik. Biliyi qüdrət say, fəhmi də ulu, Ən böyük insana döndərir qulu. Mən isbat edirəm, diqqət kəsil sən, Dinlə nə deyirəm, söz götür məndən. Zəka kimdədirsə ulu da odur, Bilikli bəşərin böyük oğludur. Elminə, fəhminə söykənir deyə, İnsan çata bilir minmin diləyə. Bilikli kişidən bəla uzaqdır, Heç vaxt dar ayaqda qalmayacaqdır. Elmsiz kişini tez haqlayır dərd, Ölür, yox olmursa dərd, ələm, illət. Gəlgəl, ey biliksiz, öz çarəni bil, Elmsiz alçaqsan, elmliaqil.
Yüklə 2,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|