Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri

 
 
 95
Áèáëèîãðàôèéà
ğun, Rəsul Həmzətov, bir də mehriban “düşmənlərin” barışığı. 
Unudulmaz insanlar: Fərman Kərimzadə. Fraqmentlər; 
Fərman Kərimzadə, Xudu Məmmədov və Hafiz Baxış barədə 
iki söz; Ürəkdən gələn söz; Ölüm ona yaraşmırdı; Unudulmaz 
insan; Yaddaş kitabı;  Əzəmət; Andına sadiq şair;  Əsl insan, 
xalis alim...; Məmməd Əkbər; O, xalqımıza, mətbuatımıza çox 
gərəkli fikir adamı, söz-qələm sahibiydi; Səyavuş o dövrün ən 
qüdrətli publisisti  idi; Onu unutmaq olarmı?; Dost itkisi 
unudulmur; Fakültənin vicdanı; Mərd insan, qüdrətli alim. 
 
2012 
30. 
Azərbaycanda din [Mətn] /Hidayət; red. Gündüz 
İsmayılov; Cəbi Bəhramov; rəssam A.Hüseynov.- Bakı: “İdrak 
İB” MMC, 2012.- 388 s. 
Kitabın içindəkilər: Müəllifdən; Giriş;  Birinci bölmə: 
Qədim və orta əsrlərdə Azərbaycanda dövlət və din münasi-
bətləri;  İkinci  bölmə:  Yeni dövrdə Azərbaycanda dövlət və 
din münasibətləri; Üçüncü  bölmə: Ən yeni dövrdə Azərbay-
can  Respublikasında  dövlət və din münasibətləri; Dördüncü 
bölmə:  Prezident  İlham  Əliyev və Azərbaycan Respublika-
sında dövlət və din münasibətləri;  Nəticə:  Azərbaycan Res-
publikasında yaranmış müasir dövlət-din arxitektonikasının 
perspektivləri: Etnik-dini dialoq və tolerantlıq.  Əlavə:  Azər-
baycanın məşhur tarixi – dini abidələri, İslam tarixi-dini abidə-
ləri, Digər tarixi-dini abidələr. 
31. 
Əsərləri  [Mətn] 8 cilddə /Hidayət; red. E.Cabbarov; 
rəssam A.Hüseynov.- Bakı: “Apostroff” MMC, 2012.- C.VII: 
Dövlət... Millət... Din.- 472 s.: şəkilli. 
Kitabın içindəkilər: Dinimiz milli-mədəni sərvətimizdir: 
Bibiheybət ziyarətgahı: tarixi və bu günü; Milli-mənəvi də-
yərlərimiz Azərbaycançılıq məfkurəsinin tərkib hissəsi kimi; 
Sevinc və  kədər – hara qədər?!.  Müsahibə, söhbət, dialoq: 
Mən elə  həmin Hidayətəm;  İmperiya uçqununda müəmmalı 
mətləblər çoxdur; Azərbaycan türklərinin hüquqları daha çox 
 
 
96 
Ùèäàéÿò
tapdanıb; Bu gün vəzifə kreslosu rahatlıq üçün deyil; Samurun 
iki sahili var: onları etibarlı körpülər qovuşdurur; Tanımadan 
nə sevmək olar, nə  də nifrət etmək; Bir Azərbaycan Respub-
likası var, onun bir konstitusiyası, bir bayrağı var və bütün 
bunlar toxunulmazdır;  İlin-günün bu vaxtında daha vacib 
mətləblər var; Hər kəsin bir anası olduğu kimi vətəni də birdir; 
Şairlik alın yazısıdır, Dövlət müşaviri - vəzifə; Dünya bilmir 
ki, bu gün də Sumqayıtda erməni yaşayır; Dövlət müşaviri 
sabiq SSRİ-nin ən uzunömürlü teatr direktoru olub, amma baş 
redaktor da az işləməyib; Azərbaycan haqqında həqiqəti söylə-
yin; Azərbaycan dövləti ölkə ərazisində yaşayan bütün xalqla-
rın hüquqlarının etibarlı  təminatçısıdır; Milli məsələdə  də  hə-
qiqət nazilir, amma qırılmır - qalib gəlir; Heç bir terrorçu dəs-
təyə Azərbaycanda yer yoxdur; Bizi tale yollarımız birləşdirir; 
Ölkəmizdə milli münasibətlər qanunvericilik səviyyəsində 
təsbit olunur; Azərbaycanda milli münasibətlər sahəsində heç 
bir problem yoxdur; Başçı  təcavüzkar ola bilər, xalq isə heç 
vaxt...; “Biz  milli olduğumuz qədər bəşəri, bəşəri olduğumuz 
qədər də milli olmalıyıq”; Yazıçı – publisist, yoxsa dövlət rəs-
misi?; Azərbaycan İslam dünyasına böyük abidələr bəxş edib; 
“Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi Ulu Öndərimizin 
yadigarıdır”. Monoloq: Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi-
nin Sədri, Azərbaycan Respublikasının Prezidentliyinə nami-
zəd Heydər Əliyevin ölkəmizdə yaşayan milli azlıqların nüma-
yəndələri ilə görüşündə açılış sözü; Azərbaycan Respublika-
sının Prezidenti Heydər  Əliyevin Azərbaycanın milli qəhrə-
manları  və onların ailə üzvləri ilə görüşündə açılış sözü; 
Gürcüstanda Azərbaycan mədəniyyət günlərində dövlət başçısı 
Eduard Şevardnadze Azərbaycanın nümayəndə heyətini qəbul 
edərkən çıxış; BMT-nin ayrı-seçkiliyin qarşısının alınması  və 
azlıqların müdafiəsi üzrə alt komissiyasının 46-ci sessiyasında 
çıxış; Türk dövlət və Topluluqlarının dostluq, qardaşlıq və 
işbirliyi qurultaylarında çıxışlar; ІІ qurultay, 21 oktyabr, 1994 
(İzmir); V qurultay, 11 aprel 1997 (İstanbul); VІ qurultay, 20 

---

 
 
 97
Áèáëèîãðàôèéà
mart 1998 (Bursa); VІІ qurultay, 3 iyul 1999 (Pamukkala); 
VІІІ qurultay, 24 mart 2000 (Samsun); ІХ qurultay, 21 dekabr 
2001 (İstanbul); Dünya azərbaycanlıları konqresinin II qurulta-
yında çıxış; “Nicatımız birlikdədir” mövzusunda bölgə kon-
fransında çıxış; ATƏT-in “Məhsəti türklərinin məsələləri” 
mövzusunda keçirilən konfransında bəyanat; “Azərbaycanda 
etnik tolerantlıq və millətlərarası münasibətlər” mövzusundakı 
seminarda çıxış; Avropa Şurası  qərargahındakı “dəyirmi 
masa”da çıxış; Bakı  şəhərində dağ  yəhudiləri sinaqoqunun 
açılışında çıxış; ATƏT-in antisemitizm üzrə konfransında 
çıxış; Milli azlıqların müdafiəsi üzrə Çərçivə Konvensiyasının 
yerinə yetirilməsinə  həsr olunmuş seminarda çıxış; BMT-nin 
Baş Assambleyasının 62-ci sessiyası  çərçivəsində  təşkil edil-
miş “Dinlər və  mədəniyyətlərarası anlaşma və sülh naminə 
əməkdaşlıq” mövzusunda yüksək səviyyəli dialoqda çıxış; Adil 
Abdulla  əl-Fəlahın “Heydər  Əliyev və milli-mənəvi dəyərlər” 
kitabının təqdimat mərasimində çıxış; “Azərbaycanda çoxsaylı 
dinlərin birgəyaşayışı: dini tolerantlıq və ictimai inkişaf” 
mövzusunda  çıxış; BMT-nin sivilizasiyalar alyansının ikinci 
forumu: “Mədəni müxtəlifliyin qorunması  və idarə olunması: 
dinlərarası dialoqdan birgə  əməkdaşlığa doğru” mövzusunda 
çıxış; “Dini etiqad azadlığı haqqında” Azərbaycan Respub-
likasının Qanununa təklif edilmiş əlavə və dəyişikliklərlə bağlı 
Milli Məclisdə keçirilən müzakirələrdə  çıxış; “Dini etiqad 
azadlığı haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa 
təklif edilmiş  əlavələrlə bağlı Milli Məclisin iclasında çıxış; 
Əhməd Yəsəviyə  həsr olunmuş simpoziumda çıxış; “Dinlər-
arası dialoq: qarşılıqlı anlaşmadan birgə  əməkdaşlığa doğru” 
mövzusunda keçirilən konfransda məruzə; “Narkomaniya və 
cəmiyyət” mövzusunda keçirilən konfransda çıxış; Avrasiya 
İslam Şurasının VІІ zirvə toplantısında çıxış; “Dinlərarası dia-
loq: Azərbaycan və konfiliktlərin həlli” mövzusunda keçirilən 
beynəlxalq konfransda çıxış; “Vətəndaş  cəmiyyəti quruculu-
ğunda  konfessiyalararası harmoniya: dialoq və dinc yanaşı 
 
 
98 
Ùèäàéÿò
yaşamaq” mövzusundakı “dəyirmi masa”da çıxış; Azərbaycan 
Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət  İdarəçilik Akade-
miyasında “Azərbaycanda dövlət - din münasibətləri” mövzu-
sunda keçirilən “dəyirmi masa”da çıxış; Ümumdünya  mədə-
niyyətlərararası dialoq  forumunda çıxış; Ombudsmanların ІХ 
Bakı Beynəlxalq konfransında “Azərbaycanda dinlərarası dia-
loq və tolerantlığın hüquqi bazasında milli azlıqların və miq-
rantların mədəni hüquqları” mövzusunda məruzə; “Azərbay-
canda tolerantlıq ənənələri və dinlərarası dialoq” mövzusunda 
keçirilən konfransda çıxış; VІІ Uluslararası Atatürk konqre-
sində “Mustafa Kamal Atatürkün Türkiyə dövlətinə rəhbərliyi 
dövründə  və sonrakı illərdə Azərbaycan - Türkiyə  əlaqələri” 
mövzusunda çıxış. 
32. 
Əsərləri [Mətn]: 8 cilddə /Hidayət; red.: G.İsmayılov, 
C.Bəhramov, E.Cabbarov; rəssam A.Hüseynov.- Bakı: “Apos-
troff” MMC, 2012.- C.VIII: Azərbaycanda din: ən qədim 
dövrdən bu günədək.- 408 s.: şəkilli. 
Kitabın içindəkilər: Müəllifdən; Giriş; Birinci bölmə. Qə-
dim və orta əsrlərdə Azərbaycanda dövlət və din münasi-
bətləri:  1.İbtidai icma quruluşu dövründə Azərbaycan  əra-
zisində dini inanc və ayinlərin yaranması...; 2.Cəmiyyət və din. 
Azərbaycan xalqının dinə baxışı; 3.Səmavi dinlər və Azər-
baycan.  Yəhudilik:  Dağ  yəhudiləri...; Gürcüstan yəhudiləri...;  
Avropa yəhudiləri (Aşkenazilər)...; Xristianlıq: Rus  Pravoslav-
lığı...;  Katoliklik...  Protestantlıq...; Xristian təriqətçiliyi... İslam: 
Azərbaycan ərazisindəki bəzi digər dinlər; Azərbaycan maddi-
mədəni irsində və ədəbi fikrində din; IХ-XІX əsrin əvvəllərin-
də Azərbaycanda dövlət və din münasibətləri (838-1828). 
İkinci bölmə. Yeni dövrdə Azərbaycanda dövlət və din mü-
nasibətləri: Şimali Azərbaycanın Rusiya imperiyası tərəfindən 
işğalı və çarizmin din siyasəti (1813-1918); Azərbaycan Xalq 
Cümhuriyyəti dövründə dövlət və din münasibətləri; Sovet 
hakimiyyəti illərində Azərbaycan SSR-də dövlət və din müna-
sibətləri. Üçüncü  bölmə. Ən yeni dövrdə Azərbaycan Res-

---