Бакы дювлят университети илащиййат факцлтясинин
Yüklə 10,39 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- РЕЗЮМЕ
Elnur ƏLİYEV 424
Burada iki mühüm məsələ vardır ki, onları bir-birindən diqqətlə seçmək lazımdır. Bunun üçün yaxşı olar ki, bu iki məsələnin hər birinə ayrı-ayrılıqda nəzər salınsın. 1. Bəzi şəxslər Qurani-Kərimin “Bəqərə” surəsində orucluq barəsində nazil olan bu iki ayədən birincisinin “amm” (ümumi) bir ayə, ikincisinin isə əvvəlki ayəni “təxsis edən” (ümumilikdən çıxarıb xüsusiləşdirən, məhdud- laşdıran) bir ayə olduğunu iddia edir. 2. Digər şəxslər isə bu iki ayədən birincisini (“sizin üçün oruc yazılmış- dır” ayəsi) “mənsux” ayə 25 , ikincisini (“xəstə və ya səfərdə olan şəxslər” ayəsi) isə “nasix” ayə hesab edirlər. 26
Maraqlıdır, görəsən, bu iki iddiadan hansı biri doğrudur, bu ayələrin “amm və təxsis” olması doğrudur, yoxsa “nasix və mənsux” olması? İki id- diadan hansının düzgün olduğunu bilmək üçün bu ayələrdən ikincisinin (“xəstə və ya səfərdə olan şəxslər (müstəsnadır)” ayəsinin) nə vaxt nazil ol- masına diqqət yetirmək lazımdır. Əgər bu ayə “qəblə hinil-əməl” 27 nazil olmuşdursa, onda birinci ayə “amm”, ikinci ayə isə “təxsis edən” ayə hesab olunur. Məsələn, bildiyimiz kimi oruc tutmaq barəsində nazil olan ayənin hökmünə Ramazan ayında əməl edilir. Fərz edək ki, “sizin üçün oruc yazılmışdır” ayəsi Rəcəb ayında,
qabaq, məsələn, Şaban ayında, yəni oruc tutmağa başlamazdan öncə nazil olmuşdursa, onda birinci ayənin ümumi verilən hökmünü ikinci ayə təxsis edir (məhdudlaşdırır). Əgər bu ayə “bə`də hinil-əməl” 28 nazil olmuşdursa, onda ilk ayə “mən- sux”, ikinci ayə isə “nasix” ayə hesab olunar. Məsələn, “Sizin üçün oruc yazılmışdır” ayəsi Rəcəb ayında, digər ayə (“xəstə və ya səfərdə olan şəxslər (müstəsnadır)” ayəsi) isə Ramazan ayında, yəni hökmə əməl edilməyə başlandıqdan sonra nazil olarsa, ikinci ayə birinci ayənin hökmünü nəsx edir. Başqa bir ifadə ilə desək, Mütəal Allah əvvəl hamının oruc tutmasını əmr edir. Ramazan ayında hamı oruc tutmağa başladıqdan sonra isə bəzi üzrlü
25 Hökmü aradan qaldırılan ayə 26 Hökmü aradan qaldıran ayə 27 Hökmə əməl etmədən öncə 28 Hökmə əməl etdikdən sonra
Quranın Quranla təfsiri 425
şəxslərin (xəstə, yaxud səfərdə olanların) müstəsna olduğunu bildirir. Əgər məsələ belə olsa, demək Allah təala müstəsna olan şəxsləri sonradan qeyd etməklə verdiyi hökmün ümumiliyini nəsx etmiş olur. Yəni, oruc tutmaq əmrinin hamıya aid olması hökmünü aradan qaldırmış olur. “Quranın Quranla təfsiri” təfsirin digər növlərinə nisbətən ərsəyə gəlmə baxımından daha çətin və daha çox zəhmət tələb edən bir növdür. Çünki təf- sirin başqa növlərində Quran ayələri müxtəlif qaynaq və mənbələrdən isti- fadə etməklə izah edilir. Müxtəlif mənbələr dedikdə hədis, əxlaq, əhkam, tibb, ədəbiyyat, irfan və sair mövzular haqqında təlif olunmuş əsərlər nəzər- də tutulur ki, bunlara dair kifayət qədər kitablar yazılmışdır. Təfsirin bu nö- vündə isə Quranı təfsir etmək üçün istifadə ediləcək mənbə yalnız Qurani- Kərimin ayələridir. Əllamə Seyyid Muhəmməd Hüseyn Təbatəbayinin h. 1379-cu ildə nəşr olunmuş və iyirmi cilddən ibarət olan “əl-Mizan fi təfsiril- Quran” adlı əsəri təfsirin bu növünün bariz nümunəsidir. Necə ki, “Məarefi əz Quran” kitabının müəllifi Muhəmməd Hadi Mərifət təfsirin müxtəlif növ- lərindən bəhs edərkən Muhəmməd Hüseyn Təbatəbainin “Əl-Mizan fi təf- siril-Quran” kitabınının adını xüsusi olaraq göstərmişdir. 29
Ədəbiyyat
1. Muhəmməd Hadi Mərifət, “Məarefi əz Quran”, Qum 1417 2. Möhsün Dəmirçi, “Təfsir tarixi”, İstanbul 2003 3. Xalis Əlbayraq, “Quranın Quranla təfsiri”, İstanbul-1996 4. Məhəmməd Hüseyn Təbatəbayi, “əl-Mizan fi təfsiril-Quran”, Qum 1379
5. Mehdiyev, Cəfərli, “Qurani-Kərim” (Azərbaycan dilinə tərcümə).
29 “Məarefi əz Quran”, Muhəmməd Hadi Mərifət, səh.15, Qum-h.1417 Elnur ƏLİYEV 426
РЕЗЮМЕ
Тема которую мы исследовали называется «Тефсирул-Куран бил- Куран». Мы здесь отметили характеризирование тефсирских видов от других особенностях тефсира. Как мы знаем, «Тефсирул-Куран бил- Куран» один из видов дираятских тефсиров. Этот вид тефсира но нашим наблюдением источников различается от других видов тефсира. Источник этих тефсиров хадис, история, словарь и другие книги, а источник и первоисточник этого тефсира сам Курани-Керим. Для му- фессира (лицо который пишет тефсир) тефсирование Курани-Керима по сравнению от других тефсиров очень трудное, а также растолкова- лась причина его источниками и перво-источниками Курана-Керима. После того как мы все это наметили мы изложили и этот вид тефсира, а также мы дали отдельные образцы ее деление на несколько частей. В итоге этот вид тефсира был блестящим образцом, в особен- ности произведение Аллама Магаммед Гусейн Тебатабаи иод назва- нием «ел-Мизан-фи-Куран» с которым мы докончили нашу тему. RESUME
The name of the investigated theme is the “the commentary of the Quran by the Quran”. Here we showed the features characterized this kind of commentary from the others. As we know, “the commentary of the Quran by the Quran” is supposed the reading kinds of commentary. This kind of commentary is originally differs rom the other kinds of commentary. The source of the commentaries is hadith, history, glossary and other books, but the source and origin this commentary turned to is the Quran itself. We noted that it’s a little more difficult to commentator (the person who writes commentary) to interpret the Quran by the Quran than other kinds of com- mentaries and it is reasoned by being the Quran the only origin. After we noted the partly sharing of this kind of commentary and gave separate samples about each of them. At the end naming the word “Al-Mizan fi tafsiril-Quran” by Allama Muhammad Huseyn Tebatebai as a bright exampla of this kind of commentary we concluded this theme.
Yüklə 10,39 Mb. Dostları ilə paylaş:
|