28
4.2.
TR81 Bölgesi’ndeki İlçelerin Ulaşım ve Erişilebilirlik Durumu
TR81 Bölgesi’nde 3’u merkez ilçe olmak üzere toplam 16 ilçe bulunmaktadır. Bu ilçelerin
ulaşım ve erişilebilirlik
3
açısından karşılaştırmaları Tablo 6’da ve Şekil 13’te verilmiştir.
Genel olarak Zonguldak iline bağlı ilçelerin endeksleri en yüksek görünmekte olup, bunu
Karabük ve Bartın’a bağlı ilçeler izlemektedir. İlçeleri, tabloda değişik renklerde gösterildiği
gibi 4 kategoriye ayırmak mümkün görünmektedir. Endeks hesaplamalarında Zonguldak
Havaalanına ve Demiryolları ağına bağlı olup olunmamasına diğer değişkenlere nispeten
daha az ağırlık verilmiştir. Havaalanına uçuş sayılarının artması durumunda bu ağırlık
artırılabilir ve bu durumda Çaycuma ve çevresindeki ilçelerin endeksleri yükselecektir. Aynı
şekilde, planlanan demiryolu projelerinin (yeni ve modernizasyon) tamamlanması ile
demiryollarının da ağırlığı artırılabilir. Bu durumda demiryolu hattı üzerinde bulunan
birçok ilçenin endeksleri yükselecektir.
Tablo 6: TR81 Düzey 2 Bölgesi ilçelerinin ula
ş
ım ve eri
ş
ilebilirlik sıralaması
İl
İlçe
Ulaşım ve Erişilebilirlik Endeksi
Kategori 1
Zonguldak
Merkez
75
Zonguldak
Ereğli
75
Zonguldak
Alaplı
74
Zonguldak
Çaycuma
70
Kategori 2
Karabük
Merkez
68
Karabük
Eskipazar
63
Zonguldak
Gökçebey
57
Kategori 3
Zonguldak
Devrek
55
Karabük
Safranbolu
54
Bartın
Merkez
52
Karabük
Yenice
48
Bartın
Amasra
44
Kategori 4
Bartın
Ulus
29
Bartın
Kurucaşile
29
Karabük
Eflani
23
Karabük
Ovacık
18
3
Erişilebilirlik endeksi şu değişkenler kullanılarak hesaplanmıştır: H
avaalanına uzaklık, ilçe
demiryolu ağına bağlı mı?, limana uzaklik, ilçe bölünmüş yol ağına bağlı mı?, en yakın büyük kent
merkezine (en az 800.000 nüfusa sahip) uzaklık. Verilen ağırlıklar sırası ile: %10, %15, %25, % 25,
%25.
29
Ş
ekil 13: TR81 Düzey 2 Bölgesi ilçelerinin ula
ş
ım ve eri
ş
ilebilirlik durumu
4.3.
Denizyolu ve Limanlar
4.3.1
Mevcut Durum
Şekil 13’te harita üzerinde gösterildiği üzere bölgede 6 adet liman mevcuttur. Bu limanların
dördü Zonguldak, ikisi Bartın sınırları içerisinde olup limanların toplam yıllık taşıma
kapasitesinin 30,9 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Her bir limanın tahmini yıllık
kapasiteleri aşağıdaki şekildedir:
•
Erdemir Limanı
: 16,5 milyon ton/ yıl
•
Çatalağzı (Muslu) Limanı (Eren Enerji Limanı)
: 10,0 milyon ton / yıl
•
Zonguldak Limanı (TTK Limanı)
: 2,0 milyon ton / yıl
•
Bartın Limanı
: 2,0 milyon ton / yıl
•
Ereğli Limanı
: 0,2 milyon ton /yıl
•
Amasra Limanı
: 0,2 milyon ton / yıl
Zonguldak iline bağlı Ereğli ilçesinde bulunan ERDEMİR Limanı200.000 DWT 'a kadar olan
gemilerin yanaşabileceği iki dökme yük rıhtımı, iki genel kargo rıhtımı, 1 Ro-Ro rıhtımı, ve 1
cüruf rıhtımından oluşmaktadır. ERDEMİR Limanı, Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları'nın
ihtiyaçları ile beraber çevre sanayi kuruluşlarının da ihtiyaçlarına yanıt vermektedir.
Limanın yıllık kapasitesi yaklaşık 16,5 milyon ton olup 99.000 m2lik A TİPİ Genel Antreposu
mevcuttur. Liman, kömür ve cevher gibi dökme yüklerde Türkiye'nin en büyük ve en hızlı
tahliye
imkânlarına
sahiptir.
ERDEMİR
Limanı’ndan
tren
ferisi
seferleri
düzenlenebilmektedir ancak bugün yapılmamaktadır.
Not: Yeni ilçe olan Kozlu ve Kilimli, Zonguldak Merkez olarak
de
ğ
erlendirilmi
ş
tir.
30
Ş
ekil 14: TR81 Bölgesi limanlarının elleçleme kapasitesi açısından durumu
Zongundak’taki bir diğer liman, Eren Holdinge ait özel bir limandır. Eren Limanı 3 rıhtımdan
oluşmaktadır. 180.000 DTW kapasiteli gemilerin yanaşabileceği büyüklükte bir liman olup
yakın zamanda tren yolu bağlantısı sağlanacak olan liman, Eren Enerji ve bölgedeki diğer
sanayi kuruluşlarına hizmet vermektedir.
Zonguldak TTK Limanı Ukrayna limanlarına (Skadovsk, Evpotaria, Odessa) sefer yapan Ro-
Ro gemileri için üç Ro-Ro gemisinin aynı anda yanaşabildiği bir adet Ro-Ro rıhtımı, genel
kargo ve dökme yük gemilerinin yanaştığı iki adet rıhtım ve bir adet tren ferisi rıhtımı
mevcuttur. Limanın şehrin içine sıkışıp kalması, TIR parkının küçük olması ve denizi
doldurmanın yüksek maliyeti nedeniyle hem şehir içi hem de şehirlerarası trafiğinde
aksamalara yol açmaktadır. Özellikle narenciye sezonunun sonlarına doğru kent içindeki
caddelerde uzun TIR kuyruklarına neden olmaktadırlar.
Bartın Limanı’nda toplam alanı 1500 m² ve hacmi 9000 m3 olan 2 adet kapalı çelik ambar ve
2000 m²’lik açık alanda depolama hizmeti verilmektedir. Limanın yıllık kapasitesi
4
tahminen 2 milyon ton’dur. Bartın'a demiryolu ile ulaşım, il merkezine 38 km uzaklıktaki
Saltukova tren istasyonu ile sağlanmaktadır. Limanda konteynır taşımacılığı seferleri
başlatılmış, ancak yük miktarının düşük olması, yükleme/boşaltma işlemlerinin çok uzun
sürmesi gibi nedenlerle navlun maliyetlerinin yüksek olması ve bazı operasyonel nedenlerle
bir süre sonra durdurulmuştur.
Şekil 14’te bölgedeki toplam elleçleme ve antrepo kapasitesinin yakın illerle karşılaştırması
bulunmaktadır. Yukarıda izah edildiği üzere, TR81 Bölgesi’ndeki en büyük iki liman Erdemir
ve Eren Holding’e ait olup birincil olarak bu firmaların ihtiyaçlarını karşılamaktadırlar.
Toplam kapasitenin kullanım oranı %50 seviyelerinde olmakla beraber elleçlenebilen yük
çeşidi açısından kısıtlı durumdadırlar. Özellikle, konteynır taşımacılığının yapılamaması
Karadeniz ülkeleriyle dış ticaretin artırılmasının önünde potansiyel bir engel
oluşturmaktadır. Filyos ile birlikte toplam elleçleme kapasitesi yaklaşık iki katına çıkacak,
4
İmeak Deniz Ticaret Odası Karadeniz Ereğli Şubesi verilerine göreyıllık kapasitesi tahminen 3
milyon ton’dur.