Bakka ulasimLojistik Rapor
Yüklə 7,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tablo 16: Farklı yük ya ş ımacılı ğ ı yürleri için birim ta ş ıma maliyetleri
48 gibi illere yakın olmasıdır. Bölgede planlanan projelerin etkisini analiz edebilmek için ilk olarak Filyos Limanı’nın hinterlandında yer alan bu illerden hangilerinin ticari yükünü çekebileceğinin maliyet analizi yoluyla belirlenmesine çalışılmıştır. Bu bağlamda Filyos Limanı’nın maliyet açısından performansı kendisine rakip olabilecek bölgedeki diğer limanlar ile karşılaştırılmıştır. Bunun için Filyos’un hinterlandında yer alan şehirlerden Karadeniz’e komşu ülkelere gönderilen birim ton yükü çeşitli limanlar aracılığı ile göndermenin maliyeti tahmin edilmiş ve bu şehirler için en rekabetçi limanların analitik yöntemlerle bulunmasına çalışılmıştır. Çalışmada yer alan şehirler sırasıyla Ankara, Bolu, Çankırı, Eskişehir, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Düzce; limanlar ise Filyos, Samsun, İzmit, İstanbul ve Karasu Limanlarıdır. Bu limanlar arasında yer alan Karasu Limanı, Filyos Limanı gibi henüz proje aşamasında olmasına rağmen çalışmaya dahil edilmiştir; çünkü Filyos’a olan coğrafi yakınlığı ile güçlü bir alternatif olma potansiyeli teşkil etmektedir. Bu çalışmada bahsi geçen şehirlerden Karadeniz ülkelerine taşınan yükler ilk etapta limanlara oradan da deniz yolu ile hedef ülkeye ulaştırılırlar. Karadan limanlara yapılan nakliyatta taşıma şekli olarak demiryolu, karayolu veya her ikisini içeren bir yöntem seçilebilir. Limandan hedef ülkeye ise taşıma gemiler aracılığı ile yapılır. Deniz taşımacılığı kara taşımacılığına göre daha ucuz olsa da daha uzun zaman alabilir. Demiryolu taşımacılığı ise mevcut teknolojisine ve mesafeye bağlı olarak karayolu taşımacılığından ucuz veya daha pahalı olabilir. Taşıma maliyetleri için Ulaştırma Bakanlığı’nın hazırladığı “Ulaştırma Ana Planı Stratejisi Sonuç Raporu”ndan faydalanılmıştır. Buna göre tahmini karayolu, denizyolu ve demiryolu taşıma maliyetleri, % 80 doluluk oranı ve 3300 DWT’lik gemi için gidilen mesafeye göre birim yük başına taşıma maliyetleri Tablo 16 ile verilmiştir.
1.00
1.63 2.26
2.89 3.52
4.16 4.79
5.42 6.05
6.68 Karayolu 6.26
10.70 15.13
19.57 24.00
28.44 32.88
37.31 41.75
46.18 Demiryolu 9.70
12.76 15.82
18.87 21.93
24.99 28.04
31.10 34.16
37.21 (Kaynak: Ula ş tırma Ana Planı Stratejisi Sonuç Raporu, 2005) Tablo 16’da verilen rakamlar taşıma maliyetlerini temsil etmektedir. Bu tahminler 2005 yılına ait olmasına rağmen karşılaştırma açısından yeterli oldukları düşünülmektedir. Birim maliyetleri yansıtan tablodan da görüleceği gibi demiryolunda hat uzunluğunun 350 km’yi aşması durumunda, demiryolu taşımacılığı, karayolu taşımacılığına göre daha avantajlı olmaktadır. Bunun en önemli nedeni ise hattın önemli bir bölümünün eski olmasından ve mevcut durumda tek hat işletmeciliği yapılmasından dolayı toplam taşıma maliyeti içinde yakıt masrafları ve işletme-bakım maliyetlerinin paylarının yüksek olmasıdır. Araçlarda ve alt yapıda yapılacak teknik iyileştirmeler sonucu demiryolu yük taşıma maliyeti % 20 kadar aşağıya çekilebilir. Bu durumda, demiryolu yük taşımacılığının karayolu yük taşımacılığına göre ekonomik olduğu hat uzunluğunun alt sınırı 350 km’den daha küçük olabilir. 6
6 Kaynak: Ulaştırma Ana Planı Stratejisi Sonuç Raporu, 2005
49 Maliyet ve zaman açısından ulaştırma karşılaştırmalarının yapılabilmesi için bazı varsayımlar yapılması gerekmiştir. Örneğin tüm taşıt türlerinde doluluk oranı %80 alınmıştır. Karayolundaki hızın saatte 90 km olacağı, demiryolunda saatte 40 km olacağı ve denizde ise 14 knot olacağı varsayılmıştır. Referans gemi türü olarak 3300 DWT’lik yük gemisi, boğazlarda bekleme süresi olarak da ortalama 10 saat alınmıştır. Rusya, Ukrayna ve Romanya’yı temsilen sırasıyla Novorossiysk, Yalta ve Constanta limanları ele alınmıştır. Bu varsayımlar altında Ankara, Bolu, Çankırı, Eskişehir, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir ve Düzce şehirlerinden, Filyos Limanı aracılığı ile Ukrayna, Rusya ve Romanya’ya gönderilen bir ton yükün karada ve denizde alacağı mesafe ile buna karşılık gelen birim maliyet ($/ton) ile ortalama geçen süre (saat) Ekler kısmında Tablo 22 de verilmiştir. Aynı şekilde İstanbul, İzmit, Karasu ve Samsun limanları için oluşan maliyetler ve zamanlar sırasıyla Ekler kısmında,Tablo 23-26’da verilmiştir. Bu tablolardaki taşıma zamanları kıyaslandığında limanlar arasındaki farkın 8 saati geçmediği görülmektedir. Bu zaman farkı liman taşımacılığı açısından çok büyük sayılmamaktadır. Dolayısıyla, limanlar arası karşılaştırmada daha çok toplam maliyet karşılaştırması kullanılmıştır. Şekil 28’de Rusya’ya çevre illerden birim ton yükü alternatif limanlar aracılığı ile taşımanın dolar cinsinden maliyetleri karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Aynı şekilde Ukrayna ve Romanya’ya bir ton yükü taşımanın tahmini maliyetleri sırasıyla Şekil 29, 30 ve 31’de verilmiştir.
Yüklə 7,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|