Biologiya-9-sinf-imtihon-javoblari pdf

savolga ja:vob

Yadro — zamburug‗, o‗simlik va hayvonlar hujayrasining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi. Hujayra yadrosida DNK ya‘ni, genlar bo‗lib, ular ikki asosiy vazifani bajaradi: 1. Genetik axborotni saqlaydi
va ko‗paytiradi. 2. Hujayrada sodir bo‗ladigan moddalar almashinuvi jarayonini idora qiladi. Hujayra yadrosiz uzoq yashay olmaydi va yadro ham hujayrasiz mustaqil yashash qobiliyatiga ega emas. Shuning uchun sitoplazma bilan yadro o‗zaro bog‗liq bo‗lgan tizimni tashkil qiladi. odatda hujayralar bitta yadroga ega bo‗ladi. Ba‘zan 2—3 yadroga ega bo‗lgan hujayralar ham uchrab turadi. Ko‗p yadroli hujayralar (ayrim hollarda o‗nlab yadrolar) borligi ham ma‘lum. Yadroning shakli ko‗pincha hujayra shakliga o‗xshab ketadi. Ayrim hollarda noto‗g‗ri shaklga ega bo‗lgan yadrolar ham uchraydi. Xromatin(yunoncha ―xroma‖ —
rang) yadroning shaklan yadrochadan farq qiluvchi, ba‘zi bir bo‗yoqlar yordamida bo‗yaladigan donador va to‗rsimon tuzilishidir. Xromatin DNK va oqsildan iborat bo‗lib, xromosomaning spirallashmagan va zichlashmagan qismlari hisoblanadi. Xromosomaning spirallashgan qismlari genetik nuqtayi nazardan faolsiz. Xromosomalarning spirallari yoyilgan qismidagi genlar faol holatda bo‗ladi. Ularni yorug‗lik mikroskopi yordamida ko‗rib bo‗lmaydi. Somatik hujayraning xromosomalar to‗plamining miqdoriy (soni va o‗lchami) va sifatiy (shakli) belgilari yig‗indisi kariotipdeb ataladi. Tirik organizmlarning ko‗pchilik turlarida kariotipdagi xromosomalar soni juft bo‗ladi. Bu har bir somatik hujayrada shakli va o‗lchami
bir xil bo‗lgan ikkita xromosoma mavjudligi bilan tushuntiriladi. Bulardan bittasi erkak va ikkinchisi urg‗ochi organizmning xromosomalaridir.

3. 
   
   @UzBMBA
   savol jav.oKbui lrang tanali drozofila pashʻshalari o zaro chatishtirilganda olingan pashshalarninhgammasikulrang tanali boʻ lgan. Chatishtirishuchun olingan pashshalarning genotipini aniqlash mumkinmi? Aniqlash uchun qʻanday