74
— Əlbəttə, daha ağıllı olardı, əzizim. Ancaq
çəkinmədən deyim, bu, çətin ki, bala oxşayardı.
Miss Binqli cavab verməyə endirmədən tezliklə
qalxdı və otaqda gəzişməyə başladı. Onun incə qədd-
qaməti və gözəl yerişi vardı. Ancaq bu keyfiyyətlərin
nümayişinin ünvanlandığı
Darsi əvvəlki kimi mütaliəyə dalmışdı. Çarəsizlikdən o,
daha bir dəfə manevr etdi və Elizabetə tərəf dönərək dedi:
— Miss Eliza Bennet, icazə verin sizə mənim
nümunəmə riayət etməyi və bir azca gəzişməyi təklif
edim. Sizi əmin edirəm ki, uzun müddət bir yerdə
oturandan sonra bu, adamı gümrahlaşdınr.
Elizabet təəccübləndi, ancaq onun xahişini yerə
salmadı. Miss Binqli öz manevrlərinin əsl mahiyyətinə
münasibətdə uğur qazandı. Darsi gözlərini qaldırdı. Miss
Binqlinin bu ünvana diqqətinin təzahürü nəinki Elizabetin
özü üçün, hətta Darsi üçün də yenilik idi. O, qeyri-iradi
şəkildə kitabı qapadı. Qızlar dərhal ona onların
kampaniyasına qoşulmağı təklif etdilər, ancaq o, imtina
etdi. Onun sözlərinə görə, otaqda gəzişmək yalnız iki
səbəbdən ola bilər və hər iki halda onun iştirakı onlar üçün
maneə törədərdi.
— O, bununla nə demək istəyirdi? O, Darsinin nəyi
nəzərdə tutduğunu öyrənmək arzusu ilə əldən gedir” —
Miss Binqli Elizabetə müraciət edərək, soruşdu ki, o bu
sözlərin nə məna daşıdığını təxmin edirmi.
— Əlbəttə, yox, — Elizabet cavab verdi. — Ancaq
əmin ola bilərsiniz ki, o, nəyləsə bizi incitmək istədi.
downloaded from KitabYurdu.org
75
Mister Darsini məyus etməyin ən etibarlı üsulu bu barədə
ondan heç nə soruşmamaqdır.
Fəqət miss Binqli hər nə olsa belə, mister Darsini
məyus edə bilməzdi. Ona görə də o, Darsinin sözlərindəki
gizli mənanın onlara izah edilməsi üçün israr etdi.
— Heç bir etirazım yoxdur, — ona danışmaq imkanı
verilən kimi mister Darsi dedi. — Siz bu cür vaxt
keçirmək növünü seçərkən göstərdiniz ki, ya bir-birinə
tam etibar edirsiniz və hansısa sirri bölüşməlisiniz, ya da
gəzişərkən çox gözəl göründüyünüzü düşünürsüz. Birinci
halda mən sizə mane olardım, ikinci halda isə mən
sobanın yanında oturaraq böyük uğurla sizə heyran ola
bilərəm.
— Dəhşətə bax! — miss Binqli səsləndi. — Mən
həyatımda heç vaxt bundan daha utanmaz sözlər
eşitməmişəm. Biz onu bu sözlərinə görə necə
cəzalandıraq?
— Gerçəkdən istəyəndən sonra bundan da asan iş
yoxdur, — Elizabet dedi. — Biz hamımız bir-birimizi
asanlıqla
incidə bilərik. Onu cırnadın, ələ salın. Siz ki, yaxın
dostlarsınız, onun zəif yerlərini bilməlisiniz.
— Sözün düzü, bilmirəm. Sizi inandınram ki, bizim
tanışlıq mənə bunu öyrətmədi. Soyuqqanlılığın və praktik
zəkanın özünü cırnatmaq! Yox, yox, hiss edirəm ki,
bundan bir şey çıxmayacaq. İstəmirik axı heç bir səbəbsiz
gülərək səfeh görünək. Ah, yox, mister Darsi arxayın ola
bilər.
downloaded from KitabYurdu.org
76
— Məgər mister Darsiyə istehza etmək olmaz? —
Elizabet təəccübləndi. — Çox nadir üstünlükdür! O qədər
nadirdir ki, ümid edirəm, müstəsna hal kimi qalacaq. Əgər
mənim bu cür tanışlarım çox olsaydı, mənə pis olardı —
mən zarafatı çox sevirəm.
— Təəssüf ki, mən missi Binqlinin mənə aid etdiyi
kimi dişbatmaz deyiləm. Müdrik və əlahəzrət insanlar,
yox, onların müdrik və alicənab hərəkətlərini həyatda
istehzanı əsas sayanlar lağa qoya bilər.
—
Əlbəttə, belə insanlar olur, — Elizabet dedi.
— Ümidvaram ki, mən onların cərgəsinə aid deyiləm.
Mənə elə gəlir ki, mən heç vaxt müdriklik və alicənablığa
lağ etməmişəm.
Axmaqlıq, qəribəlik, şıltaqlıq, qeyri-ardıcıllıq mənə
gülünc görünür və nə vaxt nəsib olursa, onlara gülürəm.
Ancaq belə görürəm ki, siz bu kimi keyfiyyətlərdən
tamamilə məhrumsunuz.
— Bunu, yəqin ki, heç kimin barəsində demək olmaz.
Ancaq öz həyatım boyunca mən hətta ağıllı adamı da
gülünc edə biləcək çatışmazlıqlarımdan qurtulmaq üçün
xeyli zəhmət çəkmişəm.
—
Məsələn,
qürur
və
qürrələnmək
kimi
çatışmazlıqlardan?
— Bəli, qürrələnmək, doğrudan da, çatışmazlıqdır.
Ancaq qürur... Yaxşı, gerçəkdən ağlı olan şəxs həmişə
qüruru lazımi həddə saxlaya bilər.
Elizabet gülüşünü gizlətmək üçün üzünü döndərdi.
— Siz sanki mister Darsinin xasiyyətindən baş açmağa
downloaded from KitabYurdu.org
77
macal tapdınız, eləmi? — miss Binqli soruşdu. — Sizin
rəyinizi bilmək istərdim.
— Yaxşı, mən mister Darsinin naqisliklərdən azad
olduğuna tamamilə əmin oldum. Bunu o özü də gizlətmir.
— Mən bu cür iddialar dilə gətirmədim, — Darsi
cavab verdi. — Zəifliklər məndə kifayət qədərdir. Mən
yalnız ona ümid edirəm ki, ağlım onlardan xilas olub. Öz
xasiyyətim barədə isə təminat verə bilmərəm. Ola bilər,
mən kifayət qədər yumşaq deyiləm — ən azı ətrafımda
olanların rahatlığı baxımından.
— Mən yaxın adamların axmaqlıq və qüsurlarını,
məni incidənləri unutmadığım kimi tezliklə unuda
bilmirəm. Mənə toxunmaq istədikləri vaxt ağzımı ayırıb
baxa bilmirəm. Yəqin ki, məni dəymədüşər adlandırmaq
olar. Əgər bir adam mənim ona olan hörmətimi itirirsə, o
zaman həmişəlik itirir.
— Bax, bu, doğrudan da, ciddi qüsurdur! — Elizabet
səsləndi. — İfrat inciklik, sözsüz ki, mənfi xasiyyət
cizgisidir. Ancaq siz öz qüsurunuzu uğurlu seçmisiz. Ona
rişxənd etməyə qabil deyiləm. Məndən çəkinməyə
bilərsiniz.
— Yəqin ki, hansısa bir çatışmazlığa meyillilik hər bir
insana xasdır, — fitri zəiflik hətta əla tərbiyə ilə də dəf
edilə bilməz.
—
Sizin zəifliyiniz insanlara nifrət etməyə hazır
olmaqdır.
— Sizinki isə, — Darsi təbəssümlə cavab verdi, —
onlan bilərəkdən başa düşməməkdir.
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |