Biznes boshqaruvida avtomatlashtirilgan axborot tizimlari

ERP tizim nima?
ERP tizimlar zamonaviy biznes uchun bosh og'rig'imi yoki yoki zaruratmi? Ushbu 
maqolada ERP(Enterprise Resource Planning System) tizimlari haqida ma'lumot 
beriladi. Ushbu maqola Biznes nima? deb nomlangan avvalgi maqolamizning 
mantiqiy davomidir. 
ERP so'z qisqartmasi inglizcha 
Enterprise Resource Planning 
System
so'zlarining bosh harfidan olingan bo'lib, "korxona resurslarini 
rejalashtirish tizimi" degan ma'noni bildiradi. Deylik bir korxona qandaydir 
mahsulot ishlab chiqaradi. Ushbu mahsulotni ishlab chiqarishda korxona ichidagi 
bir qancha bo'limlar, sexlar va boshqa korxonani tashkil etivchi qismlarini 
ishtirokini talab qiladi. Ya'ni korxona bo'limlarining funksiyalari va boshqa 
imkoniyatlarini qandaydir kompyuter tizimida shakllantirish zarurati tug'iladi. 
Aynan shu tizim orqali korxonadagi haqiqiy vaziyatni kuzatish va boshqarish 
mumkin. Masalan, omborxonada qandaydir hom-ashyoda kam miqdorda qolgan, 
va agar yana huddi shunday hom-ashyo keltirilmasa, korxona ma'lum muddatdan 
so'ng ishlashdan, mahsulot ishlab chiqarishdan to'xtab qoladi. Bu esa korxona 
uchun juda katta moddiy ziyon keltirib chiqarishi mumkin. Aynan shunday 
holatlarda ERP tizimlar yordamga keladi. Ushbu tizimga korxonaning har bitta 

---

bo'limi ulanadi va bu tizim yordamida korxona bo'limlari o'rtasida doimiy 
ma'lumot almashinuvi jarayoni sodir bo'ladi. 
Yuqoridagi holatda ERP tizim yordamida muommo qanday hal qilinadi?
Ushbu holatda korxonaning hom-ashyolarni yetkazib berish bilan shug'ullanuvchi 
bo'limi omborda hom-ashyodan qancha qolganligini aniqlaydi. Keyin u 
korxonadagi mahsulot ishlab chiqarish bo'limi yordamida(ularni mahsulot ishlab 
chiqarish tezligini bilgan holda), omborda qolgan hom-ashyo qancha muddatga 
yetishini hisoblashadi va ishlab chiqarish bo'limi ma'lum vaqt to'xtovsiz ishlashi 
uchun(yoki korxonaga tushgan buyurtmalarni bajarish uchun) yana qancha hom-
ashyo kerak bo'lishi hisoblab chiqishadi. So'ng ular hom-ashyo yetkazib beruvchi 
boshqa korxonalar bilan bog'lanib kerakli hom-ashyolarni buyurtma berishadi.