Bmi mashhura

Gazsimon yoqilg'ilar. 
Yonuvchi gazlarga: tabiiy va yo'lovchi gazlar, neftni qayta 
ishlashdan hosil bo'lgan gazlar (kreking, reforming, piroliz gazlari), generator gazlari 
koks va domna gazlari kiradi. Ular yoqilg'i sifatida hamda kino sanoatining xomashyosi 
sifatida foydalaniladi. 1940- yillargacha dunyoda xalq xo'jaligining gazga bo'lgan talabi 

---

 
qattiq yoqilg'ilarni qayta ishlashdan hosil bo'lgan sintetik gaz hisobiga qondirilib 
kelingan bo'lsa, hozirgi davrda esa asosan tabiiy va neft gazlari hisobiga qondirilmoqda.
Tabiiy gaz tarkibida qo'shimcha sifatida ozroq noorganik gazlar (vodorod sulfid, 
uglerod (IV) oksidi, azot, geliy va boshqalar) aralashmasini saqlovchi metan qatoridagi 
gazsimon uglevodorodlar aralashmasidan iboratdir. Tarkibida neft bo'lmagan yer ostida 
to’plangan gazlarni tabiiy gaz, uning konlarini gaz konlari deyiladi. Neft olganda u bilan 
aralashib chiqadigan gazlarni yo’ldosh (yo'lovchi) yoki neft gazlari deyiladi. Tabiiy gaz 
asosan metandan tashkil topgan, neft gazlari esa metandan tashqari anchagina uning 
gomologlarini (C
2
dan to C
5
gacha) saqlaydi. Gaz kondensati konlari ham uchraydi. 
(Tabiiy gaz konlaridan gaz chiqqanda bosim kamayib undan suyuq uglevodorodlar 
kondensat ham ajralib chiqadi). Bu yer ostida qanchalik chuqurlikda joylashgan bo'lsa, 
uning tarkibida kondensat miqdori ham shunchalik ko'p bo'ladi. Ba’zi gaz konlari 
gazning tarkibi jadvalda berilgan. 
Tabiiy gazning tarkibi 
Gaz nomi 
Tarkibi va ularning ulushi, % (hajm bo'yicha) 
CH
4 
C
2
H
6 
C
3
H
8 
C
4
H
10 
C
5
H
12 
va undan 
yuqori 
parafin- 
lar 
Noorganik gazlar 
co
2 
N 
H
2
S