Bozor va uning turlari

5. Bozor infrastuzilmasi
Infratuzilma deganda, bozorning normal faoliyat ko’rsatishi uchun xizmat ko’rsatadigan muhit tushuniladi. Bu xususida Prezidentimiz I.A. Кarimovning «O’zbekiston iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish yo’lida» asarida shunday ta’kidlagan: «Bozor munosabatlarini shakllantirishini tegishli muhitsiz – tovar, pul bozorlarida va mehnat resurslari bozorida xo’jalik yurituvchi sub’ektlar o’rtasida o’zaro aloqani ta’minlash kerak bo’lgan bozor infratuzilmasisiz tasavvur etib bo’lmaydi»²³.
Bozor infratuzilmasining vazifalari: bozor sub’ektlarining o’z manfaatlarini amalga oshirishni engillashtirishi; ularning ishlari samarasini oshirish, bozor munosabatlarini amalga oshirishni tashkil etish va ularning ishlari ustidan huquqiy va iqtisodiy jihatdan nazoratni amalga oshirish hisoblanadi.
Bozor infratuzilmasining asosiy elementlariga quyidagilar kiradi:
Кommersiya bank tizimi va sug’urta kompaniyalari;
Rivojlangan maxsus birjalar tarmog’i (tovar, xom ashyo fond, valyuta, mehnat birjalari);
Ishlab chiqarishdagi kommunikasiya vositalari teleks, telefaks, uyali telefon aloqalari, rivojlangan transport shaxobchalari;
Soliq va bojxona tizimi;
Кonsalting kompaniyalari (iqtisodiy va huquqiy masalalar yuzasidan maslahat beruvchi malakali mutaxassislar xizmati);
Reklama va ommaviy axborot vositalari;
Auditor kompaniyalari va h.k.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A Кarimov bozor infratuzilmasi to’g’risida shunday degan: «Umuman bozor infratuzilmasi shakllantirildi.
Bank, moliya, soliq tizimlari, fond va tovar – xom ashyo birjalari, sug’urta, auditorlik, kompaniyalari va boshqa bozor tuzilmalarining yangi tarmog’i vujudga keltirildi. Qimmatli qog’ozlar bozorining faoliyati kuchaytirilmoqda.
Markaziy Osiyoda eng yirik, zamonaviy kompyuter texnikasi va telekommunikasiya tizimi bilan jihozlangan birja markazi ishga tushirildi. Eng muhimi, bozor tuzilmalari amalda ishlay boshladi»²⁴.
Yuqorida keltirilgan shartlar bozor infratuzilmasini tashkil etib, uning rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratadi.