Bucaq ölçmənin faza etodu. Radiobucaq öLÇMƏ metodu

Vaxt metodu
Uzaqlıq ölçmənin vaxt metodu R məsafəsinin verilən və əks olunan siqnalın gecikməsini birbaşa ölçməsini nəzərdə tutur. Bu metoda impuls və ya vaxt metodu deyilir. Biz avtanom ( əks olunan siqnala görə ) və qeyri avtanom (retranssilyasiya olunan siqnala görə ) uzaqlıq ölçməni nəzərdən keçirək.

Şəkildən göründüyü kimi S_x sinxronizasiya bloku tərəfinnən yaranan T periodlu impulslar (1) ardıcıl olaraq (Ver) vericisinə və (ÖİB) indiqa,iya blokuna verilir.Vericidə daşıyıcı tezlik bu impulslarla modulyasiya olunaraq (2) (AÇ) antena çeviricisinə keçirantena vasitəsi ilə obyektə göndərilir.Obyektdən əks olunan siqnal qəbulediciyə (Qəb) daxili olaraq ÖİB –də verilən və əks olunan siqnallar arasındakı gecikmə vaxtı τ ilə ölçülür. Çox kiçik olan τ vaxtını ölçmək üçün OİB –də xüsusi geniratordan verilən yüksək tezlikli impusların (4) τ periodu ərzində sayı hesablanır və indiqasiya rəqəm şəklində verilir. Bu impulsların sayı

T_i –yüksək tezlikli impusların periodudur. (4)
Bu metodun üstünlüyü ondan ibarətdir ki, kifayət qədər sadə avadanlıqla çoxlu sayda olan obyeklərə qədər olan məsafəni təyin etmək mümkündür . Çatışmamazlığı isə kiçik məsafələrin ölçülməsinin mümkünsüzlüyüdür.
Bu metodla uzaq məsafələri ölçmək üçün retranssilyasialı uzaqlıq ölçəndən istifadə olunur.

DME sistemin üzaqlıq ölçmə sxeminin iş prinsipi

Zaman (impuls) radioməsafəölçəninin bort avadanlığının (sorğuedicinin) ümumiləşdirilmiş funksional sxemi şəkil 2.6 da göstərilir. Burada Xr (xronizator) – qurğunun bütün element­lə­rinin fəaliyyət ardıcıllığını təşkil edən takt impulsları generatoru; KQ – kodlaşdırıcı qurğu; ÖTR – ötürücü; A – antena; QED – qəbuledici; DQ – dekodlaşdırıcı qurğu; Xm (xronometr) - sorğu və cavab impulsları arasındakı zaman intervalının ölçülməsi sxemidir.



Bilet № 20

1.	Naviqasiyada istifadə edilən texniki vasitələr

Dme vor ark getirici raio st ndb
MLS-n kurs və qlissada radiomayakları (iş prinsipi)
MLS) aşağıdakı funksiyaları yerinə yetirməli olan bir qoniometr məsafəölçən sistemi olan santimetr diapazonlu eniş sistemidir:
1) Təyyarəyə üfüqi və şaquli müstəvilərdə enmə kursundan bucaq xətaları haqqında məlumat ötürmək.
2) Təyyarə ilə yerdəki stansiya arasındakı məsafəni ölçür.
3) Təyyarəyə əlavə məlumat göndərir (yerüstü avadanlıqların yeri, uçuş-enmə zolağının vəziyyəti, meteoroloji məlumatlar və s.),
4) Sistem minimum I, II, III kateqoriyalarda uğurlu eniş yanaşmasını təmin etməlidir.
5) Sistem, pilotun seçiminə əsasən, yalnız sistemin əhatə dairəsi ilə məhdudlaşan, hava limanı ətrafındakı geniş ərazidə çoxlu yaxınlaşma yolları və sürüşmə yollarını təmin etməlidir. MLS-in bu xüsusiyyəti aerodromun tutumunu artırmağa imkan verir, aviasiya yanacağına əhəmiyyətli qənaət təmin edir və onların üzərindəki səs-küyün səviyyəsini azaltmaq üçün eniş zamanı sıx məskunlaşmış yaşayış məntəqələrindən yan keçmək imkanlarını açır
Mikrodalğalı eniş sistemi hava və yerüstü avadanlıqlar kompleksidir.
MLS mayakları :
I kurs mayakı 1 (KRM-I) hava gəmisinin istiqamətinə nəzarəti təmin edir və sistemin iş şəraiti ilə bağlı məlumatları hava gəmisinə ötürür.
Stansiya üfüqi müstəvidə 2 ° genişlikdə bir fan şüası şəklində istiqamətləndirmə diaqramına malikdir və daha çox dəqiqliyi təmin etmək üçün 1 °. Şaquli müstəvidə eni bir neçə onlarla dərəcədir.
Stansiyanın məsafəsi 37 km-dir. Azimutda şüa tarama diapazonu tənzimlənə bilər və uçuş-enmə zolağı oxuna nisbətən ±10…±60° daxilində təyin oluna bilər.
Kurs mayakı 2 (KRM-2) uğursuz eniş zamanı təyyarənin qalxması və ətrafda hərəkət edən təyyarəyə nəzarəti təmin edir. Bu stansiya əsas eniş istiqaməti stansiyasına bənzəyir və eniş istiqaməti dəyişdikcə onların funksiyaları dəyişə bilər. 1 nömrəli mayakın diapazonu 13 km, azimutda əhatə dairəsi ± 42 °-dir.
Gilisada mayakı 1 (GRM-I) şaquli müstəvidə 1,5 ° genişlikdə bir fan şüası şəklində radiasiya nümunəsinə malikdir. Stansiyanın əhatə dairəsi şaquli müstəvidə KRM 1 stansiyasının görünmə zonası daxilindədir. Sürüşmə yamacının bucağı pilot tərəfindən öz istəyi ilə 0,9 ilə 15° aralığında seçilə bilər.
Gilisada mayakı 2 , hamarlama məntəqəsi təyyarənin anını təyin etməyə və eniş anına qədər təyyarəyə nəzarət etməyə xidmət edir. Stansiyanın uçuş-enmə zolağının oxuna nisbətən üfüqi müstəvidə əhatə dairəsi ±10°, şaquli müstəvidə - aşağıdan demək olar ki, sıfır bucaqdan, yuxarıdan - üfüqə 7,5° bucaq altında yerləşən səthlə. , uçuş-enmə zolağının başlanğıcından məsafə 9 km-dir. Sistemdə məsafəni ölçmək üçün diapazonu 40 km olan DME / R tipli yüksək tezlikli diapazon tapıcı quraşdırılmışdır.
Sürəti və dreyf bucağını ölçən üçşüalı dopler qurğusu (ДИСС)
Real radioelektron sistemlərində şüalanan siqnalın qəbuledici antenaların girişinə daxil olunması, HG-nın konstruksiyasından təkrar əks olunması və digər səbəblərdən əlavə cihaz xətaları da yaranır. Buna görə də müasir «ДИСС»-lərin texniki reallaşdırılmasında ciddi fərqlərin mövcudluğu həmdə cihaz xətalarının azaldılması üçün nəzərdə tutulmuş metodunun seçimi ilə izah olunur.
Ötürücü siqnalın qəbuledici qurğunun girişinə parazit daxil olunmasını azaltmaq üçün kəsilməz şüalandıran «ДИСС»-lər əvəzinə bir qayda olaraq impuls iş rejimli «ДИСС»-lər istifadə olunur. Bundan əlavə, müvafiq iş rejimini secməklə (impulsların davametmə müddətinin və takrarlanma periodunun) ötürücü işlədiyi zaman qəbuledici qurğu qapanır. Lakin, ötürücü impuls ötürülən müddətində yayılma məsafəsinə uyğun h_min kiçik hündürlüklərdə və ona mütənasib hündürlüklərdə W və α-nı ölçmək imkanı olmaması, impuslu «ДИСС»-lərin ən böyük nöqsanıdır. Cihaz xətalarını azaldmaq məqsədilə həmdə koherent «ДИСС»-lər, koherent qəbulu ilə kəsilməz-impuls «ДИСС»-lər, tezlik modulyasiyalı rəqsləri şüalandıran «ДИСС»-lər və s. istifadə edilir
«ДИСС»-in struktur sxemi (şək.12) antena qurğusundan, ötürücü, qəbuledici, dopler tezliklər ölçəni, yol sürətini və sürüşmə bucağını ölçənlərdən və indikasiya qurğularından ibarətdir. Ту-134, Ту-154, Ил-62, Ил-76 və başqa təyyarələrdə «ДИСС-013»-ün müxtəlif modifikasiyaları quraşdırılıb (şüalanan siqnalın tezlik modulyasiyası ilə fərqlənən). (из Давыдова……)

Radiomyak П-406 (iş prinsipi, yoxlanılması, istismarı)