Buxoro davlat universiteti "tasdiqlayman"

14-mavzu. Iroda nazariyalari
Irodaning falsafiy nazariyalari. Iroda volyuntarizm sifatida (A.Shopengauer, B.Spinoza, I.Kant, G.Gegel', L.Feyerbax). Dj. Lokk, U.Djems, L.S. Vigotskiy va V.Franklarning nazariyalarida iroda va erkin tanlash. Jahon psixologiyasi maktabi vakillari asarlarida iroda ixtiyoriy motivatsiya, majburiyatlilik, psixik regulyasiyaning asosiy shakli va ichki hamda tashqi qiyinchiliklarni bartaraf qilish mexanizmi sifatida talqin etilishi.
15-mavzu. Shaxsning irodaviy sohasi
Shaxsning irodaviy sifatlari. Ularning klassifikatsiyasi. Irodaviy sifatlarning tuzilishi. Ixtiyoriy reaksiyalarning kelib chiqishi. Irodaviy xulq-atvorning ontogenetik xususiyatlari. Shaxsning irodaviy sifatlari rivojlanishi. L.S.Vigotskiyning iroda muammosi va uning bolalikda rivojlanishi haqidagi ta'limoti. L.M.Vekkerning iroda psixik jarayonlarning birligi nazariyasi. V.A.Ivannikov irodaviy boshqaruvning psixologik mexanizmlari haqida. Ye.P.Il'in asarlarida shaxs xulq-atvorini irodaviy tartibga solish masalalari.


IV MODUL. KOGNITIV JARAYONLAR PSIXOLOGIYASI
1-mavzu. Sezgi va idrok haqida umumiy tasavvurlar
Muhitning fiziologik xarakteristikasi. Sezgilarni signalli aks ettirishi. Sezgi tushunchasiga falsafiy yondoshuvlar. Sezgining maxsus energiyasi haqidagi I.Myuller va G. Gel'mgol's nazariyasi, bu nazariyalarning haqiqatligini isbotlash. Sezgilarni tushunishning tarixiy yondoshuvi, I.Myuller va G. Gel'mgol'slarning nazariyalarining hozirgi kunda ahamiyatining yoqolganligi. Sezgining reseptor va reflektor nazariyasi. A.Yarbus va boshqalarning tajribalari. Sezgining boshqa jarayonlarga bog‘liqligi va tashqi muhit bilan aloqasi.


2-mavzu. Sezgi va idrokni o‘rganishdagi yondoshuvlar
Bilishni metodologik va biologik tahlili. Sensor-perseptiv jarayonlar falsafiy bilimlar negizida. Psixika va aks ettirish jarayonlari.Sezgi va idrok sohasida kompensasiya.
Sezgi va idrokni o‘rganishdagi yondoshuvlar. Idrokning assosiativ nazariyasi. Strukturalizm. Nativizm va empirizm. Geshtal'tpsixologiya. Piajening idrok nazariyasi. Konstruktivistik yondoshuv. Ekologik yondoshuv. Informatsion yondoshuv. Neyrofiziologik yondoshuv. Kognitiv neyrologiya.
Sezgilar klassifikasiyasi. Interoseptiv sezgilar va ularning inson hatti harakatidagi o‘rni. U.Kennonning gemostazis, introseptiv sezgilarni fiziologiyasi, psixosomatika haqidagi konsepsiyasi. Proprioseptiv sezgilar va ularni faoliyatdagi o‘rni. N.A.Bernshteynning tadqiqoti.
Eksteroretseptiv sezgilar, ularni klassifikasiyasi. Kontakt va distant reseptorlar, ularning o‘ziga xosligi va xarakteristikasi. Sezgilarni klassifikasiyasiga evolyusion va genetik yondoshuv. Protopatik va epikritik sezgilar va ularning o‘zaro bog‘liqligi. G. Xed tajribalari. Sezgining oraliq shakllari. Nospesifik sezuvchanlikni muammolari. Sinesteziyani vujudga kelishi. Sezgilarni o‘zaro aloqasi.