“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
82
- Şəxsən mən heç nə görmürəm, - dedi.
- Yəqin onun qanadları var.
Süpürgəsini yerə atıb, göydə yallı gedən buludlara göz qoydu.
- Onları yaxalayıb, əzişdirməmə macal vermədən uçub-gedirlər. Kürəyimə baxsanız,
onların dişlədikləri yerlərin gömgöy olduğunu aşkar görərsiniz.
Dalal xanım Buri Manın ucuz parçadan tikilən, mavi-bəyaz zolaqlı sarisinin bir ucunu
qaldırdı. Köhnədəbli köynəyinin üstündə əllərini gəzdirdi.
- Buri Ma, mən biləni, səni qara basır.
- Yox, o böcəklər məni dirigözlü yeyirlər.
- Buri Ma, bəlkə bu, səpkidir?
Sarisinin ucundakı düyünü yelləyən Buri Ma açarlarını şaqqıldatdı.
- Yox, mən səpkinin nə olduğunu yaxşı bilirəm. Bu – səpki deyil. Son üç, bəlkə də dörd
günü yata
bilmirəm, ancaq bu kimin nə vecinədir?! Keçmiş əyyamlarda tər-təmiz
yataqlarda yatardım, pambıqdan mələfələrimiz vardı bizim. İnanıb-inamamaq sizin
işinizdir, ancaq ipək qədər incə torlar vurardıq pəncərələrimizə, milçəklərə qarşı. O cür
rahatlığı siz yatıb, heç yuxunuzda da görə bilməzsiniz.
Dalal xanım təkrarladı:
- Hə-ə, o cür rahatlığı mən yatıb, heç yuxumda da görə bilmərəm, - gözlərini yuman
qadın köksünü ötürdü. – Heç yuxumda da görə bilmərəm, Buri Ma. Çünki mən –
yuyunma məmulatları satan bir kişinin arvadıyam.
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
83
Sonra geri qanrılan Dalal xanım yorğanları süzdü və barmaqlarını
tikişlərin üstündə
gəzdirərək soruşdu:
- Buri Ma, nə vaxtdan bunlarla yatırsan?
Bunu xatırlamadığını dilə gətirməzdən əvvəl Buri Ma bir ara fikrə getdi.
- Niyə bu günə qədər bu barədə heç söz salmadın? Yoxsa elə sanırsan ki, sənə təzə adyal
və ya qaşıntılarını kəsəcək bir müşəmbə almağa da imkanımız yetməz?
Bunları deyərkən Dalal xanımın səsindəki inciklik aşkar sezilirdi. Buri Ma dilləndi:
- Buna nə gərək var?! Onsuz da hamısını süpürgəylə çırpıb, təmizlədim.
- Gəl, söz güləşdirmə. Sənin təzə yatağa ehtiyacın var. Sənə əvvəlcə yastıqla yorğan, qış
qapını kəsdirmədən isə bir adyal alacağıq.
Damın o biri başındakı kömür qalağından bir vedrə kömür götürən Buri Ma:
- Bayram günlərində yoxsullar qarınlarını doyurmaq üçün bizim qapıya düzülürdülər, -
dedi.
Pilləkənlə enən Dalal xanım dilləndi:
- Dalal bəy işdən gələn kimi onunla bu barədə danışacağam. Axşam bizə gəl, kürəyinə
vurman üçün sənə pudra və turşu verim.
- Dalal xanım, ancaq bu səpki deyil, axı.
Onun dediyi səpki yağışlı havalarda tez-tez baş verirdi. Buri Ma isə onu narahat edən,
yuxusuz qoyan, üç-beş dənə saçı qalan başını və bədənini yaxıb-yandıran şeyin xeyli sadə
bir dərd olduğuna özünü inandırmışdı. Rütubətli havalarda adətən qadın pilləkənləri üst
mərtəbələrdən başlayıb, aşağıya doğru süpürərdi. İndi də qəfil başlayan yağış həm Dalal
“Çağdaş dünya ədəbiyyatı. Bədii nəsr: hekayələr.”.
Ə
dəbi-kulturoloji tərcümə e-Antologiyası
Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu
–
www.kitabxana.net
–
Milli Virtual Kitabxana
84
xanımın dama sərdiyi limon qabıqlarını, həm də küçədə gedən insanlara çətirlərini açma
imkanı tanımadan onların yaxalarını, ciblərini və çəkmələrini islatmışdı.
Qonşu binalarda olduğu kimi, bu binada da cırıldayan pancurlar pəncərələrə vurulan
məhəccərlərə kombinezon ipləriylə bağlanmışdı. Bu vaxt Buri Ma ikinci mərtəbənin
pilləkən meydançasını süpürürdü. Bu pillələr adi nərdivanın pillələrindən əsla
fərqlənmirdi. Yağışın səsi əsəblərinə toxunurdu. Yorğanlarının indi yağışın altında yuxa
kimi islandığını düşündü və Dalal xanımla aralarında gedən söhbət gəldi xatirinə. İşinə
davam etdi, alt qatdakı poçt qutularına çatana qədər gözünə dəyən tozu sildi, siqaret
kötüklərini və konfet kağızlarını süpürdü. Yel çəkməsin deyə, öz səbətini eşələyib, qəzet
axtardı, tapdığı qəzet kağızlarını giriş qapısındakı çarpaz vurulan dəmirlərin aralarına
dürtüşdürdü. Sonra vedrədəki kömürü yandırdı, palma yarpağından hörülən yelpicinin
köməyi ilə alovu şölələndirərək, yemək bişirməyə girişdi. Günortadan sonra adəti üzrə
saçlarını yığdı. Sarisinə vurduğu düyünü açdı və orada topladığı pulları saydı. Qəzet
kağızlarından düzəltdiyi yataqda cəmi iyirmi dəqiqə yuxulamışdı. Yağış kəsmişdi və
manqo ağaclarından vuran turş qoxu hər tərəfə yayılmışdı. Bəzən, axşamüstülər Buri Ma
qonşulara baş çəkirdi. Belə, qapı-qapı dolaşmaqdan xoşu gəlirdi. Onun bu ziyarətlərindən
bina sakinləri narahatlıq duymazdılar. Onlar yalnız gecədən-gecəyə qapılarının ardındakı
sürgünü çəkəndən sonra öz həyatlarına davam edirdilər: Uşaqlarını tənbeh edir, xərclənən
pulları hesablayır, düyü arıtlayırdılar. Bəzən Buri Manı bir fincan çaya və keksə qonaq
edirdilər. Buri Ma da uşaqlarla oyun oynayır, kreslolarda oturmağı özünə layiq
bilmədiyindən adətən ya kandarda, ya da dəhlizdə çömbəlib oturar, tanımadığı bir şəhərin
həyatını izləyən gəlmə adam kimi həmin ailədə olub-bitənlərə göz qoyurdu.
Həmin axşam o, Dalal xanımın dəvətini qəbul eləmək qərarına gəldi. Qəzetlərin üstündə
bir az mürgüləsə də, belinin ağrısı hələ də keçməmişdi. Odur ki, naəlac qalıb, səpkiyə
qarşı pudra istəməyə yollandı. Süpürgəsini də götürdü, çünki onsuz özündə bir əskiklik
hiss edirdi. Yuxarı mərtəbəyə qalxmağa hazırlaşanda bir əl arabasının giriş qapısının
önündə durduğunu gördü. Gələn Dalal bəy idi. İllər uzunu qəbzləri qovluqlara tikməkdən
gözlərinin altında gömgöy torbalar yaranmışdı. Ancaq bu gün gözləri işıldayırdı və dilini
dişlərinin üzərində gəzdirirdi. Qucağında bir cüt keramik əlüzyuyan tutmuşdu.
- Buri Ma, bu, elə sırf sənin görəcəyin bir işdir. Haydı, əlüzyuyanları yuxarıya daşımaqda
mənə kömək elə.
Cibindən çıxartdığı ütülü dəsmalıyla alnını, boynunu silən kişi əl arabasının sahibinə pul
uzatdı. Buri Ma ilə birlikdə əlüzyuyanları üçüncü mərtəbəyə qaldırdılar. Mənzilinin
qapısına çatan Dalal bəy Dalal xanıma, Buri Maya və nə baş verdiyini öyrənmək üçün
buraya toplaşan qonşulara müjdə verdi: sən demə, sabahdan etibarən, o, ventil
ləvazimatlarını, plastik tüpləri və boruları topdan satan adamın qəbzlərini qovluqlara
tikməyəcəkmiş. Son bir ildə gəliri iki dəfə artan və təmiz havaya ehtiyac duyan müdiri
Burdvanda firmanın yeni şöbəsini açırmış. Uzun illər yanında dürüstcə çalışan Dalal bəyi