Case-law guide on Article 6 (criminal) aze
Yüklə 1,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Maddə 6 § 3(d)
- (2) Şahidlərin iştirakının təmin edilməsi məqsədilə ağlabatan səylərin göstərilməsi vəzifəsi
6- CI MADDƏ ÜZRƏ TƏLIMAT - ƏDALƏTLI MƏHKƏMƏ ARAŞDIRMASI HÜQUQU ( CINAYƏT HÜQUQU ASPEKTI )
mühakiməsinin maraqları çərçivəsində zəruri olduğunun düşünülməsi üçün vacib və yetərli əsas olduqda, onlar nəzərə alınmaya bilər ( Kroissant Almaniyaya qarşı , § 29; Lagerblom İsveçə qarşı , § 54). Bənzər şəkildə 6-cı Maddənin 3(c) yarımbəndi dövlət tərəfindən təyin edilmiş müdafiə vəkilinin dəyişdirilməsi hüququna təminat kimi təfsir edilməməlidir (
, §§ 55, 59). Bundan əlavə, məhkum olunmuş şəxs, uğur qazanmaq ehtimalı olmadığı halda, 6-cı Maddəyə əsasən birinci instansiya məhkəməsinin ədalətli məhkəmə qərarından şikayət etmək istədikdə, ədalət mühakiməsinin maraqlarının pulsuz hüquqi yardımın avtomatik təmin edilməsini tələb etdiyi düşünülməməlidir ( Monnel və Morris Birləşmiş Krallığa qarşı , § 67).
296. 6-cı Maddənin 3(c) yarımbəndi "praktik və səmərəli" hüquqi yardım hüququnu əhatə edir. Aydındır ki, vəkilin təyin edilməsi öz-özlüyündə effektiv yardım təmin etmir, çünki vəkil vəfat edə, ciddi xəstəliyə tutula, yaxud uzun müddət fəaliyyət imkanından məhrum ola, yaxud vəzifələrini yerinə yetirməkdən yayına bilər (
, § 33). 297. Səmərəli hüquqi yardım hüququna, o cümlədən, təqsirləndirilən şəxsin vəkili ilə təklikdə ünsiyyət qurmaq hüququ daxildir. Yalnız istisna hallarda Dövlət həbs altında saxlanan şəxslə vəkili arasında gizli ünsiyyəti məhdudlaşdıra bilər (
[BP], § 102). Müştərisi ilə məsləhətləşmə apara və ondan nəzarət altında olmadan məxfi təlimatlar ala bilmədikdə, hüquqşünasın yardımı yararlılığını əhəmiyyətli dərəcədə itirir ( S. İsveçrəyə qarşı , § 48; Brennan Birləşmiş Krallığa qarşı , § 58). Müştərilər və vəkillər arasındakı münasibətlər üzərində səciyyəvi və ya birbaşa hər hansı məhdudiyyət təqsirləndirilən şəxsin malik olduğu effektiv hüquqi yardım hüququna əngəl yaratmamalıdır (
[BP], § 102). Təqsirləndirilən şəxs və vəkili arasında telefon söhbətlərinin dinlənilməsi (
, § 36) vəkillərin təqsirləndirilən şəxslə görüşlərinin sayının və müddətinin ciddi cəhdlə məhdudlaşdırılması (
[BP], § 135) effektiv yardımın təmin edilməsi tələbinin mümkün əlavə pozulma hallarını təcəssüm etdirir. 298. Lakin İştirakçı Dövlət hüquqi yardım məqsədilə təyin olunmuş və ya təqsirləndirilən şəxsin seçdiyi vəkilin yol verdiyi hər bir çatışmazlığa görə cavabdeh hesab oluna bilməz (
, § 56;
, § 65). Hüquqşünas peşəsinin müstəqil xarakteri səbəbindən, müdafiənin həyata keçirilməsi əsas etibarilə təqsirləndirilən şəxs və onun nümayəndəsi arasında həll olunur; İştirakçı Dövlətlərdən yalnız vəkil təqsirləndirilən şəxsin maraqlarını açıq-aşkar səmərəsiz təmsil etdikdə və ya sadəcə bu səmərəsizlik onun diqqətinə çatdırıldıqda müdaxilə etmək tələb olunur ( Kamasinksi Avstriyaya qarşı , § 65;
İmbrioskia İsveçrəyə qarşı , § 41;
Daud Portuqaliyaya qarşı , § 38). Vəkil təqsirləndirilən şəxs üçün hərəkət etmədikdə (
, §§ 33, 36), yaxud vəkil əsas prosessual tələblərə əməl etmədikdə (tələblərə riayət olunmama düşünülmüş müdafiə taktikası və ya arqumentasiyanın yetərsizliyi hesab oluna bilmədikdə) Dövlətin məsuliyyəti yaranır (
, §§ 65, 71).
© Avropa Şurası / Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi 2014 49 6- CI MADDƏ ÜZRƏ TƏLIMAT - ƏDALƏTLI MƏHKƏMƏ ARAŞDIRMASI HÜQUQU ( CINAYƏT HÜQUQU ASPEKTI )
A ) "Şahid" termininin müstəqil mənası 299. Milli qanunvericilik daxilində təsnifatdan asılı olmayaraq, Konvensiyada "şahid" ifadəsi müstəqil mənaya malikdir (
, § 45;
S.N. İsveçə qarşı , § 45) İttiham hökmü üçün əhəmiyyətli dərəcədə əsas təşkil etdikdə, iş materiallarında əlavə edilmiş şahid ifadələri ittiham tərəfinə aid, Konvensiyanın 6-cı Maddəsinin 1-ci bəndi və 3(d) yarımbəndi ilə nəzərdə tutulan təminatlarin tətbiq olunduğu sübut hesab olunur ( Kaste və Matisen Norveçə qarşı , § 53;
Luka İtaliyaya qarşı , § 41). 300. Bu termin birgə təqsirləndirilən şəxslərin (məsələn bax:
, §
37), zərərçəkənlərin ( Vladimir Romanov Rusiyaya qarşı , § 97) və ekspertlərin ifadələrini (
, §§ 81-82) əhatə edir. 301. 6-cı Maddənin 3-cü bəndinin (d) yarımbəndi həmçinin yazılı sübutlara şamil olunur (
, §§ 158-159).
B ) Şahidləri dindirmək və ya dindirilməsinə nail olmaq hüququ (1) Ümumi prinsiplər 302. 6-cı Maddənin 3(d) yarımbəndinə görə, təqsirləndirilən şəxs məhkum edilməmişdən əvvəl ona qarşı irəli sürülən bütün sübutlar çəkişmə prinsipinin təmin olunması məqsədilə açıq iclas zamanı onun iştirakı ilə təqdim olunmalıdır. Bu prinsipdən istisnalar mümkün olsa da, onlar müdafiə hüquqlarını pozmamalıdır. Bu zaman bir qayda olaraq təqsirləndirilən şəxsə ona qarşı ifadə verən şahidə (ya həmin şəxs ifadə verərkən, ya da məhkəmə icraatının daha sonrakı mərhələsində) etiraz etmək və onu dindirmək üçün adekvat və lazımi imkanın verilməsi tələb olunur ( Hummer Almaniyaya qarşı , § 38;
Luka İtaliyaya qarşı , § 39;
Solakov Keçmiş Yuqoslav Respublikası Makedoniyaya qarşı , § 57). 303. Yuxarıdakı ümumi prinsipdən iki tələb yaranır. Əvvəla, şahidin iştirak etməməsi üçün üzrlü səbəb olmalıdır. İkincisi, ittiham yalnız və ya həlledici dərəcədə təqsirləndirilən şəxsin istintaq müddətində və ya məhkəmədə dindirmək və ya dindirilməsinə nail olmaq imkanı əldə etmədiyi hər hansı şəxs tərəfindən verilmiş şahid ifadələrinə əsaslanarsa, müdafiə hüquqları 6-cı Maddənin verdiyi təminatlara zidd olacaq dərəcədə məhdudlaşdırılmış olur ("yeganə və həlledici" adlandırılan qayda) ( Əl-Kavaya və Taheri Birləşmiş Krallığa qarşı
[BP], § 119). 304. Ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnun demokratik cəmiyyətdə tutduğu yeri nəzərə alsaq, müdafiə hüquqlarını məhdudlaşdıran hər hansı tədbir qəti surətdə zəruri olmalıdır. Yetərli olacağı təqdirdə hər zaman daha mülayim tədbir tətbiq olunmalıdır (
, § 58). 305. Təqsirləndirilən şəxsin hakimin iştirakı ilə vacib bir şahidlə üzləşmək imkanı ədalətli məhkəmə araşdırmasının mühüm elementidir ( Tarau Rumıniyaya qarşı , § 74; Qraviano İtaliyaya qarşı , § 38). (2) Şahidlərin iştirakının təmin edilməsi məqsədilə ağlabatan səylərin göstərilməsi vəzifəsi 306. Şahidin iştirak etməməsi üçün üzrlü səbəbin olması tələbi həmin sübutun yeganə və ya həlledici olub-olmadığı müəyyənləşdirilməmişdən əvvəl nəzərə alınmalı olan ilkin tələbdir. Şahidlər şəxsən ifadə vermək üçün məhkəmədə iştirak etmədikdə, bunun üçün üzrlü səbəbin olub-olmadığı mütləq müəyyən olunmalıdır (
[BP], § 120; Qabrielyan Ermənistana qarşı , §§ 78, 81-84). 307. 6-cı Maddənin 1-ci bəndi 3-cü bəndlə birlikdə götürüldükdə İştirakçı Dövlətlərdən təqsirləndirilən şəxsə ona qarşı ifadə verən şahidləri dindirmək və ya onların dindirilməsinə nail olmaq imkanı vermək üçün pozitiv addımlar atmağı tələb edir (
, § 33; Sadak və başqaları Türkiyəyə qarşı (№ 1) , § 67). 308. Şahidlərin dindirilməsi onların məhkəmədə iştirak etməməsi nəticəsində mümkün olmadıqda, hakimiyyət orqanları onların iştirakını təmin etmək üçün ağlabatan səyləri 50
Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|