D-Элементы VI группы

2
 = 2Ag
2
SO
4
; (>450°C) 
2Ag + H
2
S = Ag
2
S + H
2
; 
2Ag + 2HI = 2AgI + H
2
; 
2Ag + 2H
2
SO
4(kons.) 
= Ag
2
SO
4
 + 2H
2
O + SO
2
; 
Ag + 2НNO
3(kons.)
 = AgNO
3
 + H
2
O + NO
2
. 

---

Ag
2
O kumush oksidi
 – to’q qo’ng’ir rangli, 
qattiq modda,

Qizdirilganda parchalanadi, asosli xossani 
namoyon qiladi,

 НСI va H
2
SO
4
 larda yuzasida tuzlar AgCl va 
Ag
2
SO
4
 hosil bo’lganligi sababli yomon eriydi

---

2Ag
2
O = 4Ag + О
2
; (150°С) 
Ag
2
O + 4NH
4
OH = 2[Ag(NH
3
)
2
]OH + ЗН
2
О; 
Ag
2
O + 2НNО
3(suyul)
 = 2AgNO
3
 + Н
2
О; 
Ag
2
O + H
2
О
2(kons)
 = 2Ag + О
2
 + Н
2
О. 

---

Kumush tuzlari. 

Quyidagilardan AgF, AgNO
3
, AgClO
3
, AgClO
4 
tashqari kumushning hamma tuzlari suvda 
erimaydi. 

Ammoniy gidrooksidi, natriy tiosulfat, 
ammoniy karbonat bilan o’zaro ta’siri 
(galogenedlarga sifat reaksiyalarini takrorlang). 

---

Xlorid-ioniga sifat reaksiyalari: 
H
Cl
 + 
Ag
NO
3
 → 
AgCl↓
 + HNO
3
 
Na
Cl
 + 
Ag
NO
3
 → 
AgCl↓
 + NaNO
3
 
AgCl + 2NH
3
 • H
2
O → [Ag(NH
3
)
2
]Cl + 2H
2
O 
AgCl + (NH
4
)
2
СO
3
 → [Ag(NH
3
)
2
]Cl + СO
2
↑ + H
2
O 
AgCl + 2Na
2
S
2
O
3
 → Na
3
[Ag(S
2
O
3
)
2
] + NaCl

---

Bromid - ioniga sifat reaksiyalari: 
Na
Br 
+ 
Ag
NO
3
 → 
AgBr↓
 + NaNO
3
 
AgBr + 2NH
3 
• H
2
O
 → [Ag(NH
3
)
2
]Br
 
+ 2H
2
O 
AgBr + (NH
4
)
2
СO
3
 
≠
 
AgBr + 2Na
2
S
2
O
3
 → Na
3
[Ag(S
2
O
3
)
2
] + NaBr 
 

---

Yodid-ioniga sifat reaksiyalari: 
Na
I 
+ 
Ag
NO
3
 → 
AgI↓
 + NaNO
3
 
AgI + 2NH
3 
• H
2
O
 
≠

AgI + (NH
4
)
2
СO
3
 
≠
 
AgI + 2Na
2
S
2
O
3
 → Na
3
[Ag(S
2
O
3
)
2
] + NaI
 

---

Farmasevtika tahlilida dabolovchi 
vositalar sifatida kumush birikmalarini 
qo’llanilishini kimyoviy asoslari 

Boshqa 
og’ir elementlar – metallar kabi 
kumushning eruvchan tuzlarini 
ko’p miqdorda 
organizmga kelib tushushi 
og’ir zaharlanishga 
olib keladi.
Bunda 
qoidaga 
ko’ra, kumush oqsildagi 
oltingugurt atomlari bilan 
bog’lanadi. Uning 
natijasida 
mos 
fermentlar 
inaktivlashadi, 
oqsillar 
o’ralib qoladi (свертываются). 

---


Suvning tarkibida 10
-8
 mm
оl/l gacha 
kumushning bo’lishi uning bakterosidligini 
oshiradi, 
bu albuminatlarning hosil bo’lishi bilan 
tushuntiriladi.

Kumushning 
bakterosidlik 
ta’sirining 
samaradorligi 
xlor, 
xlor 
ohaki, 
karbol 
kislotalarnikiga nisbatan birmuncha yuqori. 

---

Oltin Au
 – 

 sariq, bolg’alanuchan, og’ir metal, 

 Т
suyuq
 = 1064°С,

 asl metal. 
Tabiatda tarqalishi.
 Toza metal ko’rinishida 
uchraydi

---

Kimyoviy xossalari 

---


Suv, kislotalar, ishqorlar, kislorod, azot, 
uglerod, oltingugurt bilan ta’sirlashmaydi,

“shoh arog’i“ bilan eritmaga o’tkaziladi, 

simob bilan amalgamma hosil qiladi,

qizdirilganda galogenlar bilan o’zaro 
ta’sirlashadi. 

---

Au + НNО
3(kons)
 + 4НСl
(kons) 
= H[AuCl
4
] + NO + 2H
2
О; 
2Au + 3Сl
2
 = 2AuCl
3

(130°С) 

---

 Oltin (III) oksidi va gidroksidi 
 suvda erimaydi, 
amfoterlik xossasini namoyon qiladi:
Au(OH)
3
 + 3HCl = AuCl
3
 + 3H
2
O 
Au(OH)
3
 + 4HNO
3
 = H[Au(NO
3
)
4
] + 3H
2
O 
Au(OH)
3
 + NaOH = Na[Au(OH)
4
] - 
gidroksoaurat (III) 

---

 Au (III) birikmalari 
 oksidlovchilik xossalarini 
namoyon qiladi: 
Koeffitsiyentlar tanlang: 
AuCl
3 
+ H
2
O
2 (kons.)
 → Au (kolloid) +O
2
 + HCl 
H[AuCl
4
] +SO
2
+H
2
O →H[AuCl
2
]+H
2
SO
4
 + HCl

---

Koeffisiyentlar tanlang:
Cu
2
S+HNO
3(kons.,sovuq.)
→
Cu(NO
3
)
2
+S

+NO
2
+H
2
O 
CuS +8HNO
3
(kons., qaynoq.) 
→
CuSO
4
+8NO
2

+4Н
2
О.
Cu
2
S + Cu
2
O 
→
Cu + SO
2