D əniz neftqaz yataqlarının tikinti layihəsinin əsas mərhələləri
Yüklə 1,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Şək. 8.6. Pletin (boru kəmərlərinin)suyun üzəri ilə (a) və ya ona yaxın dərinliklə (b) çəkilməsi üsulu: 1 – suyun səthi; 2 – hava yastıqları ; 3 – yedək gəmisi ; 4 – qoşqu trosu ; 5boru kəməri; 6 – üzən xəbərdaredici „buy‟lar: – Pletin d ənizin dibi və ya ona yaxın dərinlikdə çəkilməsi üsulu. Şək. 8.7 Pletin (boru kəmərinin ) dənizin dibi (b) və ya ona yaxın dərinlikdə (a) çəkilməsi üsulu: 1 – Suyun səthi ; 2 – yedək gəmisi ; 3 – qoşqu trosu ; 4 – boru kəməri ; 5 – hava yastıqları; 6 – polad zəncir ; 7 – dənizin dibi : Birinci üsulun üstünlüyü ondan ibar ətdir ki, qoşqu ilə çəkilməyə sərf edilən enerji az olur, m ənfi cəhəti isə hava şəraitindən asılı olmasıdır. İkinci üsul hava şəraitindən az asılı olur. Pletin hər hansı problem olarsa dənizin dibind ə qoymağın mümkün olmasıdır. Mənfi cəhəti isə Pletlərin sualtında birl əşdirilməsinin çətin olmasıdır, bu pletlər suyun altında bir-birinə xüsusi kameralarda birl əşdirilirlər. Ümumiyy ətlə, bu üsulların əsas üstün cəhəti odur ki, sualtı boru kəmərlərinin ç əkilməsi üçün mürəkkəb və olduqca bahalı borudüzən gəmilərdən istifadəyə ehtiyac qalmır. D əniz neft, qaz və qazkondesat yataqlarının mənimsənilməsi və istismarı 1. Quyuların mənimsənilməsi üsulları – Quyuların mənimsənilməsi məhsuldar laydan neft, qaz v ə qazkondensat axını yaratmaq üçün görülən bir sıra kompleks işlərdən ibar ətdir. Məqsəd qazma zamanı quyudibi zonanın qazma məhlulu ilə çirklənməsi baş verir ki, bu da öz növb əsində layların keçiriciliyini pisləşdirir, ona görə çirklənmiş quyudibi zona çirkl ənmədən təmizlənməli və layın təbii keçiriciliyinin bərpa edilməsidir. Quyuların mənimsənilməsi məlum olan üsullarla quyudibinə düşən statik təzyiq azaldılır ki, bu zaman ( l P ) lay t əzyiqi ilə quyudibi təzyiqi ( d q P . ) arasında təzyiq düşgüsü yaranır və yaranmış təzyiq düşgüsünə ( P ∆ ) gör ə laydan quyudibinə neft, qaz və ya qaz kondensatın hərəkəti nəticəsində məhsulun axını baş verir. Quyu m əhsulunun laydan quyudibinə axınını yaratmaq üçün aşağıdakı üsullar vardır: – quyudakı gil məhlulunun daha aşağı xüsusi çəkisi olan maye ilə tədricən əvəzlənməsi; – quyuda maye s əviyyəsinin aşağı salınması; – aerasiya üsulu (quyuya eyni zamanda maye v ə qaz vurulması); – qazlift üsulu; – svablama; – porşenləmə. D ərin və yüksək təzyiqli dəniz qaz və qaz kondensat yataqlarındakı quyuların əsas m əmimsənilməsi üsulu quyudibinə hidrostatik təzyiq salan yuyucu mayenin (quyuya perforasiyaya q ədər doldurulmuş maye) xüsusi çəkisi daha az olan mayelərlə (su, neft, dizel yanacağı və s.) əvəzlənməsidir. Bir sıra hallarda aerasiya və qazlift üsullarından da istifad ə edilir. D əniz yataqlarındakı quyuların mənimsənilməsinin qurudakı analoji quyuların m ənimsənilməsindən aşağıdakı spesifik xüsusiyyətləri var: – D əniz neft, qaz və qazkondensat yataqlarındakı quyular əsasən maili qazılmış quyulardır və onların quyuağzı, göyərtəsinin sahəsi məhdud olan stasionar platformalarda yerl əşdirilir; – Yüks ək təzyiqli dərin quyuların mənimsənilməsi zamanı hər hansı bir gözlənilməz fövq əlhadisə (açıq fontan, qrifon, yanğın və s.) baş verərsə, təhlükəsizlik və d ənizin çirklənməsinin qarşısının alınması tədbirlərinin görülməsidir. Belə ki, işçi personal d ərhal təhlükəsiz yerlərə təxliyyə olunmalıdır; – D əniz şəraitində quyuların mənimsənilməsi və istismarı zamanı təhlükəsizliyi t əmin edən problemlər; quyuların və texnoloji qurğuların, hidrotexniki qurğuların uzunömürlülüyü, etibarlılığı və qəzasız işləməsi üçün bütün tədbirlərin görülməsi daimi aktualdır və bu işlər mütəmadi olaraq görülməlidir; – Yüks ək təzyiqli dərin dəniz yataqlarındakı quyuların mənimsənilməsi və sonrakı istismar prosesi zamanı, quyu məhsulu nəql edilərkən sualtı boru kəmərlərində, d əniz mühitində və şəraitində tez-tez temperaturun dəyişməsi və düşgüsü ilə əlaqədar olaraq qaz hidratlarının yaranmasıdır; – Yüks ək təzyiqli quyuların normal şəraitdə mənimsənilməsini və istismarını təmin etm ək üçün, müxtəlif növ mürəkkəbləşmələr yaranarsa, onların qarşısının vaxtında alınması üçün stasionar platformaların üst tikililəri tikilərkən; kimyəvi madd ələrin, inhibitorların və başqa vasitələrin yerləşdirilməsi və istifadə edilməsi (dozator- nasosları) üçün xüsusi yer ayrılmalıdır. Yuxarıda deyilən xüsusiyyətləri də nəzərə alaraq, yüksək təzyiqli dərin dəniz neft, qaz v ə qazkondensat quyularının mənimsənilməsi və istismarı üçün quyularda iki cərgəli qaldırıcı liftlərdən istifadə edilir ki, bu zaman quyuya I cərgə üçün diametri 114 mm və 73 mm olan, II c ərgə üçün diametri 73 mm olan nasos-kompressor boruları endirilir. Bu nasos- kompressor boruları xüsusi növ poladdan (P, H, N və s.) olmalı və yüksək hermetikliyi t əmin edən borular olmalıdır. Yüklə 1,54 Mb. Dostları ilə paylaş:
|