Atomlarning elektron formo'lalari
Atomdagi elektronlarning taksimlanishi elektron formo'la tarzida kursatiladi. Elektron formo'lani yozish uchun elementlarning davriy sistemadagi tartib nomerini va qaysi davrda joylashganini bilish kerak. Chunki elementning tartib nomeri elektronlar sonini, davr nomeri esa element atomi elektronlarning nechta energetik pogonalar buylab xarakat kilayotganini kursatadi. Elektron formo'lalarda s, p, d, f xarflar bilan elektronlarni energetik pogonachalari, xarflar oldidagi sonlar bilan elektronni qaysi energetik darajada joylashganligi va xarfning yuqori ung qismidagi sonlar esa shu pogonachadagi elektronlar sonini kursatadi. Masalan, 6r3 oltinchi energetik darajaning p pogonachasida 3 ta elektron joylashganligini kursatadi. Buni alyuminiy va kadmiy elementlariga tadbik etib ularning elektron formo'lalarini yozamiz.
13 Al 1s22s22p63s23p1
48 Cd 1s22s22p63s23p64s23d104p64d105s2
Kvant sonlar
Kvant sonlar — atom yadrosi, atom, molekulalar va boshqa kvant sistemalar, shuningdek, elementar zarralar, gipotetik zarralar, kvarklar va glyuonlarning energetik holatlari va fizik xossalarini ifodalovchi butun yoki yarim butun sonlar. Kvant sonlar tushunchasi fizikaga dastlab atom spektrini oʻrganishda kiritilgan. Atomdagi bogʻlangan elektronlarning holatlari 4 kvant sonlar bilan ifodalanadi; elektronning yadrodan oʻrtacha uzoqligini ifodalaydigan bosh kvant sonlar, (p); elektronni yadro atrofida aylantiruvchi harakat miqdori momentini ifodalaydigan orbital kvant sonlar (1); tashqi magnit maydoni mavjud boʻlganda elektron orbitalarining mumkin boʻlgan yoʻnalishlarini aniqlaydigan magnit kvant sonlar, (t) elektronning xususiy harakat miqdori momentini ifodalaydigan sp in kvant sonlar hisoblanadi.
Dostları ilə paylaş: |