Qeyd etmək lazımdır ki, iki rəngdən çox rəngə malik olan rastr təsviri göstərilən
üsulla dəyişdirmək mümkün deyil.
Dialoq pəncərəsindəki
Replace a
color
mode of palette
(
Изменить модель
цвета или
палитру
– Rəng modelini və ya rəng palitrasını dəyişdir) parametri
seçilərsə, rəng modelini və ya rəng palitrasını sazlamağa imkan verən (şəkil 56.)
dialoq pəncərəsi açılacaqdır.
Şəkil 59.
Rəng modelinin (və ya rəng palitrasının) dəyişməsi dialoq pəncərəsi
Dialoq pəncərəsində növbəti parametrləri seçə bilərsiniz:
•
Find any color model or color palette
(
Найти любую модель цвета или
цветовую палитру
– İstənilən rəngin modelini və ya rəng palitrasını axtar)
parametri seçilmiş olarsa, yaradılmış sənəddə istifadə edilən bütün rənglər
palitrasını dəyişmək olar;
•
Find a color model
(
Найти модель цвета
– Rəng modelini axtar) parametri
seçilmiş olarsa, istifadəçi model qutusundakı siyahıdan modeli dəqiq
seçməklə, model axtarışını məhdudlaşdıra bilər;
•
Find a color palette
(
Найти цветовую палитру
– Rəng palitrasını axtar)
parametri seçilmiş olarsa, istifadəçi rəng palitrası sahəsindən istədiyi rəng
palitrasını seçə bilər;
•
Fills
(
Заливки
– Doldurmalar) parametrini seçməklə, obyektin iç rəngini
dəyişdirmək mümkündür;
•
Outlines
(
Контуры
– Konturlar) parametrini seçməklə, obyektin konturunun
rəng çalarını dəyişdirmək olar.
Dialoq pəncərəsindəki
Replace
outline pen properties
(
Изменить свойства
контура
– Konturun xüsusiyyətini dəyişdir) parametri seçilmiş olarsa, masaüstünə
obyektin konturunun xüsusiyyətlərini müəyyənləşdirən dialoq pəncərəsi açılacaqdır
(şəkil 57.).
Dialoq pəncərəsi iki sahədən ibarətdir:
•
Find
(
Найти
– Tap) – axtarışın parametrləri verilən sahə;
•
Replace
(
Заменить
– Dəyişdir) – obyektin konturunun yeni xüsusiyyətləri
təyin olunan sahə.
Şəkil 60.
Obyektin konturunun xüsusiyyətlərini dəyişdirmək üçün dialoq pəncərəsi
Hər bir sahədəki parametrlər özünəməxsus funksiyanı yerinə yetirirlər. Bunlar
aşağıdakılardır:
•
Outline width
(
Толщина контура
– Konturun genişliyi) parametri konturun
genişliyinin axtarışını və dəyişməsini yerinə yetirir;
•
Scale outline width image
(
Сохранять пропорции
– Surətin kontur genişliyini
miqyaslaşdır) parametri obyektin konturu ilə ölçüsü arasında (konturun
ölçüsü dəyişdikdə) mütənasibliyi saxlayır;
•
Outline Overprint
(
Перекрытие контура
– Konturun üstünün örtülməsi)
düyməsi konturun üstünün örtülüb‐örtülmədiyini müəyyənləşdirir.
Şəkil 61.
Mətnin xüsusiyyətlərini dəyişdirmək üçün dialoq pəncərəsi
Dialoq pəncərəsindəki
Replace text properties
(
Изменить свойства текста
–
Mətnin xüsusiyyətlərini dəyişdir) parametri seçilmiş olarsa, masaüstünə mətnin
formatını dəyişdirmək üçün dialoq pəncərəsi açılacaqdır (şəkil 58.).
Dialoq pəncərəsi iki sahədən ibarətdir və bu sahələrdəki parametrləri seçməklə
yazı tipini, ölçüsünü və s. parametrləri nizamlamaq olar.
Beləliklə, axtarış sehirbazınin köməyilə istifadəçi açılmış dialoq pəncərələrində
bütün parametrləri nizamladıqdan sonra
Ready
(
Готово
– Hazırdır) düyməsini
sıxdıqda masaüstündə
Find
and Replace
(
Найти и Заменить
– Tap və Dəyişdir)
dialoq pəncərəsi görünəcəkdir və onun da üzərindəki düymələri sıxmaqla dəyişmə
əməliyyatını yerinə yetirmək mümkündür (şəkil 59.).
Şəkil 62.
Find
and Replace
(
Найти и Заменить
–Tap və Dəyişdir) dialoq pəncərəsi
SƏNƏDƏ BAXIŞDA MÜXTƏLİF REJİMLƏRDƏN İSTİFADƏ
EDİLMƏSİ
CorelDRAW
vektor qrafik redaktorunda sənədə baxış keçirmək üçün müxtəlif
rejimlərdən istifadə olunur. Bu rejimlərdə istifadəçi yaradılmış təsvirlərin
keyfiyyətini fərqləndirməklə yanaşı, təsvirin masaüstündə görünmə sürətini də
formalaşdıra bilər.
Təsvirin keyfiyyətli alınması genişləndirilmiş baxış rejimində daha əlverişlidir.
Rejimdə təsvirin masaüstündə görünüşü çap qurğusundan alındığı ilə eynidir (şəkil
60.).
Şəkil 63.
Təsvirə baxış rejimi
Rejimdən istifadə etmək üçün
View
(
Вид
– Görünüş) menyusundan
Enhanced
(
Расширенный
– Genişləndirilmiş) əmri seçilməlidir.
Rejimin çatışmazlığı ölçücə böyük olan təsvirlərin müəyyən gecikmələrlə (gücü
az olan kompüterlərdə) masaüstündə təzələnmə sürətinin azlığıdır.
Belə olan halda adi rejimdən istifadə etmək məsləhətdir. Bu məqsədlə
View
(
Вид
– Görünüş) menyusundan
Normal
(
Обычный
– Adi) əmrini seşmək kifayətdir. Adi
rejimdə təsvirin bəzi detalları dəyişməz qalır. Təsvirdə istifadə olunan rənglərin
qarışığı isə keyfiyyətsiz olur. Buna baxmayaraq, təsvirin keyfiyyətinə xələl gəlmir,
təsvir dəyişməz qalır. Göstərilən çatışmazlığa baxmayaraq istifadəçinin təsvir ilə
masaüstündə işləmə sürəti artır.
Təsvir ilə işləmə sürətini artırmaq üçün
View
(
Вид
– Görünüş) menyusundan
Draft
(
Черновой
– Qaralama) əmrini seçmək lazımdır. Seçimdən sonra təsvirin
keyfiyyəti azalsa belə, istifadəçi təsvirin üzərində sürətlə işləmə imkanı əldə edir.
Şəkil 64.
Təsvirə baxış rejimi
Təsvirlə işləyərkən bəzən onun rənglə doldurulmasından deyil, ancaq
konturlarından istifadə edilir (şəkil 61.).
İş rejimi
View
(
Вид
– Görünüş) menyusundan
Wireframe
(
Контурный
– Kontur
Xətti) əmrinin seçilməsi ilə təyin edilir. Rejimdə təsvirin rəngləri masaüstündə
görünmür. Təsvir üzərində işləmə sürəti artsa da, təsvirlə işləmək istifadəçi üçün
əlverişli olmur. Belə rejimdə işləmək istifadəçidən müəyyən vərdiş tələb edir.
Bəzən təsvirin masaüstündə daha təbii əks olunması iş prosesində tələb olunur.
Bunun üçün
View
(
Вид
– Görünüş) menyusundan
Simple Wireframe
(
Простой
контурный
– Sadə Kontur Xətt) əmrinin seçilməsi kifayətdir.
Əksər hallarda kompüterin gücünün yüksək olmasından istifadə edərək
genişləndirilmiş rejimdən istifadə edilir. Və yaxud, çoxlu sayda obyektlərdən ibarət
böyük həcmli illüstrasiyalar yaratmaq üçün adi rejimdən istifadə edilir. Gücü az olan
kompüter istifadəçilərinə digər rejimlərdən istifadə məsləhət görülmür.
Təsvirə masaüstündə tam baxmaq lazım gələrsə,
View
(
Вид
– Görünüş)
menyusundan
Full-screen preview
(
Полноэкранный просмотр
– Tam Ekran Baxışı)
əmrini seçmək lazımdır. Baxış zamanı təsvirin özü ekranı tam tutduğu üçün ekranda
təsvirdən başqa heç bir element görünməyəcəkdir. Əvvəlki vəziyyətə qayıtmaq üçün
Mouse
‐un sol düyməsini masaüstünün istənilən yerində sıxmaq kifayətdir.
Əgər təsvirin seçilmiş bir hissəsinə tam ekran baxışı keçirmək tələb olunarsa,
View
(
Вид
– Görünüş) menyusundan
Preview
Selected Only
(
Просмотр только
выделенного
– Yalnız Seçilmişə Baxış) əmrini seçmək lazımdır. Əmrin yenidən
seçilməsi bu görünüşü ləğv edəcəkdir.
QEYD: Seçilmiş obyektlərin miqyası baxış zamanı dəyişməz qalır.
Bəzən yaradılmış təsvirə baxış keçirən zaman baxişa maneəçilik yaranır. Belə
olan halda
Window
(
Окно
– Pəncərə) menyusundan
Refresh
Window
(
Обновить
окно
– Pəncərəni Təzələ) əmri seçilməlidir. Əmri icra edən kimi təsvirin görünməsinə
maneəçilik edən ünsürlər kənarlaşacaqdır.
Mürəkkəb quruluşa malik təsvirlərdə əmrin yerinə yetirilməsi müəyyən vaxt
aparır. Ancaq nəticədə istifadəçi masaüstündə yüksək keyfiyyətə malik təsviri (və ya
illüstrasiyanı) əldə etmiş olur.
EFFEKTLƏRİN TƏTBİQİ
CorelDRAW
vektor qrafik redaktoru peşəkar səviyyəsində yüksək keyfiyyətli
illüstrasiyalar yaratmağa imkan verir. İstifadəçi bu məqsədlə çoxlu sayda orijnal təbii
effektlərdən istifadə edə bilər. Bunlarla yanaşı istifadəçinin ixtiyarında rastr təsvirləri
təhlil etmək üçün güclü alətlər dəsti də vardır.
CorelDRAW
qrafik redaktorunda rastr qrafikasının bədii effektlərindən istifadə
edilməsi digər rastr qrafikası redaktorlarından istifadə də üstünlüyü açıq aydın
bildirir. Belə olan halda istifadəçi yaratdığı və redaktə etdiyi obyektlərin gözəl və
valehedici qrafik sənədlərə çevrilməsindən ötrü müxtəlif orijinal effektlərdən tam
istifadə etmək imkanına malik olur.
Beləliklə,
CorelDRAW
vektor qrafik redaktorundan faydalanan istifadəçi əvvəl
qeyd edildiyi kimi proqramın geniş imkanlarından istifadə etməklə həddindən artıq
valehedici və gözəl sənət əsərləri yarada bilər.
Qeyd edilənlərin həyata keçməsi üçün menyu çubuğundakı
Effects
(
Эффекты
–
Effektlər) menyusundan,
Toolbox
(
Панель набора инструментов
– Alətlər Qutusu)
üzərindəki alətərdən və
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu)
üzərindəki müvafiq düymələrdən istifadə etmək məqsədəuyğundur.
İNTERAKTİV TƏHRİFLƏR, ÖRTÜKLƏRİN TƏTBİQİ VƏ
PERSPEKTİVLƏR
İnteraktiv effektin təhrif olunması yaradılmış obyektlərin formasını ciddi şəkildə
dəyişdirir. Odur ki, interaktiv effektdən istifadə edərək müəyyən nəticəni əldə etmək
istifadəçi üçün çətinlik yaradır. Bu məqsədlə aşağıdakı nümunələri araşdıraq. Bunun
üçün:
• Əvvəlcə kvadrat obyekti yaradın və onu rənglər palitrasından qara rənglə
boyayın;
•
Toolbox
(
Панель набора инструментов
– Alətlər Qutusu) üzərindəki
interaktiv alətlər yerləşən yardımçı çubuqdan
alətini seçin;
•
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
düyməsini sıxın;
•
Mouse
–un göstəricisini yeni yaradılmış obyektin üzərində yerləşdirin və sol
düyməsini sıxın;
•
Mouse
‐un sol düyməsini buraxmadan göstəricisini obyekt üzərində
sürükləyin və sonra sol düyməni buraxın. Kvadrat təhrifə uğrayacaqdır (şəkil
62., solda). Obyektin təhrifə uğraması vektorun, obyektin hansı hissəsində
yerləşməsindən və uzunluğundan asılıdır. Yerinə yetirilmiş əməliyyatları ləğv
edin.
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
düyməsini sıxın. Obyektin təhrif olunması tamam başqa formada olacaqdır
(şəkil 62., sağda);
• Yerinə yetirilmiş əməliyyatları təkrar ləğv edin.
Property Bar
(
Панель
свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
düyməsini sıxın. Obyekt
digər formada təhrifə uğrayacaqdır (şəkil 63., solda). Eyni əməliyyatı təkrar
edin. Bu dəfə
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu)
üzərindəki
düyməsini sıxın. Təhrifə uğramış obyekt şəkildə göstərilən
formanı alacaqdır (şəkil 63., sağda);
Şəkil 65.
Təhrifə uğramış obyekt
Şəkil 66.
Təhrifə uğramış obyektin başqa görünmələri
•
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
düyməsi obyekti saat əqrəbinin əksinə,
düyməsi isə obyekti saat əqrəbi
istiqamətində obyektin mərkəzi ətrafında fırladır;
•
sahəsinə artım istiqamətində ədəd daxil edin (məsələn, 1). Obyekt
tamam başqa forma alacaqdır (şəkil 64.);
Şəkil 67.
Digər formada təhrifə üğramış obyekt
•
sahəsinə artan və ya azalan istiqamətdə ədədlər daxil edin, obyekt saat
əqrəbi və ya onun əksinə istiqamətdə mərkəzi ətrafında fırlanacaqdır.
Beləliklə,
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
digər düymələri də sıxmaqla yaradılmış obyekti təhrifə uğradaraq gözəl effektlər
almaq olar.
Təhrifin başqa növü obyekt üzərində örtükdən istifadə etməkdir. Bunun üçün
aşağıdakıları yerinə yetirin:
• Müəyyən formaya malik mətn yazın;
•
Toolbox
(
Панель набора инструментов
– Alətlər Qutusu) üzərindəki
interaktiv alətlər olan yardımçı çubuqdan
alətini seçin.
Mouse
–un
göstəricisini yazdığınız sözün üstünə gətirin. Yaradılmış obyekt ətrafında 8
düyündən ibarət qırmızı rəngli punktir xətt əmələ gələcəkdir. Kompüter
qrafikasında obyekti əhatə etmış qırmızı xətt örtük adlanır (şəkil 65.);
Şəkil 68.
Örtüklü obyekt
• Düyünləri
Mouse
‐un köməyi ilə yeni yerlərə dartın. Obyektin forması dəyişsə
də, örtük obyekti yenə də əhatə edəcəkdir (şəkil 66. ). Yəni, örtüyü idarə
etməklə, obyektin forması istifadəçi tərəfindən dəyişdirilə bilər.
Şəkil 69.
Örtüyünün yeri dəyişmiş obyekt
Adi mətndən ibarət obyekt yaradın.
Toolbox
(
Панель набора инструментов
–
Alətlər Qutusu) üzərindəki interaktiv alətlər olan yardımçı çubuqdan
alətini
seçin.
Mouse
–un göstəricisini yazdığınız sözün üzərində yerləşdirin. Mətnin
ətrafında örtük əmələ gələcəkdir.
Effects
(
Эффекты
– Effektlər) menyusundan
Envelopes
(
Оболочки
– Örtüklər) əmrini seçin. Masaüstünün sağ tərəfində açılmış
təstiqləyici üzərindəki
Add Preset
düyməsini sıxın və örtüklər siyahısından
zövqünüzə uyğun gələnini seçin (məsələn, ürəkşəkilli örtük formasını). Əməliyyatı
tamamlamaqdan ötrü
Apply
(
Применить
– Tətbiq Et) düyməsini sıxın.
Yazılmış mətn ürəkşəkilli örtük ilə qapanacaqdır (şəkil 67.).
Şəkil 70.
Örtüklə qapanmış mətn
Qeyd etmək lazımdır ki, örtük mətnin yazılış ardıcıllığını dəyişsə də, mətnin
yazıldığı simvollar olduğu kimi qalır.
Beləliklə,
CorelDRAW
vektor qrafik redaktorunda örtüyü idarə etməklə istənilən
obyektin formasını dəyişdirmək mümkündür.
CorelDRAW
vektor qrafik redaktorunda perspektiv illüziya obyekti yaratmaq
imkanı vardır. Perspektiv illüziyanı həyata keçirməkdən ötrü yaradılmış obyektin
uzununa ölçüsünü sağdan və ya soldan dəyişmək lazımdır.
Obyekt üzərində perspektiv illüziyanın yaradılmasını nümunələrlə göstərək.
Bunun üçün:
•
Effects
(
Эффекты
– Effektlər) menyusundan
Add Perspective
(
Добавить
перспективу
– Perspektiv Əlavə Et) əmrini seçin. Yaradılmış mətn 4 ədəd qara
rəngli xırda kvadratlar ilə əhatə olnacaqdır (şəkil 68.);
Şəkil 71.
Perspektiv effektini əldə etmək üçün yaradılmış obyekt
• + işarəsi almış
Mouse
–un göstəricisini obyektin üzərindəki kvadratlardan
istənilən birinin üzərinə gətirib onları istənilən istiqamətdə hərəkət etdirin.
Göstəricinin hərəkətindən asılı olaraq yaradılmış obyekt müxtəlif perspektiv
effektlərlə öz formasını dəyişəcəkdir (şəkil 69.);
• Perspektiv effektini ləğv etmək üşün
Effects
(
Эффекты
– Effektlər)
menyusundan
Clear Perspective
(
Удалить
перспективу
– Perspektivi ləğv et)
əmrini seçin. Yaradılmış mətn əvvəlki formasını alacaqdır.
Şəkil 72.
Müxtəlif perspektif effeklər almış obyektlər
Şəkildən aydın görünür ki, perspektiv illüziya yaradılmış obyektə müəyyən
dərinlik verə bilir. Bu da valehedici nəticələr alınmasına imkan yaradir. Daha gözəl
nəticələrə yaradılmış obyektə üçölçülü görünüşün və kölgənin verilməsi ilə nail
olmaq mümkündür.
OBYEKTLƏRDƏ KÖLGƏNİN ƏLDƏ EDİLMƏSİ
CorelDRAW
vektor qrafik redaktorunda yaradılmış obyektlərin müxtəlif
formada (yarışəffaf, kənarlarına görə paylanmış və müxtəlif istiqamətdə yıxılmış)
kölgəsini almaq mümkündür. Bu məqsədlə:
•
Toolbox
(
Панель набора инструментов
– Alətlər Qutusu) üzərindəki
alətini seçin və obyekt yaradın (məsələn, İQTİSAD UNİVERSİTETİ);
•
Toolbox
(
Панель набора инструментов
– Alətlər Qutusu) üzərindəki
alətini seçin;
• Obyekt üzərindəki vektoru, onun başlanğıcını və sonunu hərəkət etdirməklə
(hərəkətin istiqaməti şəkillərdə aydın görünür) gözəl effektlərə malik
obyektlər almaq olar (şəkil 70.).
Şəkil 73.
Kölgə effekti tətbiq edilmiş obyektlər
•
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
siyahısından kölgə şəffaflığını nizamlamaq olar. Çubuğu sağa sürüklədikcə
şəffaflıq artır (çubuğun 50 və 100 vəziyyəti şəkildə uyğun olaraq solda və
sağda göstərilir) (şəkil 71.);
Şəkil 74.
Yarmışəffaf və şəffaf kölgə
•
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
düyməsini sıxdıqda açılmış çubuqdan kölgə sərhədinin paylanmasını idarə
etmək olar. Çubuğu sağa sürüklədikcə, kölgə sərhədinin paylanması çoxalır
(çubuğun 0 və 20 vəziyyəti şəkildə uyğun olaraq solda və sağda göstərilir)
(şəkil 72.);
Şəkil 75.
Kölgə sərhədinin paylanması
•
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
düymələri ardıcıl sıxdıqda uyğun olaraq:
a) birinci düymə soldan sağa sürükləndikdə, şəffaflıq uyğun olaraq azalıb‐artır;
b) ikinci düymə soldan sağa sürükləndikdə, kölgənin uzunluğu uyğun olaraq
azalıb‐artır;
c) üçüncü düymə sıxıldıqda açılmış rənglər qutusundan istənilən rəngi seçmək
olar.
•
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər Çubuğu) üzərindəki
siyahısından qiymətləri dəyişdirməklə kölgənin istiqamətini dəyişdirmək
mümkündür (şəkil 73., solda və sağda);
Şəkil 76.
İstiqaməti dəyişdirilmiş kölgə
Kölgəni ləğv etmək üçün
Property Bar
(
Панель свойств
– Xüsusiyyətlər
Çubuğu) üzərindəki düyməsini sıxmaq kifayətdir.
Beləlikə, nümunələrdən aydın görünür ki, yazılmış mətnin kölgələri üzərində
çoxlu sayda əməliyyatlar həyata keçirib, gözəl effektlər əldə etmək mümkündür.
Dostları ilə paylaş: |