Davlat va xo‘jalik boshqaruv idoralari
Standartlashtirish bo‘yicha texnik qo‘mitalar
Yüklə 292,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 1.2 Standartlashtirish bo‘yicha texnik qo‘mitalar
Bir turdagi mahsulot va tarmoqlararo foydalaniladigan mahsulot uchun meyoriy hujjatlarni yaratish bo„yicha faoliyat ishchi idoralar – standartlashtirish bo„yicha texnik qo„mitalar (TQ) tomonidan olib boriladi. Bunday amaliyot xalqaro tashkilotlar ishida qo„llaniladi. Jumladan, ISO o„z vazifalarini 200 dan ortiq TQ, 2000 yordamchi qo„mitalar va ishchi guruhlar orqali bajaradi. Xalqaro elektrotexnik qo„mita (MEK) ham 100 ga yaqin TQ, 1000 dan ortiq yordamchi qo„mita va ishchi guruhlar tuzgan. Mazkur turdagi mahsulotni ishlab chiqarishda yetakchi bo„lgan har bir mamlakat – xalqaro tashkilot a‟zosi TQ ni boshqaradi. Xalqaro tashkilotlarning texnik qo„mitalari har yili o„rtacha 500-800 nomli standartlarni, qo„llanmalarni, qoida va meyorlarni ishlab chiqadi. Standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish bo„yicha Davlatlararo kengash qatnashchi-mamlakat boshqaradigan davlatlararo texnik qo„mitalar tuzgan. Ipak va paxta bo„yicha TQ ni O„zbekiston olib boradi. Xalqaro va davlatlararo texnik qo„mitalarni bunday olib borish amaliyoti davlatlarning savdo-iqtisodiy o„zaro hamkorligidagi savdo va texnik to„siqlarni bartaraf etishga ko„maklashadi. Vazirlar Mahkamasining 3 oktabr 2002 y. № 342 qaroriga muvofiq, O„zstandart Agentligining asosiy vazifalaridan biri sifatida bir turdagi mahsulot standartlarini ishlab chiqish bo„yicha tarmoq tuzilmalarini tashkillashtirishga ko„maklashish, ularning faoliyati ustidan ilmiy-metodik rahbarlikni ta‟minlash va tekshirish vazifasi yuklatilgan O„zstandart Agentligiga iqtisodiyot tarmoqlari bilan birga standartlashtirish bo„yicha TQ ni belgilangan tartibda shakllantirishda qatnashish vazifasi qo„yilgan. O‟z RH 51-013:1993 “O„z SDT. Standartlashtirish bo„yicha texnik qo„mita to„g„risida namunaviy nizom” da standartlashtirish bo„yicha TQ ning umumiy qoidalari, asosiy vazifalari, shuningdek ularning tuzilmasi va tarkibi belgilangan. TQ manfaatdor tomonlarning mutaxassislari-vakolatlangan vakiliridan iborat bo„lib, mahsulotning ma‟lum turlari, texnologiyalar va standartlashtirishning boshqa obyektlari bo„yicha ixtisoslashtirilgan va davlat hamda mahsulot (xizmatlar) iste‟molchilari (buyurtmachilari)ning manfaatlarida davlat, tarmoq, davlatlararo va xalqaro standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish sohasida ishlarni olib borish uchun eng yuqori ilmiy-texnikaviy salohiyatga ega tashkilotlar asosida tuziladi. Mahsulotning asosiy iste‟molchilari (buyurtmachilari) – korxonalar, mahsulotni ishlab chiquvchi va tayyorlovchilar – korxonalar, jamoat birlashmalari, davlat nazorati idoralari va manfaatdor boshqa korxonalar TQ ga a‟zo bo„lishlari mumkin. Bunda TQ tarkibiga asosiy iste‟molchi (buyurtmachi), O„zstandart Agentligi, Davlatarxitekturaqurilish, Davtabiatqo„mita va O„zbekiston Respublikasining sog„liqni saqlash vazirligi (biriktirilgan faoliyat sohalari bo„yicha) vakillarining kirishi majburiydir. TQ ni rais boshqaradi. Rais tashkilotlar, korxonalarning rahbarlari yoki ularning muovinlari, Bosh konstruktorlar, bosh texnologlar, tashkilot bo„linmalarining rahbarlari, TQ tarkibiga kirgan yetakchi olimlar va mutaxassislar ichidan saylanadi. TQ raisining muovinlari etib asosiy iste‟molchi va O„zstandart Agentligi (davlatarxitekturaqurilish, Sog„liqni saqlash vazirligi, Tabiatni muhofaza qilish davlat qo„mitasining vakolatlari doirasida) vakillari tayinlanadi. TQ o„z faoliyatida O„zbekiston Respublikasi hududida amaldagi standartlashtirish bo„yicha meyoriy-huquqiy hujjatlarga tayanadi va quyidagi vazifalarni bajaradi: – davlatlararo, davlat va tarmoq yangi standartlarini ishlab chiqadi, qayta ko„rib chiqadi yoki amaldagilariga o„zgartirishlar kiritadi; – standartlashtirish bo„yicha xalqaro va hududiy tashkilotlarning TQ ning ishlarida qatnashadi; – davlatlararo, davlat va tarmoq standartlashtirish dasturlariga takliflarni ishlab chiqadi; – standartlashtirish bo„yicha xalqaro, davlatlararo, hududiy tashkilotlarda ovoz berish uchun O„zbekiston fikrini tayyorlaydi; – barcha darajalardagi meyoriy hujjatlarning ilmiy-texnikaviy ekspertizasini bajaradi. TQ ta‟sis etuvchilar-korxonalarning birgalikdagi buyrug„i, shuningdek O„zstandart Agentligi, Davtabiatqo„mita, Davarxitekturaqurilishqo„m, O„zbekiston Respublikasining sog„liqni saqlash vazirligi (biriktirilgan faoliyat sohalari bo„yicha) buyrug„i bilan tuziladi. TQ ning faoliyat sohasi juda keng bo„lib, tarmoq va davlat standarlashtirishdan boshlab, xalqaro va davlatlararo standartlashtirishgacha boradi. TQ tarkibida yordamchi qo„mitalar (YOQ) va ishchi guruhlar (IG) tuzilishi mumkin. TQ ning standartlashtirish bo„yicha faoliyatini takomillashtirish va vakolatlarini kengaytirish uchun belgilanganki, TQ faoliyati natijalari bo„yicha qabul qilingan bayonnoma qarori hujjat (loyiha) ning TQ ga a‟zo barcha tashkilotlar bilan kelishilganligini tasdiqlaydi. Yüklə 292,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|