Davlatova kamola

to‘lsin”( uyiη boγdāygä tоlsin), “ Umriginangdan baraka top”(Umriginäηdä: bäräkä tāp–hayotda qiyinchilik ko‘rma ma’nosida), “Qadding terakday bo‘sin”( qädї: tеrä:дä: bоlsin– ), “Uvali-juvali bo‘l” (Uvälї-džuvälї bоl – baxtli bo‘l ma’nosida) kabi olqishlarini eshitganimizda qalbimizda ularga bo‘lgan hurmat yana ham ortadi. Qarilarimizning (qaрї) yana bir o‘ziga xos xususiyati har bir gurunglarida (гурун) maqollardan unumli foydalanishlaridir. Bu esa aytilgan fikrning ta’sir kuchini oshiradi. Masalan: “Ayg‘ir qanday bo‘lsa, ot shunday” (äjγїr qändä: bоlsä, āт šundä:) “Bog‘ing bo‘lsa, qo‘ra qil, O‘g‘ling bo‘lsa, mulla qil” (Bāγїнг bолсä, Qārä qїл, оγlїнг bолсә, mullä qїl), “Igna qayāqqa yursa, Ip ham šu yāqqa yurar(iгнä qäyāqqä yursä, ip häм šу yāqqä yurär)” kabi. Bir so‘z bilan aytganda bobo va kattalarimiz uyimizning farishtalari. Ularni e’zozlaylik.
Bu matnlarni tayyorlash va ularni “O‘zbek dialektologiyasi”dan dars o‘tganda tushuntirish uchun umumiy o‘qitish metodlari bilan birga dars o‘tish va sheva
bo‘yicha ilmiy kuzatishlar olib borish jarayonlarida shakllangan dialektal matnlar tahlili metodining tarkibiy qismlari bo‘lgan quyidagi xususiy metodlardan ham foydalanish maqsadga muvofiq:
1. Dialektal matn(lar)ni yozish metodidan dialektal matnlar sheva vakillarining o‘zaro muloqot vaqtidagi nutqlarini yozib olishda foydalaniladi.
2. U(lar)ni transkripsiya qilish metodidanesa dialektal matnlarni ilmiy yozuv bo‘lgan transkripsiyada qayd etishda qo‘llaniladi.
3. Dialektal matnlarni leksik tahlil talablari asosida dialektal so‘z turlarini aniqlash metodidan shu matnlarni tahlil etish jarayonida leksik tahlil talablarini amalga oshirish vaqtida qo‘llanadi.
4. Dialektal so‘z turlarini dialektal matnlar asosida tahlil etib o‘qitish metodidan “O‘zbek dialektologiyasi” fanidan ma’ruza, amaliy va seminar
mashg‘ulotlarida vaqti va o‘rniga qarab foydalaniladi.