A. DÖVLƏT HEGEMONLUĞU (HAKİMİYYƏT GÜCÜ) MEYARI
Qərbi Avropada XIX əsrin sonuna qədər istifadə olunan bu meyara görə,
idarəetmə orqanlarının dövlət hegemonluğundan (hakimiyyət gücündən)
istifadə edərək icra etdiyi işlər inzibati hüququn predmetini təşkil edir. Bundan
fərqli olaraq, idarəetmə orqanlarının özəl
şəxslərlə bərabər hüquqlu
münasibətlərdə olduğu işlər ümumi hüquqa yox, özəl/xüsusi hüquqa tabedir. Bu
meyar dövlətin ictimai həyata çox müdaxilə etmədiyi zamanlarda ortaya
qoyulan və istifadə edilən meyardır.
“Hakimiyyət gücü” meyarı dövlətin (inzibati orqanların) iqtisadi və ictimai
həyata qarışmağa başlaması ilə inzibati idarəetmə hüququnun predmetini
açıqlamaqda yetərli olmadı. İqtisadi və ictimai həyata müdaxilə edən dövlət,
sadəcə əmr edən, qadağan edən və mədudlaşdıran güc olmaqdan çıxıb və
cəmiyyət üçün bəzi xidmətlər göstərməyə başlayıb. Beləliklə, dövlət gücünün
əmrediciliyi xaricində qalan, amma yenə də xüsusi hüququ aşan bəzi hüquqi
münasibətlər yaranıb. Bu səbəbdən indi genişləndirilmiş yeni dövlət
hegemonluğu meyarından istifadə olunur.
42
42
Gözübüyük, Tan,
1 Cild
, s.23.
|