Dərs vəsaiti baki nurlan 0 Elmi redaktoru

24.  qızıl götürəcək. Əgər həkimdirsə,
25.  ot, dərman götürəcək, deyib hədiyyələri qaba
26.  qoyub  içəri girdilər. Əbədi tanrı oğlu
27.  hökmdar Məsihə o sehirkarlarm
28.  ürəyindəki fikri bilərək buyurub
29.  üç növ hədiyyənin hamısmı
30.  alaraq buyurdu. Belə buyurdu onlara:
31.  Ay sehirbazlar, siz üç növ
32.  fikirlə girdiniz: tanrı oğlu
33.  da mən varam.  Hökmdar da yenə
34.  mən varam. Həkim, təbib də mən
35.  varam, deyib söylədi.  Şübhə -
36.  siz olub gedin, deyib söylədi. O
37.  sehirkarlara daş beşiyin küncün -
38.  dən un götürürmüş kimi bir yumru daşı
39.  götürüb onlara verdi... Sehirkarlar o daşı alıb
40.  öz üzərlərinə götürməyi bacarmadılar.
41.  İlxıya yüklədilər,  ilxı da götürə bilmədi.
42.  Ona görə öz aralarında məsləhətləşdilər. Bu daş
43.  ağırdır. Bu bir yumru daş  ... nccə  -
44.  dir ki, biz də,  ilxı da götürməyi
45.  bacarmadıq, aparmağı bacarmayacağıq, deyib
46.  sözləşdilər.  Sonra oradaca bir
47.  quyu göründü. O daşı götürüb o
48.  quyu içinə gömdülər.  Bir az
49.  gedib geri baxdılar. O quyu
50.  içindən bir qorxunc böyük işıq
51.  od, alov ilə qalxıb mavi səma -
52.  ya təki yüksəlirdi.  Beləcə o hey -
53.  rətamiz ... əlaməti görüb sehirbazlar
54.  anlayıb, bilib, qorxub üzü üstə düşüb
55.  səcdə etdilər. Belə deyirdilər:  Bi -
56.  zə etiqad etmək, səcdə etmək üçün cavahir verib
57.  imiş, biz səcdəgaha hörmətsiz olmu -
58.  şuq, bilmədən quyuya gömmüşük
59.  deyib peşman oldular. Ona görə bugünkü
60.  günə təki sehirbazların oda ibadət
4 0 6
61.  etmələrinin səbəbi budur. O zaman
62.  əlamətdar oldu onlara,  tanrısifət
63.  firiştə (mələk) ardınca gedib ondan ayrı yolla
64.  apardı o sehirbazları, Xirodis xa -
65.  na dəymədilər. Daha yenə yazını
66.  çatdıraq. Zxarya ulu dindarın
67.  qətlə yetirilməsi pis əməlli
68.  Xirodis xanın əlindədir. O zaman
69.  gördü Xirodis xan bu sehirkarlar
70.  dönüb başqa, ayrı yolla getmişlər,
71.  məni ovsunladı bu sehrbazlar, deyib
72.  bərk qəzəbi gəldi. Belə deyib
73.  əmr etdi öz adamboğan cəllad
74.  yarğanlarına, gedin, mənim
75.  elim içində neçə iki yaşdan
76.  kiçik oğlan uşağı varsa,
77.  hamısını öldürün, deyib əmr etdi.
78.  Sonra belə əlamətdar hadisə baş verdi: tanrısifət bir
79.  firiştə (mələk) Yusifin yuxusunda belə
80.  deyib əmr çatdırdı.
407

---

KÜNCÜT  BORCU
MƏTN
(1) 
(2)  (3)  (4)  (5)
(6)  (7)
r
i
4 0 8
TRANSKRPSİYA
1.  Küskü yıl altmç ay on yarçıka
2.  marja Kavsıduka tiişkə künçit
3.  kərgək bolup İl Təmirtin bir küri
4.  küriçit altım.  Küz iki küri kün-
5.  çit bürürmən. Birmədin keçürsər mən,  il
6.  yaqmça tüşi bilə birür, birkinçə
7.  bar yok bolsar mən,  inim Kasuknır)
8.  təgilər bilə köni bilsünlər.  Tanuk
9.  Kaban. Tanuk Böngək.  Bu nişan
10.  mənir] ol.  Mən Kavsıdu özüm
11.  bitidim.
TƏRCÜMƏ
1.  Siçan ili altıncı ayın onunda
2.  mənə  -  Kavsıduya faizlə (sələmlə) künciit
3.  gərək olub  İl Təmirdən bir küri
4.  kiincüt aldım.  Payızda iki  kiiri kün
5.  cüt verirəm.  Verməkdən keçirsəm, el
6.  qaydasmca faizlə (sələmlə)  verirəm, vcrincəyədək
7.  vəfat etsəm,  kiçik qardaşım  Kasukun
8.  qohumlarla düzgün (bərabər) bölsünlər.  Şahid
9.  Kaban.  Şahid Böngək.  Bu möhür
10.  mənimdir. Mən -  Kavsıdu  özüm
11.  yazdım.
4 0 9

---

TORPAQ  İCARƏSİ
MƏTN
(1) 
(2) 
(3) 
(4) 
(5) 
(6) 
(7)  .(8) 
(9) 
(Ю)
T i
4 1 0
TRANSKRİPSİYA
1.  Takığu yıl  ikindi ay səkiz yegirmikə
2.  тар а İlçikə larığ tarığu yir kərgək
3.  bolup Kıyımnukup Yal Turğanlakı yarım
4.  sık yerin anukun tudtım.  Bu yirkə
5.  neçə uruğ badsar,  ikəgii təg öndürüp
6.  tarır biz, bulmış tiişin təp üləsür
7.  biz.  Bu yirkə birimlərim kəlsər,  ikəgü
8.  təp  biliir biz.  Bu sözkə tanuk  Kara
9.  Bakşı,  tanuk Çisim.  Bu nişan mən İlçi
10.  kip ol.  Mən Mısır Sıla ayıdıp bididm.
TƏRCÜMƏ
1.  Toyuq ili  ikinci ayın on səkkizində
2.  mənə  Elçiyə əkin əkməyə yer kərək
3.  olub  Kıyımdunun Yal Turğandakı yarım
4.  sık yerini  hazır şəkildə tutdum. Bu yerdə
5.  neçə nəsil əkin əksə,  ikilikdə tən bölüşdürüb
6.  becərərək,  əldə edilən sələmini  tən bölə-
7.  rik.  Bu yerə vergi gəlsə,  ikilikdə
8.  tən  bölərik.  Bu sözə şahid Qara
9.  Baxşı,  şahid Çisim.  Bu möhür mən -  Elçi-
10.  nindir.  Mən Mısır Sıla söylədib yazdım.
411

---

LÜĞƏT
А
ab (KÇ9; IB  17, Y 4 1 )- o v
abçı (Y 32) -  ovçu
abınç (Ш 57)- rahat, təsəlli
abmçu (Ш 57) -  dözümlü, səbirli
abla (KÇ 9) -  ovlamaq
aç1 (T 28) -  açmaq
aç2 (BKş 37)  - ac
aç3 (KTc 8; T1 6) -  acmaq
aça (Y  17) -  yaxın qohum
Açığ Altır köl (MÇ  18) -  yer adı
açığın (SS) -  aydm, anlaşıqlı
açsık (KTc 8) -  aclıq
adak (KTşm 7; BKş 30, c 7; Y 41) -  ayaq
abaklığ (Y  10,  11, 42) -  ayaqlı
adarlu (Turfan) -  təhlükəli
adas (Y 26) ■- yoldaş,  adaş
adaş (Y  11) —
 yoldaş, adaş
adğır (KTş 35,  36; BKşm  11; IB  8,  86) -  ayğır
adğırhk (IB 7) -  ayğırl ıq
adığ (IB  10) -  ayı
adıncığ (KTc  12; BKşm  14) -  xüsusi, layiq, adma layiq 
adır (Y 32) -  ayırmaq
adırıl  (O  11;  BKşm  13;  T  2;  tA  1,2;  Y  8,  9,  10,  11,  13,  14,  17,
2 2 ,2 5 ,2 7 ,2 8 ,3 3 ,4 2 ,4 3 ,4 4 ,4 9 ; T1 2,4) -  ayırılmaq
adınn (Y 32) -  ayrılmaq, tocrid edilmək
ağ (BKş 37; IB 29,96, T 25; T1 7) -  qalxmaq, yüksəlmək
ağan (IB 29) -  cəza, cərimə, tövbə
ağar (ağır) (İA  1) -  ağır, qiymətli; hörmətli
ağı  (O  12  KTc  5,6,7,  şm  12,  çq;  BKşm  13;  T 48;  Y  12,  42) -
bəxşiş, hədiyyə
ağıl1 (T16) -  yaxınlaşmaq, yığışmaq
ağıl2 (Süci, IB 72) -  ağıl (qoyun saxlanan yer)
ağılığ (BKş  11; SS 43) -  ipəkdən qiymətli hədiyyə
412
ağır (BK ş 2, c 15; KÇ 5; İA  1) -  hörmətli, qüdrətli
ağırı (BK c 9; Tlı) -  ağrımaq, xəstələnmək
ağıt (KTşm  7; BK  ş  31;  KÇ  19) -  dağıtmaq, qovmaq, qalxmaq,
qaldırmaq
ağış (Y41; T16)- yüksəliş, yüksəlmə, qalxma, qalxış
ağız (Ш 40,100; T1 6) -  ağız
ağla (T15) -  ağlamaq
ağn (BK c9) -  ağrımaq, xəstələnmək
ağtur (T 25) -  qaldırmaq, yuxarı çıxarmaq
Ağu (BK ş 34) -  yer adı
Ağulığ (MÇ 45)-y e r  adı
ağulığ (Turfan) -  zəhərli, ağılı
Ağuş (T1  10) -  şəxs adı
Ağuş Ynal (T1  10) -  şəxs adı
ak' (KT ş, 35, 36,40, şm 2,  3;  IB 7, 28, T 25) -  ağ
ak2 (KT şm 2) -  at adı
Akbaş Atık (Y 49) -  şəxs adı
Ak Tərmol (T 25)  -  çay adı
akın (Y2) -  axın, hücum, həmlə, basqın,
akınla (O 4) -  axınlamaq, hücum etmək
aksırak (BK ş 8, MÇ  19) -  ağtəhər, ağımtıl
akun (Y2) -  axın, hücum
akunla (BK ş 8 ,0  9) -  axın etmək, hücum etmək
al'  (O 9;  KT ş 2,  8, 36,  38, 40,  şm 2, 6; BK  26,  27,  28,  29,  32,
34, 38; T 32; KÇ 22; MÇ 5, 29,42; HT 7, Turfan, IB 44; Y  28;
T 6) - almaq
al2 (O 4; KT c 7,9; BK ş 24) -  eşitmək, qulaq-asmaq
ala (IB 2) -  ala, alabəzək
alçı (Y 48) -  alçı, bəxt
aldız (KT ş 38) -  aldırmaq, götürmək
alığ (Y  11) -  çox, xeyli
alın (Y11)  alınmaq
alka (KT şm  1) -  yaratmaq, tərifləmək
alktn (KT c 9; T 3) -  zəifləmək, azalmaq, əldən düşmək, ölmək
alkış (SS 20) -  alqış, tərif
alku (IB  101) -  hər kəs, hamı, müxtəlif
413

---