Dərs vəsaiti «İqtisadi nozəriyyə» ‘ənninin «Mikroiqlisad»
Yüklə 2,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 3.3.
Bazar infrastrukturunun mahiyyəti və əsas elementləri Bazar sisteminin müvazinətli və dinamik inkişafı, xüsusi bazar çərçivəsində ixtisaslaşmış təşkilat və institutların fəaliyyətindən asılıdır. Belə xüsusi növ ixtisaslaşmış təşkilat və institutlar bazarın normal fəaliyyətinə xidmət göstərməklə infrastrukturlar kimi çıxış edirlər. İnfrastruktur termini ilk dəfə XX əsrin əvvəllərində silahlı qüvvələrin fəaliyyəti ilə bağlı iqtisadi təhlillərin aparılması ilə əlaqədar işlədilmişdir. Qərb ədəbiyyatlarında bu termin daha sonralar, maddi istehsalın normal fəaliyyətinə təminat verən sahələrin məcmusu kimi işlədilmişdir. Keçən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq infrastruktura ifadəsi bizim iqtisadi ədəbiyyatlarda da işlədilmişdir. İnfrastruktur öz mahiyyəti etibarilə, tətbiq olunma sferasına görə: " istehsal infrastrukturuna; • sosial infrastruktura; ■ bazar infrastrukturuna bölünür. Bazar infrastrukturu, bazar sisteminin müstəqil yarım- sistemi olub, əmtəə və xidmətlərin hərəkətini təyin edən, alqı- satqı aktlarını əsaslandıran təşkilati-hüquqi formaların məcmusu olub, onun normal fəaliyyətini təmin edən iqtisadi infrastruktur prosesidir. Bazar infrastrukturunun fəaliyyəti başlıca olaraq bir sıra elementlərdən ibarətdir: ■ birjalardan, fond, əmtəə, xammal, valyuta; ■ kredit sistemindən və kommersiya banklarından; 80 ■ əmək birjasından və digər məşğulluğu təmin edən dövlət və qeyri-dövlət karyera mərkəzlərindən; ■ auksion və yarmarkalardan; ■ informasiya texnologiyalarından və işgüzar kommunikasiya vasitələrindən; ■ vergi sistemindən və vergi müfəttişliyindən; “ sığorta sistemindən; ■ reklam agentliyindən, kütləvi informasiya vasitələrindən; ■ gömrük sistemindən; ° muzdlu işləyənlərin həmkarlar təşkilatından; “ ticarət palatasından; “ kommersiya - sərgi kompleksindən; ■ ali və orta iqtisad təhsil sistemindən; " auditorlar kompaniyasından; ■ işgüzar fəallığı təmin edən fondlardan; ■ xüsusi iqtisadi zonalardan. Qeyd olunan infrastruktur elementləri kənardan deyil, bilavasitə bazar sisteminin normal fəaliyyətinin təmin olunmasından irəli gələrək, müstəqil təsir və əks təsir xarakterinə malikdir. Bazar infrastrukturu elementlərinin fəaliyyətindən asılı olaraq, onun Yüklə 2,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|