ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ
ALBERTO CAKOMETTİ: HEYKƏLİN ZƏRİF SİLUETİ
Alberto Cakometti və onun qardaşı – istedadlı rəssam,
mebel dizayneri və interyer layihəçisi Dieqo ilə birlikdə
xeyli dekorativ heykəllər yaratmışlar. Bu heykəllərin ək-
səriyyətinin kon struksiyasına təbiət və heyvan obrazla-
rı daxildir. “Dəvəquşu və dəvəquşu yumurtası” belə nü-
munələrdən biridir.
Bu, maraqlıdır
Sürixdə Alberto Cakometti Fondu yaradılmışdır.
Burada əsas hissəsini fondun təqdim etdiyi, Cakomet-
tinin 60 işindən ibarət kiçik sərgi sənətkarın erkən av-
toportretindən başlayaraq ən son (həyata keçirilməmiş)
layihəsinədək – Nyu Yorkda Çeyz Manhetten bankı qarşısındakı meydan
üçün heykəltəraşlıq kompozisiyasınadək onun bütün yaradıcılıq mər-
hələləri əks olunur.
Müəyyən edin
1.
Alberto Cakomettinin əsərləri hansı mövzulardadır?
Yaradıcı fəaliyyət
2.
Cakomettinin yaratdığı heykəllərin tərzinə uyğun “İdman növü” və
ya “İdmançı” mövzusu üzrə insan fiquru yapın.
Plastilin və yaxud gil, karton, məftil
Sərbəst iş üçün tapşırıqlar
Sənətkar məsləhəti
Əvvəlcə qalın karton və məftildən fiqur üçün karkas düzəldin, sonra karka-
sın üzərinə fiqurun hərkətini göstərəcək şəkildə plastilin və yaxud gil qoyun.
Barmaqlarınızla hamarlamaq şərti ilə çox zərif silueti düzəldərək digər de-
talları dəqiqləşdirin.
İdmançı fiqurunun yapılması üçün karkas
52
LAYİHƏ
ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ
53
ALBERTO CAKOMETTİ: HEYKƏLİN ZƏRİF SİLUETİ
Əks olunan siluetlərdə müx təlif idman növlərini müəyyən edərək öz heykəl
seçiminizi edin.
Yapmadan əvvəl h ərəkətdə olan idmançıların eskiz qaralamasını çək-
mək olar.
İdmançıların hərəkət anlarının qaralama eskizləri
3.
A.Cakometti və onun yaradıcılığı haqqında əlavə məlumat toplayın
və təqdim edin.
3
Sürrealizmin inkişafında A.Cakomettinin hansı rolu olmuşdur?
Özünüzü yoxlayın
LAYİHƏ
ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ
54
Pol Sezann
Pablo Pikasso
Vasili
Kandinski
ÜMUMİLƏŞDİRİCİ TAPŞIRIQLAR
1.
Sənətkarların yaradıcılığını yadınıza salın, verilmiş əsərlərin
hansı
rəssam tərəf
indən yaradıldığını müəyyən edin.
Özünüzü yoxlayın
“Şaftalılar və armudlar”. 1880-ci illərin
sonu. A.S.Puşkin adına Dövlət Təsviri Sənət
Muzeyi, Moskva
“Ağlayan
qadın”. 1937
(55 yaşın-
da). Teyt
Qalereya sı.
Lon don,
Böyük Brita-
niya
“Yarıuzan-
mış ana
körpəsi
ilə”. 1983.
Texnika:
bürünc.
Üslub:
abstrak-
sionizm
“Cənub (Tunis) bağları”. 1919. Şəxsi kollek-
siya
LAYİHƏ
ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ
55
Henri Spenser
Mur
Paul Klee
“Kəsişən xətt”. 1923.
Düsseldorf. Şimali
Reyn vilayətinin
Rəssamlıq toplusu –
Vestfaliya, Almaniya
Naum Qabo
2.
Rəssamların yaradıcılığı və yaratdığı əsərlər hansı cərəyanı
əhatə edir?
“Baş № 2”. 1916. Polad. 175,3x134x122,6 sm.
Teyt Qalereyası, London. Kons truktivizm
“Yaddaşın daimiliyi”. 1931. Vaxt axınının labüdlüyünü yaratmaqda
rəssam ərimiş pendir tikəsindən ilham alıb. Müasir İncəsənət Muzeyi.
Nyu York, ABŞ
LAYİHƏ
ƏN YENİ DÖVR – XX ƏSRİN TƏSVİRİ SƏNƏTİ
56
“Mavi səmadan odlu çarxa doğru
nərdivan”. 1953. Özəl kolleksiya
“Sürrealist masa”. 1933
Xuan Miro
Alberto
Cakometti
Salvador Dali
3.
Rəssamlar hansı növ və janrda fəaliyyət göstərmişlər?
LAYİHƏ
AZƏRBAYCAN TƏSVİRİ SƏNƏTİNDƏ MÜASİRLİYİN ƏKSİ
58
MİKAYIL USEYNOV: MEMARLIQDA
KONSTRUKTİVİZM PRİNSİPLƏRİ
Tanış olun
XX əsrin müasir təsviri sənəti bütün növləri ilə yanaşı, müasir memar-
lığı da əhatə etmişdir. Konstruktivizm Qərbdə yaransa da, özünün ən yaxşı
dövrünü keçmiş SSRİ-də tapmışdır. “Sadəlik və məqsədyönlülük” – kon-
struktivizmin əsas devizidir. Göstərişdən və dəbdəbədən uzaq olan elə üs-
lublu binalar insanlar arasındakı ümumi bərabərliyə meyil edirdi.
Üslubun yaranmasının ilk qığılcımları XIX əsrin sonlarında özünü
göstərdi. Memarlar daş və ağacdan imtina edərək, şüşə, dəmir-beton
konstruksiyalardan istifadə etməklə irihəcmli tikililər yaratmağa nail
oldular. Belə konstruksiyalar həm də binadan kənara çıxan və havada
sərbəst qalan konstruksiyalar yaratmağa imkan verirdi.
Azərbaycan konstruktivizminin görkəmli sənətkarı, sovet memarlı-
ğının yaradıcılarından biri olan, memar Mikayıl Useynov XX əsr Azər-
baycan memarlıq tarixində xüsusi yer tutur. Onun yaradıcılığında milli
xüsusiyyətlərlə beynəlmiləl cəhətlər, el tikinti sənətiylə klassik ənənələr
gözəl bir vəhdət təşkil edir. Bakı memarlığının ən yaxşı nümunələrinin
müəllifi Mikayıl Useynovdur. Həmin nümunələrin ideyası və təcəssüm
üslubu indi də bizim paytaxtımız üçün aktuallığını saxlayır. Bu sənətka-
rın yaradıcılığında ən vacib olan məqam – dünya memarlığının qabaqcıl
və yeni meyillərindən imtina etmədən Azərbaycan memarlığına milli ko-
loriti gətirməsidir.
Sizin fikrinizcə, konstruktivizm incəsənətin hansı növlərində əks olu-
na bilər?
Konstruktivizmin əsas xüsusiyyətləri hansılardır?
İncəsənətə
dair dialoq
Xatırlayın
13
LAYİHƏ