Dərslikdə yığcam və anlaşıqlı şəkildə müasir beynəlxalq hüququn
Yüklə 11,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
6. Diplomatik korpus «Diplomatik korpus» ifadosi dar monada vo geniş mənada işlədilir. Dar mənada diplomatik korpus dövlətdə olan bütün diplomatik nümayəndəliklərin başçılannm cəmi kimi başa düşülür. Geniş mənada isə bu termin dövlətdoki xarici diplomatik nümayəndəliklərin diplomatik heyətinin üzvlərini və habelə onlann ailə üzvlərini əhatə edir. Diplomatik korpus, əsasən, qəbul edən dövlətdə müəyyən təntənələr zamanı birgə çıxışlar edir. Diplomatik korpusa diplomatik nümayəndələrdən öz dərəcəsinə və akkreditə vaxtına görə ən böyüyü - duayen rəhbərlik edir. 7. Diplomatik imtiyaz vo immunitetlər Diplomatik nümayəndəliklər öz fiınksiyalannı normal həyata keçirmək üçün qəbul edən dövlətin nəzarətindən kənarda olmalıdırlar. Dövlətin malik olduğu immunitet, təbii ki, onu rəsmi təmsil edən orqanlara və ya şəxslərə də təmin olunmalıdır. Bu baxımdan, xarici diplomatik nümayəndəliklərə və onların əməkdaşlanna beynəlxalq hüquq normaları əsasında xüsusi güzəşt və üstünlüklər verilir ki, bunlara diplomatik imtiyaz və immunitetlər deyilir. Tərifdən göründüyü kimi, diplomatik imtiyaz və immunitetlər iki qrupa ayrılır: 1) diplomatik nümayəndəliklərin imtiyaz və immunitetləri və 2) şəxsi imtiyaz və immunitetlər. Diplomatik nümayəndəliklər aşağıdakı imtiyaz və immunitetlərə malikdir: 1, Nümayəndəliyin binalarının toxunulmazlığı Qəbul edən dövlətin hakimiyyət orqanlan diplomatik nümayəndəliyin başçısının icazəsi olmadan nümayəndəliyin ərazisinə və onun binalanna daxil ola bilməzlər. Binalann özü, onlann içində olan əmlak, habelə nəqliyyat vasitələri axtanşa, rekvizisiyaya, həbsə və icra hərəkətlərinə məruz qala bilməz. 1961-ci il Konven- 147 siyasında (22-ci maddə) göstərilir ki, qəbul edən dövlət diplomatik nümayəndəliyin binalarını istənilən müdaxilədən və ya zərər yetirilməsindən qorumaq, nümayəndəliyin rahatlığının hər cür pozulması hallarının və ya onun ləyaqətinin təhqir edilməsinin qarşısını almaq üçün bütün müvafiq tədbirləri görməlidir. 2. Fiskal immuniteti Nümayəndəliyin binaları bütün dövlət və bələdiyyə vergi və rüsumlarından (konkret xidmətlərə görə ödəniş haqqından başqa) azaddır. 3. Arxiv V3 sənədlərin toxunulmazlığı Nümayəndəliyin bütün arxivləri, sənədləri və habelə rəsmi yazışmaları toxunulmazdır. 4. Nümayəndəliyin öz dövlətinin hökuməti və digər diploma^- tik nümayəndəlikləri ilə əlaqədə olmaq azadlığı Bu əlaqələri həyata keçirmək üçün nümayəndəlik bütün müvafiq vasitələrdən, o cümlədən diplomatik kuryerlərdən sərbəst və maneəsiz istifadə edə bilər. 1961-ci il Vyana Konvensiyası habelə diplomatik poçtu təyinatı üzrə çatdırdığı ana qədər immunitetə malik olan müvəqqəti (ad hoc) kuryerlərin təyin olunmasını mümkün sayır. 5. Gömrük imtiyazları Diplomatik nümayəndəlik öz rəsmi istifadəsi üçün ölkəyə gətirdiyi və ölkədən çıxardığı mallara görə gömrük rüsumları ödəməkdən azaddır. 6» Bayraq və emblemdən istifadə hüququ Diplomatik nümayəndəlik və onun başçısı nümayəndəliyin binalan üzərində və nəqliyyat vasitələrində öz dövlətinin bayraq və emblemindən sərbəst istifadə edə bilər. Şəxsi imtiyaz və immunitetlər, yəni diplomatik nümayəndəliyin başçısının və diplomatik heyətinin digər üzvlərinin (habelə onların ailə üzvlərinin) imtiyaz və immunitetləri aşağıdakılardan ibarətdir: 1) şəxsi toxunulmazlıq; 2) mənzil toxunulmazlığı; 3) yurisdiksiya immuniteti; 4) fiskal immuniteti; 148 5) gömrük imtiyazları; 6) hərbi və digər şəxsi mükəlləfiyyətlərdən azad olunma. İnzibati-texniki heyətin üzvləri də, demək olar ki, eyni imtiyaz və immunitetlərdən istifadə edirlər. Bu şəxslərin mülki-hüquqi və inzibati yurisdiksiyadan immuniteti onlar yalnız öz xidməti vəzifələrini icra etdiyi zaman qüvvədə olur. Xidmətçi heyətin üzvləri xidməti vəzifələrini icra etdikləri zaman törətdikləri hərəkətlərlə bağlı immunitetə malikdirlər və onlar aldıqları məvacibdən vergi və rüsum ödəməkdən azaddırlar. 8. Dövlətlərin beynəlxalq təşkilatlar yanında nümayəndəlikləri Dövlətlərin beynəlxalq təşkilatlar yanında daimi nümayəndəlikləri diplomatiya və konsulluq hüququnun nisbətən yeni institutu hesab edilir. Bu institutun yaranması və inkişafı müxtəlif səpkili beynəlxalq təşkilatlann meydana gəlməsi və beynəlxalq məsələlərin həllində onlann artan rolu, dövlətlərlə həmin beynəlxalq təşkilatlar arasındakı əlaqələrin səmərəli qurulması zərurəti ilə əlaqədardır. Dövlətlərin Birləşmiş Millətlər Təşkilatında, BMT-nin ixtisaslaşmış təşkilatlarında, regional təşkilatlarda daimi nümayəndəlikləri vardır. Təşkilatın nizamnaməsi bunu nəzərdə tutursa, həmin təşkilatın yanında onun üzvü olmayan dövlətlərin daimi müşahidəçi missiyalan olur. Beynəlxalq təşkilat yanında nümayəndə təşkilatın mənzil-qərargahının yerləşdiyi dövlətdə akkreditə olunmur, o öz dövlətini beynəlxalq təşkilatda (onun orqanında) təmsil edir. Bu faktın özündən aşağıdakı hüquqi nəticələr ortaya çıxır: a) həmin nümayəndənin təyin olunması üçün beynəlxalq təşkilatdan və ya təşkilatın yerləşdiyi dövlətdən aqreman alınması tələb olunmur; b) bu nümayəndələr ikitərəfli diplomatiyada tətbiq olunan qaydalar əsasında persona non grata elan oluna bilməzlər; c) təşkilatın yerləşdiyi dövlət onlara münasibətdə qarşılıqlı əsasda hər hansı tədbir görə bilməz. 149 Yüklə 11,32 Kb. Dostları ilə paylaş:
|