Diyabet Hemfl. Forumu 2016/1

tum sergiledi¤i bulunmufltur. Soto ve ark.n›n (2014) üni-

versite ö¤rencilerinde yapt›¤› çal›flmada psikoloji ö¤renci-

lerinin ATOP ortalamas› 75.6, t›p ö¤rencilerinde 69.6 bu-

lunmufl olup, sonuçlar çal›flmam›zla paralel de¤ildir. Bu-

nun nedeni örneklem grubumuzdaki farkl›l›ktan kaynak-

lanabilir. Çünkü okulumuzdaki bölümlerin e¤itim süresi

iki y›ll›k olup, müfredat içeri¤i lisans e¤itimine göre farkl›-

l›k göstermektedir. Dedeli ve ark.n›n (2014) çal›flmas›nda

da ATOP puan ortalamas› 57.4 bildirilmifl olup, çal›flma

sonuçlar›m›za paralellik göstermektedir. Ö¤rencilerin

ATOP puan› ile yafl, medeni durum, e¤itim durumu, ge-

lir düzeyi, okudu¤u s›n›f, bölüm ve BK‹ aras›nda istatistik-

sel olarak anlaml› fark bulunmazken; cinsiyetle aras›ndaki

fark istatistiksel olarak anlaml› bulunmufltur (p<0.05). K›z

ö¤rencilerin ATOP puan ortalamalar› daha yüksek bulun-

mufl ve obez bireylere yönelik olumlu tutum sergiledikle-

ri saptanm›flt›r. Ülkemizde yap›lan Beslenme ve Sa¤l›k

Araflt›rmas› (2010) sonuçlar›na göre kad›nlarda erkeklere

göre e¤itim düzeyi artt›kça obezite s›kl›¤›n›n azald›¤› bildi-

rilmektedir. http://www.istanbulsaglik. gov.tr/w/sb/egt/

pdf/obezite.pdf. Dolay›s›yla, k›z ö¤rencilerin e¤itim düze-

yi artt›kça obezite s›kl›¤›n›n azald›¤›n› ve beden imaj›na

dikkat etti¤ini düflünürsek,  obeziteye yönelik önlemler al-

d›¤›n› ve obezitenin nedenleri hakk›nda bilgi sahibi olduk-

lar› için de obez bireylere yönelik daha olumlu tutum ser-

gilediklerini söyleyebiliriz. Hansson ve ark.n›n (2014) ‹sveç

toplumunda 16-84 yafl aras› bireylerde yapt›¤› çal›flmada,

ATOP puanlar›yla BK‹, e¤itim ve gelir düzeyi aras›nda ista-

tistiksel olarak anlaml› fark bulunmazken, kad›nlar›n obez

bireylere yönelik daha olumlu tutumlar› oldu¤unu bildir-

mifltir. Soto ve ark. da (2014) t›p ve psikoloji ö¤rencileri ile

yapm›fl oldu¤u çal›flmada erkeklerin obez bireylere yöne-

lik olumsuz tutum sergilediklerini bildirmifltir. Bizim çal›fl-

mam›zda da kad›nlar›n obez bireylere yönelik daha olum-

lu tutuma sahip olduklar› bulunmufl olup, bu çal›flmalarla

paralellik göstermektedir. Çal›flmam›zda ö¤rencilerin BK‹

ile obeziteye yönelik tutumlar› aras›nda anlaml› iliflkiler

saptamad›k. Ambwani ve ark.n›n (2014) üniversite ö¤-

rencilerinde yapt›¤› çal›flmada ve Gujral ve ark.n›n (2011)

hemflirelerle yapt›¤› çal›flmada da benzer sonuçlar bulun-

mufl olup, çal›flmam›z› desteklemektedir. Dedeli ve

ark.n›n (2014) çal›flmas›nda gelir düzeyi ve BK‹ artt›kça,

baflka bir çal›flmada da (Hansson and Rasmussen (2014)

obez bireylerin kilolar›ndan memnuniyet düzeyleri artt›k-

ça obeziteye yönelik daha olumlu tutum sergiledikleri bu-

lunmufltur. Bu bulgular çal›flmam›zla benzerlik gösterme-

mektedir. Bunun da nedeninin örneklem grubumuzda

obez birey say›s›n›n yetersizli¤inden kaynakland›¤›n› dü-

flünmekteyiz. 

Ö¤rencilerin BAOP puan ortalamas› 23.58±0.82’dir.

Dedeli ve ark.n›n (2014) çal›flmas›nda da BAOP puan›  or-

talamas› 20.1, Hansson ve ark.n›n (2014) çal›flmas›nda

20.2, bulunmufl olup çal›flmam›zla paraleldir. BAOP pu-

an› ile medeni durum, gelir durumu ve BK‹ aras›nda ista-

tistiksel olarak anlaml› bir fark bulunmazken, yafl ve cinsi-

yet aras›ndaki fark istatistiksel olarak anlaml› bulunmufl-

tur(p<0.05). Yafl ile BAOP puan› aras›nda pozitif yönde

korelasyon bulunmufl olup, yafl artt›kça BAOP puan›n›n

da artt›¤› saptanm›flt›r (Tablo 2). Literatürde yaflla BAOP

aras›nda anlaml› iliflki içeren herhangi bir çal›flmaya rast-

lanmam›flt›r. Bizim sonucumuzun anlaml› ç›kmas›n›n ne-

deni, yüksekokulumuzda okuyan ö¤rencilerin büyük ço-

¤unlu¤unun s›navs›z geçifl sistemiyle geldi¤i için yafl

gruplar›n›n farkl›l›k göstermesinden kaynaklanabilece¤i

düflünülmektedir. Ayr›ca Beslenme ve Sa¤l›k Araflt›rmas›

(2010) sonuçlar›na göre ülkemizde yafl gruplar› artt›kça

BK‹’nin artt›¤› bildirilmifltir. Türk toplumunda kilolu olmak

hala sa¤l›k göstergesi olarak alg›lanmaktad›r. Ve yafl art-

t›kça kilo alman›n do¤al bir süreç oldu¤u düflünüldü¤ü

için, obezitenin bireylerin kontrolünde olmad›¤› düflünce-

si a¤›rl›k kazanm›fl olabilir. K›z ö¤rencilerin BAOP puan or-

talamalar› daha yüksek bulunmufl ve obezitenin obez bi-

reylerin kontrolünde olmad›¤›na dair güçlü inançlara sa-

hip oldu¤u saptanm›flt›r (p=0.000). Ülkemizde kad›nlarda

e¤itim düzeyi artt›kça obezite s›kl›¤›n›n az olmas›, kad›nla-

r›n obezitenin nedenleri hakk›nda bilgi sahibi oldu¤unu

düflündürmektedir. Bu nedenle k›z ö¤rencilerin obezite-

nin obez bireylerin kontrolünde olmad›¤› hakk›nda güçlü

inançlara sahip oldu¤unu söyleyebiliriz. Çal›flmam›zda

BAOP puan› ile BK‹ aras›nda anlaml› bir iliflki bulunama-

Diyabet,  Obezite  ve  Hipertansiyonda  Hemflirelik  Forumu  Dergisi

Cilt  8  •  Say›    1  •  Sayfa  28  •  Ocak  -  Haziran  2016

---

m›flt›r. Dedeli ve ark.(2014) ve Hanson ve ark.n›n (2014)

çal›flmas›nda ise BAOP puan› ile BK‹ aras›nda anlaml› fark-

l›l›k oldu¤u bildirilmifltir. Bu sonuçlar bizim çal›flmam›zla

paralellik göstermemektedir. Bunun da nedeni örneklem

grubumuzdaki obez birey say›s›n›n az olmas›ndan kay-

naklanabilir. 

Çal›flmam›zda BAOP ve ATOP ölçekleri aras›nda istatis-

tiksel aç›dan anlaml› ve pozitif yönde bir iliflki saptad›k. So-

to ve ark.(2014) ve Gujral ve ark.(2014) ve Hanson ve

ark.(2014) çal›flmalar›nda da bizim çal›flmam›za benzer

sonuçlar bulunmufltur.  

Sonuç olarak bu çal›flmada k›z ö¤rencilerin obez birey-

lere yönelik olumlu tutum sergilediklerini ve obezitenin

obez bireylerin kontrolünde olmad›¤› hakk›nda güçlü

inançlara sahip oldu¤u bulunmufltur. Bu nedenle dünya-

da ve ülkemizde global bir halk sa¤l›¤› sorunu olarak gö-

rülen obezitede stigmay› önlemek için, üniversitelerde

obezitenin nedenleri, kontrolü ve obeziteyle mücadeleye

yönelik e¤itim müfredatlar› planlanmal›d›r.  Örneklem

grubumuzda obez bireylerin yeterli say›da olmamas› ça-

l›flmam›z›n s›n›rl›l›klar›ndan biridir. Obezitede stigmay› or-

taya ç›karabilmek için, obez bireylerin say›s›n›n fazla oldu-

¤u örneklem gruplar›nda çal›flmalar yap›lmas› önerilebilir. 

Kaynaklar

1.  

Allison, D.B; Basile,VC.; Yuker, H.E. (1991) The measurement of 

attitudes toward and beliefs about obese persons. Int J Eat Dis 

10,599-607.

2.  

Allison, M.; Lee, C. (2015). Too Fat, Too Thin: Understanding bias 

against overweight and underweight in an australian female 

üniversity student sample. Psychol Health 30(2):189-202.

3.  

Ambwani, S.;Thomas, KM.; Hopwood; CJ.; Moss, SA.; Grilo, C.M. 

(2014) Obesity stigmatization as the status quo: structural 

considerations and prevalence among young adults in the U.S. Eat

Behav 15(3): 366-70.

4.  

Dedeli, O.; Bursalioglu, S.A; Deveci, A. (2014)Validity and reliability

of the Turkish version of the attitudes toward obese persons scale 

and the beliefs about obese persons scale. Clinical Nursing Studies

2(4):105-117.

5.  

Douketis, JD.; Macie, C.;Thabane, L.; Williamson, D.F.(2005) 

Systematic review of longterm weight loss studies in obese adults:

clinical significance and applicability to clinical practice. Int J Obes 

29(10):1153-67.

6.  

Fardouly, J.;Vartanian;L.R. (2012) Changes in weight bias following

weight loss: the impact of weight-loss method. Int J Obes36(2): 

314–9. 

7.  

Friedmann, K.E.; Reichmann, S.K.; Costanzo, P.R; Zelli, A.; 

Ashmore, J.A.; Musante, G.J. (2005) Weight stigmatization and 

ideological beliefs: relation to psychological functioning in obese 

adults. Obes Res 13(5):907-16.

8.  

Gipson, GW.; Reese,S; Vieweg, W.V.R.; Anum, E.A; Pandurangi, 

A.K; Olbrisch, M.E.; Sood, B.; Silverman, J.J.(2005) Body image and

attitude toward obesity in an historically black university. J Natl Med

Assoc97(2): 225-36.

9.  

Gujral, H.; Tea, C.; Sheridan, M. (2011) Evaluation of nurse’s 

attitudes toward adult patients of size. Surg Obes Relat Dis 

7(4):536-40. 

10.  

Hansson, L.M; Rasmussen, F. (2014) Attitudes towards obesity in 

swedish general population: The role of one’s own body size, 

weight satisfaction and controllability beliefs about obesity. Body 

Image11(1):43-50.

11.  

Hatemi, H.; Turan, N.;Ar›k, N.;Yumuk, V. (2002)Türkiye obezite ve 

hipertansiyon taramas› sonuçlar› (TOHTA). Endokrinolojide 

Yönelifller Dergisi 11:1-16.

12.  

Jiménez, C.A.;Bacardí, GM.;Armendáriz, A.A.; Márquez, I.B.; 

Sepúlveda, R.M.; Revelles, R.I.C. (2008) Mexican physicians’ bias 

towards the obese child. Nutr Hosp 23(1);77-8.

13.  

Latner, J.D.; O’Brien. K.S.; Durson, L.E; Brinkman, L.A.; MacDonald,

T. (2008) Weighing obesity stigma: the relative strength of different

forms of bias. Int J Obes (Lond), 32(7): 1145-52. 

14.  

Lissner, L.(1997) Psychosocial aspects of obesity: Individual and 

societal perspectives. Scand J Nutr/ Naringsforskning41:75-79.  

15.  

Malnick, S.D.H.; Knobler, H.(2006) The medical complications of 

obesity. Q J Med 99: 565-579

16.  

Puhl, R.M.; Heuer, C.A. (2010) Obesity stigma: important 

considerations for public health.  Am J Public Health 

100:1019–1028.

17.  

Soto, L.;Armendariz-Anguiano, A.L.; Bacardí-Gascón, M.;  Cruz, J.A.

(2014) Beliefs, attitudes and phobias among Mexican medical and

psychology students towards people with obesity. Nutr Hosp 30(1):

37-41.

18.  

Swami, V.; Furnham, A.; Amin, R;  Chaudhri, J.; Joshi, K.; Jundi, S.;

Miller, R.;  Mirza Bequm, J.; Bequm, F.N; Sheth, P.; Tovée, M.J. 

(2008) Lonelier, lazier, and teased: the stigmatizing effect of body 

size. J Soc Psychol. 148(5): 577–93. 

19.  

Swift, J.A.; Hanlon, S.; El-Redy, L.; Puhl, R.M.; Glazebrook, C.(2013)

Weight bias among UK trainee dietitians, doctors, nurses and 

nutritionists. J Hum Nutr Diet 26(4),-: 395-402. 

20.  

Sztainer, DN.; Story, M.; Haris, T. (1999) Beliefs and attitudes about

obesity among teachers and school health care providers working

with adolescents. J Nutr Educ Behav 31(1):3-9.

21.  

Yanover, T.; Thompson, J.K. (2010) Perceptions of health and 

attractiveness: The effects ofbody fat, muscularity, gender, and 

ethnicity. J Health Psychol 15(7): 1039–48.

Diyabet,  Obezite  ve  Hipertansiyonda  Hemflirelik  Forumu  Dergisi

Cilt  8  •  Say›    1  •  Sayfa  29  •  Ocak  -  Haziran  2016

---