TTiipp 22 D
Diiyyaabbeettllii H
Haassttaallaarrddaa M
Meettaabboolliikk KKoonnttrrooll
PPaarraam
meettrreelleerrii YYaaflflaam
m KKaalliitteessiinnii EEttkkiilleerr m
mii??
Uzm Hemfl. Deniz SARI
11
, Doç. Dr. Sezgi ÇINAR PAKYÜZ
22
1Celal Bayar Üniversitesi Hafsa Sultan Hastanesi Diyabet Poliklini¤i, MAN‹SA.
2Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sa¤l›k Yüksekokulu Hemflirelik Bölümü
‹ç Hastal›klar› Hemflireli¤i Anabilim Dal›, MAN‹SA.
Ö
Özzeett
AAm
maaçç::
Bu araflt›rman›n amac›; tip 2 diyabetli hastalarda metabolik kontrol para-
metrelerinin yaflam kalitesi üzerine etkisi olup olmad›¤›n› de¤erlendirmektir.
G
Geerreeçç vvee yyöönntteem
m:: Araflt›rman›n örneklemini tip 2 diyabetli 195 hasta oluflturdu.
Araflt›rma verileri; hasta tan›t›m formu ve Diyabetli Hastalar ‹çin Yaflam Kalitesi Ölçe¤i
(DQOL) ile yüz yüze görüflme yöntemi ile topland›. Verilerin de¤erlendirilmesinde t-
testi, ANOVA ve Pearson korelasyon analizi kullan›ld›.
BBuullgguullaarr:: Hastalar›n %63,1 kad›n olup yafl ortalamas› 56±9,84 y›l ve diyabet süre-
leri ortalamas› 10,43±6,99 y›ld›r. HbA1c ortalamas› %9,19±2,05, toplam DQOL ölçe-
¤i puan ortalamas› 165,71±16,92’dir. Beden kütle indeksi, açl›k kan glikozu, üre, kre-
atinin, albuminüri ve HbA1c düzeyleri azald›kça yaflam kalitesi artmaktad›r. Toplam
yaflam kalitesi puanlar› ile yafl ve medeni durum aras›nda anlaml› iliflki bulunmad›. Er-
keklerin yaflam kalitesi kad›nlardan daha yüksektir.
SSoonnuuçç vvee öönneerriilleerr:: Diyabetli hastalarda metabolik kontrol parametreleri yaflam ka-
litesini etkilemektedir. Buna göre; diyabetli hastalarda yaflam kalitesini iyilefltirmek için
metabolik kontrol parametrelerinin hedef düzeylerde tutulmas›n› önermekteyiz.
AAnnaahhttaarr kkeelliim
meelleerr:: Diyabet, yaflam kalitesi, metabolik de¤iflkenler
AAbbssttrraacctt
IIss EEffffeecctt ooff M
Meettaabboolliicc PPaarraam
meetteerrss oonn Q
Quuaalliittyy ooff LLiiffee iinn
PPaattiieennttss w
wiitthh TTyyppee 22 D
Diiaabbeetteess??
O
Obbjjeeccttiivvee:: The aim of this study was to evaluate whether effecting of metabolic
parameters on quality of life in patients with type 2 diabetes or not.
M
Maatteerriieell aanndd m
meetthhoodd:: This study included 195 patients with type 2 diabetes. We
collected data from subjects via Patient Introduction Form and Quality of Life Ques-
tionnaire (DQOL) for patients with type 2 diabetes by face to face interview method.
T-test, ANOVA and Pearson correlation analysis were used for data analysis.
Cilt 8 • Say› 1 • Sayfa 1 • Ocak - Haziran 2016
RReessuullttss:: 63.1% of the patients were female, mean
age was 56±9,84 and mean duration of diabetes was
10,43±6,99 years. The mean HbA1c level was
9,19±2,05&, mean total DQOL score was
165,71±16,92. In patients with type 2 diabetes, incre-
ased quality of life was associated with reduced body
mass index, fasting blood glucose, urea, creatinine, al-
buminuria and Hba1c levels. There was no significant
correlation between total quality of life score and mar-
riage status. The quality of life of men was higher than
women.
C
Coonncclluussiioonn:: The metabolic parameters have an effect
on quality of life in patients with type 2 diabetes. We sug-
gest that the metabolic parameters are should be kept
the target levels for improving the quality of life in pati-
ents with type 2 diabetes.
KKeeyy w
woorrddss:: Type 2 diabetes, quality of life, metabolic
parameters.
Girifl ve Amaç
Diyabet çok yay›n görülen kronik bir hastal›kt›r. Inter-
national Diabetes Federation (IDF) verilerine göre; say›s›-
n›n tüm dünyada 382 milyon diyabetli birey bulunmakta,
e¤er gereken önlemler al›nmazsa bu say› 2035 y›l›nda
592 milyona ulaflabilece¤i ileri sürülmektedir (IDF 2013).
Ülkemizde diyabet epidemiyolojisi ile ilgili Satman ve ar-
kadafllar› taraf›ndan 2002 y›l›nda yap›lan Türkiye Diyabet,
Hipertansiyon, Obezite ve Endokrinolojik Hastal›klar Pre-
velans Çal›flmas›nda (TURDEP-I) diyabet prevalans› %7
olarak saptanm›flt›r. Bunlar›n %32.3’ünün yeni diyabet
vakas› oldu¤u bildirilmektedir (Satman ve ark. 2002). Yine
Satman ve arkadafllar› taraf›ndan 2010 y›l›nda TURDEP-II
çal›flmas› yap›lm›fl; bu çal›flmada ise diyabet prevalans›
%13.7 oldu¤u bildirilmifltir. ‹ki çal›flma aras›nda geçen se-
kiz y›lda diyabet prevalans› %90’l›k art›fl göstermifltir (Sat-
man 2010).
Diyabet yayg›n bir hastal›k olmakla birlikte akut komp-
likasyonlar› yan› s›ra uzun dönemde renal, retinal, vaskü-
ler ya da nöropatik bozukluklara yol açan morbidite ve
mortalite riski yüksek bir hastal›kt›r. Bu nedenle, diyabet
akut komplikasyonlar› ile yaflam› tehdit edebildi¤i gibi,
kronik komplikasyonlar› ile de yaflam kalitesinin azalmas›-
na neden olabilmektedir (Sundram ve ark. 2007; Fu, Qiu,
Radican ve ark. 2011). Hastay› diyabetin akut ve kronik
komplikasyonlar›ndan korumak, tedavi maliyetini azalt-
mak ve yaflam kalitesini art›rmak için hastalar›n e¤itimi ve
düzenli izlemi önemlidir. Amerikan Diyabet Birli¤i (ADA)
taraf›ndan diyabetli hastan›n izleminde ve metabolik
kontrol parametrelerinde yeni hedefler bildirilmifltir. Buna
göre; HbA1c<%7, açl›k kapiller plazma glikozu<180
mg/dl, trigliserid<150 mg/dl, kad›nlarda HDL>50mg/dl,
erkeklerde HDL>40mg/d, LDL<100mg/dl, hastada kan›t-
lanm›fl kardiyovasküler hastal›k varsa LDL hedef de¤e-
ri<70 mg/dl olmas› önerilmektedir (ADA 2012). Günü-
müzde, diyabetik hastalar›n metabolik kontrol parametre-
leri yans›ra psikososyal aç›dan da de¤erlendirilmesinin
gereklili¤i kabul edilmektedir. Bu nedenle yaflam kalitesi
ve sa¤l›kta yaflam kalitesi konular›na ilgi giderek artmakta-
d›r. Diyabet Atlas’›nda da diyabetli bireylerin düzenli ara-
l›klarla yaflam kalitesi yönünden uygun ölçekler kullan›la-
rak de¤erlendirilmesi ve bu de¤erlendirmelerin sonuçlar›-
n›n hastayla paylafl›lmas› gerekti¤ini vurgulamaktad›r (IDF
2013).
Yap›lan baz› çal›flmalarda; diyabetli bireylerde diyabet
süresi ve diyabet tipinin yaflam kalitesini etkilemedi¤i bil-
dirilirken (Rubin ve Peyrot 1999), baz›lar›nda aksine insü-
lin kullanman›n ve 10 y›ldan uzun diyabet süresinin ya-
flam kalitesini olumsuz etkiledi¤i (Daher, AlMashoor ve
Winn 2015) bildirilmifltir. Buna karfl›n diyabete özgü reti-
nopati ve nöropati gibi kronik komplikasyonlar›n varl›¤›-
n›n (Daher, AlMashoor ve Winn 2015), makrovasküler
ko-morbid durumlar›n (Fu ve ark. 2011) ve hiperglisemik
semptom s›kl›¤›n›n (Tabaei ve ark. 2004) veya hipoglimik
atak s›kl›¤›n›n (Hajos ve ark. 2012) yaflam kalitesini olum-
suz etkiledi¤i gösterilmifltir. Ayak ampütasyonu olan bi-
reylerin yaflam kalitesinin fiziksel alt boyutu ile depresyo-
nu olanlar›n yaflam kalitesinin mental alt boyutu daha
Diyabet, Obezite ve Hipertansiyonda Hemflirelik Forumu Dergisi
Cilt 8 • Say› 1 • Sayfa 2 • Ocak - Haziran 2016