DİKKAT!!!
BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA
KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
53
DAĞLAR : Dağlık alanlar saha yüzölçümünün % 45’ ini oluşturmaktadır. Bayburt Ovası’nın et-
rafında sahanın doğu yarısında dağlık alanlar yer almakta ve ovanın Kuzeyinde ve güneyinde yüksek
sıradağlar bulunmamaktadır. Güneyde yer alan dağların başlıcaları ; batıdan doğuya doğru, Pulur (2300
m) , Otlukbeli (2520 m), Saruhan (2400 m), Çoşan (2963 m), Kop (2600 m) ve Çavuşkıran (2580 m) dağ-
larıdır. Sahanın kuzey kesimindeki dağlar ; batıdan doğuya doğru, Zülfe (2750 m), Kemer (2856 m), So-
ğanlı (2750 m), Haldizen (3000 m), Kırklar (3350 m) Dağlarıdır.
Yaylalar : Bayburt ili, ülke genelinde fazlaca yaylaya sahip yörelerimizden biridir. Yaylalar ge-
nel olarak Kop ve Soğanlı dağlarında bulunmaktadır. Bunlardan bazıları Aydıntepe, Akbulut, Cumavank,
Otlukbeli, Yazyurdu, Yoncalı, Tohnovi, Çtavdar, Somarova, Karakay, Menge, Seydiyakup, Gökçedere,
Dumlu, Günbuldu, Şur, Irmak, Eser, Çukur, Ardıçgözü, Armutlu, Göloba, Çençül ve Kop yaylaları.
Akarsular :İlin ve ülkemizin en önemli su kaynaklarından biri olan
Çoruh ırmağının oluşması
esnasında Masat vadisinden gelen ana kaynak ile Kop dağlarının eteklerinden gelen kol (Kop Suyu) Ma-
den civarında birleşir, alt kısımlarındaki diğer küçük Derelerin sularını da toplayan Çoruh nehri, şehre
ulaşır. Şehir yerleşiminin orta bölümünden güney – kuzey doğrultusunda geçen Çoruh aynı yönde akışına
bir süre daha devam eder. Bayburt şehrinin kuzeyindeki Düzeker ovasında diğer önemli yan kolu olan
Değirmencik Suyunu alır. Değirmencik suyu Otlukbeli ve Pulur dağlarından kaynağını alan Beşpınar
deresi ile Pulur (Gökcedere) deresinin Mormuş ovasında birleşen suyu ile Akşar ve Sorkunlu derelerinin
sularından oluşur. Çoruh nehri Değirmencik suyunu aldıktan sonra suları iyice çoğalır ve dirsek yaparak
doğuya yönelir. Daha sonra nehir dar ve derin olan Çoruh vadisine girer ve batı doğu doğrultusunda akı-
şına devam ederek ili terk eder.
54
Bayburt ve Çoruh
Göller : Bayburt civarındaki göller de genelde buzul gölleri olup, Soğanlı Dağları üzerinde yer
almaktadır. Bunlardan bazıları Haldizen (Balıklı Göl), Göloba (Atlı Göl) v.s.
İklim : Bayburt’ta doğu Karadeniz iklimi ile doğu Anadolu iklimi arasında, karasal özellikleri
ağır basan bir geçiş iklimi hüküm sürmektedir. Bu nedenle yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve
yağışlı geçmektedir. Ancak, gerek ortalama yüksekliğin azlığı, gerekse vadiler sisteminin oluşturduğu
“Mikroklima” sayesinde Doğu Anadolu’ ya göre iklim yumuşaktır. Yaz günleri genellikle Mayıs – Eylül
ayları arasında kendini göstermektedir. Bayburt’ta yağışlı günler 102, ortalama yağış 433,4 mm’dir. En
yüksek sıcaklık 36,2 C (20.07.1962) ve en düşük sıcaklık –26,2 C (29.01.1964), ortalama ısı ise 7,0 C
derecedir.
Çok eski yıllarda çamlık olduğu bilinen bu yörede, bilinçsiz kesim, yangın ve teknolojik hareket-
ler sonun da bu gün orman yok denecek kadar azdır. Çoruh vadisi bölümlerinde meşenin hakim olduğu
dağınık ağaç toplulukları mevcuttur. Yer yer kızıl çam, ardıç, gürgen, yabani armut (ahlat) ve bodur dağ
kavaklarına rastlanmaktadır. Su kaynakları boyunca kavak ve söğüt ağacı varlığı da önemli yer tutmakta-
dır. Son yıllarda ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmiştir.
Ekonomi: Bayburt ekonomisi iklim ve coğrafi şartlara bağlı olarak tarım ve hayvancılığa dayalı-
dır. Tarım ekonomisinin de temel kaynakları hayvan yetiştiriciliği ve bitkisel üretim teşkil etmektedir.
İldeki topraksız aile Türkiye ortalamasının altında olup bu oran % 26’ dır. Ancak tarımda işletmelerin
küçüklüğü ve verim düşüklüğü gelir yetersizliğine yol açmaktadır. Bu işletmelerde işçi istihdamının ihti-
yaca cevap verememesi ve yeni işletmelerin kurulmaması nedeniyle halk genelde yabancı ülkelere ve
diğer gelişmiş vilayetlere göç ederek geçimini temin etme yollarını aramaktadır. Gurbetçilik ilin geçimini
destekleyen bir unsurdur. Ekonomik yaşam tarihi gelişimi içinde temel özelliğini değiştirmemiştir. Sana-
yileşme ise yok denecek kadar azdır. Ticaret ve sanayiinin gelişmediği ilde tarım ve hayvancılık başlan-
gıçtan beri ekonomiyi sürükleyici bir rol oynamıştır.
İlin gelir akımını oluşturan iktisadi faaliyet alan-
ları içerisinde;
Tarım ve hayvansal ürünlerin diğer illere pazarlanması, Esnaf ve sanatkarların ürettikleri
mamullerin pazarlanmasından elde edilen gelir, el sanatları ürünlerinden elde edilen gelirler, gurbetçiler-
den “özellikle yurt dışında bulunan işçilerimizden” elde edilen gelirler yer almaktadır.
Tarım: Tahıl, şeker pancarı, sebze ve meyve tarımı yapılmakta olup, buğday, arpa, çavdar, fasul-
ye, lahana, marul, elma, armut, erik, zerdali, kiraz ve vişne yetiştirilmektedir.
Hayvancılık: Bayburt yöresinde küçükbaş hayvancılık (125000 ) ağırlık kazanmakla birlikte, sı-
ğır (64000) yetiştirciliği de önemli bir faaliyettir.
Sanayi: Tuğla-kiremit, un, yem fabrikaları ile çivi ve tel örgü, çelik kapı, plastik eşya, demir çit
örgü, mobilya atölyeleri mevcuttur.