DİKKAT!!!
BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA
KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
55
Bayburt civarında doğal bitki örtüsünün durumu
GÜMÜŞHANE YÖRESİ
Kuzeyden Zigana Dağları, güneyden Gümüşhane Dağları arasında uzanan Harşit Çayı vadisi
içinde yer alan Gümüşhane 30000 nüfuslu küçük bir şehir olup, adını gümüş yataklarınca zengin olan
güneyindeki dağlardan almıştır. Aynı zamanda Gümüşhane ilinin yönetim merkezliğini de yürüten bu
şehir, bulunduğu yörenin pazar yeri durumundadır.
Gümüşhane ilinin Köse, Kelkit ve Şiran ilçeleri
Yukarı Kelkit oluğu
içinde yer alırken,
Mer-
kez, Torul ve Kürtün ilçeleri
Harşit Çayı vadisi
içinde bulunurlar. Dar ve derin vadilerle birbirinden
ayrılmış yüksek dağlar kuzeyin belirleyici özelliğidir. Yeryüzü şekilleri bakımından ele alındığında; yöre-
nin tamamen dağlarla kuşatılmış olduğu görülmektedir. Kuzeyden Zigana – Trabzon Dağları (Çakır Göl
Tepesi 3063 m.),Güneyden Çimen Dağları(Akdağ 2710 m.),Batıdan Giresun Dağları (Sarıyer Tepeleri
2919 m.) ile Kelkit ve Harşit Çayı vadilerinin daralma bölgeleri, Doğudan ise Pulur Dağları ve Soğanlı
Dağları ile bu iki değişik kitlenin birbirine yaklaştığı kesimdeki eşiklerle çevrili olduğu gözlenir. Gümüş-
hane’nin içinden geçen Harşit Çayı ile Yukarı Kelkit oluğu içinde doğudan batıya doğru akan Kelkit Çayı
ilin başlıca akarsularıdır. Harşit Çayı Vauk Dağı’nın Kuzey eteklerinden ve Sifon Deresi ismiyle kayna-
ğını almaktadır. Harşit Çayı Karadeniz’e dökülünceye kadar il sınırları içerisinde 142 km mesafe kat
eder.
Gümüşhane’nin 2100 metre rakıma kadar olan kısımlarında ; çam, gök nar, ladin, mazı, meşe, tit-
rek kavak, ve Özbek kavağı, büyük yapraklı ıhlamur, dağ akça ağacı, ak söğüt, adi ceviz, sakallı kızıla-
ğaç, kiraz, yabani elma, mahlep, sarıçam, kadran ardıcı,bodur ardıç, boyacı sumağı, erik ılgın, yabani
fındık, kuşburnu, alıç ve tespiti yapılamayan yüzlerce odunsu bitki bulunmaktadır. Ayrıca, peygamber
çiçeği, ablan otu, başlık otu, saman çiçeği, bodur mazı ve henüz tespiti yapılamayan yüzlerce otsu ve
endemik bitki çeşidi bulunmaktadır.
Yaban hayatı içinde yaşayan hayvanlar ise, tavşan, tilki, sansar, karaca,çengel boynuzlu dağ keçi-
si, ayı, gelincik, porsuk, sincap, kirpi, yarasa, kurt, yaban domuzu, bıldırcın, tavşancıl, akbaba, kartal,
atmaca, ur kekliği, kırlangıç, güvercin, kumru, guguk, baykuş, ibibik, ağaç kakan, karatavuk, kiraz kuşu,
ala karga, saksağan, kuzgundur.
Tr
ZİGANA GEÇİDİ
Trabzon'u Erzurum'a bağlayan yol, tarih boyunca Karadeniz dağlarının en önemli
geçidini oluşturmuş.
Karadeniz kıyılarını Anadolu’nun içlerine bağlayan Zigana geçidi Maçka’dan 29 km sonra başlı-
yor. İlerledikçe sık yeşilliklerden arınmış çoraklığın hakim olduğu bir bölgeye geçiş yapıyorsunuz.
56
Ortaçağ’da Asya'yı Avrupa'ya bağlayan büyük kervan yolu. Çin'den başlayıp Kaşgar. Semerkant.
Buhara. Nişapur, Rey, Tebriz ve Erzurum üzerinden gelerek Zigana Geçidi'nden denize inermiş. Trab-
zon'dan deniz yoluyla Venedik ve Ceneviz’e ulaşırmış. Bugün yeni yol yapıldığı için eski Zigana Geçidi
kullanılmıyor. Yine de müthiş
manzaraya diyecek yok.
ZİGANA YAYLASI
Zigana, yaz aylarında çim kayağı, kış aylarında ise kayak turizmine etverisii ender beldelerden bi-
ri. 2032 m. yükseklikteki Zigana Yaylası, aynı zamanda her türlü alt yapısı tamamlanmış bir kayak mer-
kezi. Nemli deniz iklimi ite kara iklimi arasında çok ilginç bir coğrafya sergileyen Zigana yaylasından
patika bir yolla ulaşılan (.imli (Saranoy] Gölü de görülmeye değer bir doğa parçası.
GÜMÜŞHANE
DOĞAL
GÜZELLİKLERİ:
Karaca Mağarası
Mağaralar bilindiği gibi insan-
lara ilk doğal barınaklık yapmış önem-
li mekanlardır. Bu nedenle uzun yıllar
araştırmacıların dikkatini çekerek
ayrıntılı araştırmaların yapılmasına
neden olmuşlardır. Bunun yanında
mağaralar içerisinde sakladığı gizli
gizemin ve güzelliklerin keşif ve seyri
insanlara ayrı bir huzur ve mutluluk
vermektedir. Ayrıca mağaralar heye-
can verici sporların yapılmasına, ba-
ğımsız bir bilim dalı olan (speleoloji)
Mağara Bilimcilik dalının gelişmesine
de olanak sağlamışlardır.
İlimiz Torul İlçesine bağlı Cebeli Köyü sınırları içerisinde barındırdığı Karaca Mağarası şehir
merkezine 17 km. mesafede, denizden 1550 m. yükseklikte olan ve Gümüşhane turizminin lokomotifi
durumunda bir mekandır.
Mağara Gümüşhane-Trabzon karayolunun yani ana güzergahının 12.km.'nde kuzeye ayrılan 4
km.'lik yolu takiben ulaşılır. Ana tur güzergahından sonraki 4 km.'lik yol çift şerit ve asfaltlanmış, tur
otobüslerinin rahatça gittiği bir yoldur. Mağaranın bulunduğu yerde kır kahvesi, dinlenme tesisleri gibi