DİKKAT!!!
BU DERS NOTLARININ TÜM HAKKI PROF.DR. ALİ ÖZÇAĞLAR’A AİT OLUP, BAŞKA AMAÇLARLA
KULLANILAMAZ VE YAYINLANAMAZ.
67
önemli bir gelir kaynağıdır. 6 km doğusundaki Yeniay'da 800 - 900 tonluk büyük deniz motorları yanısıra
küçük tonajlı feribot dahi yapılabilmektedir. Ayrıca el tezgahlarında bıçak, kaşık, keser, kazma vb. bir
çok alet yapılmaktadır. Bunların içinde en ilgi çekici olan Sürmene bıçağıdır. Trabzon'a 39 km uzaklıkta
bulunan Sürmene'de eski Osmanlı mimarisinin tipik örneği olan ahşap yapılara sık sık rastlanmaktadır.
ARAKLI
Trabzon'un 33 km doğusunda olup, 372 km2 lik bir arazi üzerinde kurulan bir kıyı ilçesidir. Arak-
lı geniş bir düzlüğün içine kurulmuş olduğu için kentleşmeye son derece elverişlidir. Düzgün sahilleri
doğal plaj durumundadır. İlçede çay üretimi önemli bir yer tuttuğu için çay fabrikası da mevcuttur. Tabiat
güzellikleri yanında findık ve çay bahçeleri ile ünlüdür. Sahilleri tabii plaj halinde olup, kamping için
müsait yerler vardır. İlçenin güneyini ladin ve kayın ağaçlarının meydana getirdiği bir ormanlık kaplar.
Burada kurt, çakal, tilki gibi hayvanlar bulunur. Doğal liman, rüzgarlı havalarda balıkçı teknelerinin sı-
ğınma yeridir. İlçeye bağlı Yeşilyurt Beldesi sınırları içerisinde bulunan Yılantaş Yaylası, yayla turizmi
açısından önemli bir yer tutmaktadır.
ARSİN
Yomra ilçesine bağlı bir bucak iken 04.04.1959 tarihinde ilçe haline getirilmiştir. Trabzon'a 21
km uzaklıkta bulunan ilçe arazisinin verimli olduğu söylenebilir. Özellikle ilçe merkezinin kurulduğu alan
yerleşmeye son derece elverişlidir. Halk geçimini genellikle tarım ve hayvancılıkla sağlar. Bunun yanında
ilçede fındık üretimi de önemli bir yer tutar.162 km2 araziye sahip bulunan Arsin'in doğal güzelliği ve
sahilleri meşhurdur. İlçe merkezinin nüfusu 6784'tür. Batı ve doğu sahillerinde kamping için uygun yerler
vardır.
YOMRA
Doğusunda Arsin, batısında Maçka ve Merkez ilçeleri, güneyinde Gümüşhane ile çevrili olan
Yomra ilçesinin kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadır. Trabzon'a uzaklığı 14 km olan Yomra'nın yüzöl-
çümü 207 km2, toplam nüfusu 30.727 dir. 1953 yılında belediye olan Yomra,1957 yılında Bakanlar Ku-
rulu kararıyla ilçe durumuna getirilmiştir. Sosyo- ekonomik açıdan oldukça gelişme gösteren Yomra, aynı
zamanda bir sanayi yöresi durumundadır.
TRABZON (Bilgisi başlangıçta verilmiştir)
AKÇAABAT
Akçaabat, Trabzon'un 13 km. batısında, deniz kenarında ve deniz seviyesinden 10 metre yüksekte
kurulmuş şirin bir ilçedir. Eski adı Pulathane’dir. Batısında Çarşıbaşı, güneyinde Düzköy ve Maçka ile
çevrili bulunan ve Düzköy ilçesi ana yolu olan Söğütlü vadisini bünyesinde barındıran Akçaabat, yörede
bulunan yaylaların geçiş noktasındadır. Akçaabat Limanı, tarih boyunca bu yöreye gelen deniz taşıtlarının
en güvenilir barınağı olmuştur. Akçaabat, bir liman kenti olmanın yanı sıra tarihin akışı içinde
tütünü,
tereyağı, zeytinlikleri, balıkçılığı, Salı günleri kurulan açık pazarı, son yıllarda ünlenen köftesi
ile
Doğu Karadeniz’in kıyı kentleri arasındaki özel konumunu korudu. Karadeniz Bölgesi'nde yer almasına
ve coğrafi olarak bu bölgenin özelliklerini taşımasına rağmen iklim olarak Akdeniz iklimi özelliklerini
taşıyan ilçenin yazları sıcak ve kurak, kışları ise ılıktır. Bu iklim özelliğinden dolayı Akçaabat'ta
zeytin
ve narenciye
yetişir.
Akçaabat köftesi
68
Nüfus, özellikle sahil kesiminde yoğunlaşmıştır. İlçe, hayvancılık alanında gelişmiş olup, hay-
vansal ürünleri işleyen sanayi tesisleri vardır.
Akçaabat, köftesi ile Türkiye’de ün salmıştır.
1930
yıllarında Akçaabat'lı lokantacılarının ortaklaşa yaptıkları, etlerin (Öküz ve Dana) bir araya getirilerek bir
arada çekilen kıyma birbirlerine bağlanabilmesi için belirli ölçüde ekmek ve az miktarda sarımsak karışı-
mı ile kendilerinin yemesi için yaptıkları köfteden çok büyük bir damak zevki yakalamışlardır. Bu damak
zevkini artık lokantalarda kömürlü, ızgaralı ocaklarda pişirilmek kaydıyla öncelikle bölgeye tanıtımı ya-
pılmıştır ve o tarihten günümüze kadar tüm dünyaya tanıtımı sağlanmış olup Akçaabat Belediyesi tarafın-
dan her yıl Ağustos ayında belirli gününde Festival olarak tanıtım için gerekli şenlik ve şölenler sürdü-
rülmektedir.
Bu yörede hayvancılıkla uğraşan insanların yetiştirmiş olduğu Dana ve Öküz'ler (1 veya 2 yaş
grubunda olmak kaydıyla) yetiştirici köylüler tarafından sabahları yemleri verilirken yemlerine katılan tuz
ve yörenin otlarının bu hayvanların üzerindeki etlerine vermiş olduğu tad ile köfteye ayrı bir damak lezze-
ti vermektedir.Akçaabat bölgesinin dışındaki illerden gelen hayvanların etinden bu lezzetin yakalanması
mümkün değildir.
Bir Dana veya Öküz'ün ön kol etleri, bir miktar kaburga eti (döş), işkembe yağı ve böbrek yağı
gerekli temizlik ve ayrışımlar yapıldıktan sonra karışım harmanlanarak kıyma makinasının normal kafesli
olmak kaydıyla makine başında kıyıma geçilir. Yapılacak kıyımın miktarına göre belirli miktarda sarmı-
sakla çekime başlanır. Sarmısakla çekime başlarken belirli gramajda ekmek katılır. Bu katılan ekmek etin
zerreciklerinin birbirine yapışmasını ve kaynaşmasını sağlar.Fazla veya az katılan ekmek köftenin damak
tadını bozar.Belirli gramajda katılması uygun görülür.Çekim olayı bittikten sonra çekilen kıyma makine
önünde harmanlanarak ve tuzu atılarak yoğrulmaya başlanır. Bu yoğurma esnasında fazla veya az yoğ-
rulma sağlıklı olmayabilir, normal kıvamı verildikten sonra rulolar haline getirilir ve normal gramajlarda
kesime başlanır. Kesilen köfteler avuç içerisinde yuvarlanarak bastırılmış olarak düzgün bir şekilde tepsi-
lere dizilir.İki veya üç sıra olan tepsiler dinlendirilmek üzere soğuk hava depolarına yerleştirilir. Dinlendi-
rildikten sonra pişirmeye hazır bir konuma gelmiştir.
Akçaabat Köftesi'nin bir özelliği de pişirilme yerinin standartlara uygun olmasıdır. Bu standartlar
belirli ölçülerde ocaklar olup bu ocakların yanabilmesi için odun kömürü kullanılmaktadır. Ocak yanma-
ya başladıktan sonra hazır olan köftelerin ızgaraya sıralanabilmesi için önce ızgara tel fırçası ile silinir
belirli bir miktar böbrek yağı ile silinir ve belirli sıralarda köfte ızgaraya serilmeye başlanır. Serilen köfte-
lerin takip edilmesi kaydıyla çevrilerek pişirilme olayı gerçekleştirilir, ve servise hazır vaziyete getirilir.