Doimiy mustahkamlagichni tiklash vaqtini hisoblash

4.2 –jadval.

SHakl (yon tomondan ko‘rinish)	SHakl balandligi, mm	Kesim maydonim	Polka kengligi (rels tagi). mm	SHakl massasi 1 m , kg	Eng ko‘p qarshilik holati, sm	Inersiyaning eng kam radiusi, sm
Qo‘shtavr
№ 12	120	17,8	74	14	72,7	1,62
№ 14	140	21,5	80	16,9	102	1,79
№ 16	160	26,1	88	20,5	141	2
№ 20a	200	35,5	100	27,9	237	2,06
№ 20b	200	39,5	102	31,1	250	2,12
№ 22a	220	42	110	33	309	-
№ 24a	240	47,7	116	37,4	381	-
№ 24b	240	52,6	118	41,2	400	-
№ 27a	270	54,6	122	42,8	485	-
№ 27b	270	60	124	47,1	509	-
№ 30a	300	61,2	126	48	597	-
№ 30b	300	67,2	128	52,7	627	-
№ 30s	300	73,4	130	57,4	657	-
Rels
R18	90	23,1	80	18	56,1	1,33
R24	107	32,7	92	24	87,6	1,57
R33	128	42,8	110	33,5	155,9	1,97
R38	138	49,1	114	38,4	180,3	-
R43	140	55,64	114	43,57	-	-

YOrug‘likda stvol kesimi maydoni m .

Beton krep qalinligini qabul qilib = 300 mm, xomaki stvol kesimi maydonini topamiz m .
Stvol kesimi maydonini harakat tezligiga tekshiramiz: havo oqimi (5) va (4) formulalar bo‘yicha m /min;
m/s.
Faqat yuklarning ko‘tarilishi va tushishi uchun xizmat qiluvchi stvol bo‘ylab havo oqimining maksimal harakat tezligi XQ bo‘yicha 12 m/s ga teng. SHunga asosan (12>5,2), joylashuv sharoiti bo‘yicha aniqlangan stvol kesimi maydoni.

Misol'>4.1- rasm. Grafik ta’rif , 4. 2- rasm. Stvol diametri ta’rifiga.
Misol: Quyidagi sharoitlarda yorug‘likda shaxta stvoli diametrini aniqlash: shaxtaning sutkalik qazib chiqarishi = 3000 t,skipli katak qutili stvol (har biri 9t. sig‘imli 2ta S-14NM skip va 3 tonnali vagonetkaga qarama-qarshi og‘irlikli to‘ntarilmaydigan (ag‘darilmaydigan) katak quti 1UKN4G-1, qo‘shtavrdagi № 27b xarilar, R38 temir yo‘l relslaridagi metall o‘tkazgichlar, shaxta gaz chiqarishi bo‘yicha II toifaga kiritilgan.
Echim: XQ dagi 1-jadval va 2-jadval bo‘yicha belgilaymiz, № 27b qo‘shtavr polka kengligi 124 mm, o‘tkazgich balandligi 135 mm, qo‘shtavr polkasidagi o‘yib kiritish chuqurligi o‘tkazgich ostida 5 mm, yo‘naltirilgan panja qalinligi 50 mm, planda katak quti o‘lchamlari (kengligi - 1476 mm, uzunligi - 4000 mm), planda skip kuzov (kengligi - 1700 mm, uzunligi - 1920 mm).
XQdagi 1-jadvalga asosan talab qilingan minimal oraliqlarni aniqlaymiz. Ko‘tarma idishlarning kiruvchi qismlari o‘rtasidagi oraliq 150 mm, ko‘tarma idishlar va o‘tkazgichlarni ko‘tarib (tutib) turmaydigan xarilar o‘rtasidagi oraliq - 150 mm; katak quti(skip) panjasi va metall o‘tkazgich o‘rtasidagi oraliq 5 mm.
Namunaviy kesimlar ichidan aylana ko‘ndalang kesimli stvolni tanlaymiz.
Planga masshtabda xarilar to‘rini chizamiz va XQ dagi ularning minimal oraliqlari o‘lchamlarini hisobga olgan holda va tanlangan namunaviy kesimga asosan stvol jihozini joylashtiramiz (4.2-rasm).
Nisbatan joylashtirilgan jihoz planiga aylana chizamiz. Aylana markazini jihozning kiruvchi qismlaridan 150 mm.dan ortiq masofada yiroqlashgan uchta nuqtadan izlaymiz. Qabul qilingan masshtab bo‘yicha yorug‘likda stvol diametri 6450 mm. ga teng. Eng yaqin standartli diametr 6500 mm.ni qabul qilamiz.
SHunga asosan m .
Stvol kesimini havo oqimi tezligiga (4) formula bo‘yicha tekshiramiz
m/s.
XQ bo‘yicha bunday stvollarda havoning maksimal harakat tezligi 8 m/s joiz bo‘ladi, shunga ko‘ra 1,85<8, unda kesim maydoni havo harakati tezligi bo‘yicha qanoatlantiradi.
Turli vazifali tik qiyalik ko‘tarmalarning (vosstayushix) ko‘ndalang kesimi o‘lchamlarini hisoblash.
SNiP II-94—80 ga muvofiq ruda tushirish (jinsni tushirish) burchaklarini va ko‘tarmalarni: jinslar uchun - 60°, turib qolmagan rudalar uchun - 60—70° kam bo‘lmaganda qabul qilish zarur. Kon-ruda sanoati korxonalarining kapital ruda tushirish va jins tushirishlarini ko‘chma bo‘linmasiz loyihalashga ruxsat beriladi
Uchastkali (ko‘tarma) jins tushirishlarni ikkita parallel (yuklash va yurgizish) lahimlar bilan loyihalash zarur, qaysiki, har 10 -15 m.da yurish bilan o‘zaro uriladi, yoki ko‘tarmalarda o‘zaro yaxlit devor bilan ajratilgan ikkita bo‘linmani mo‘ljallamoq zarur, ayrim hollarda – uchta bo‘linmani: yuklash (jinsli yoki rudani qayta o‘tkazuvchi), shamollatuvchi (materialli) va zinapoyali.
YUk va zinapoya bo‘limlarini ajratib turuvchi devorda, bir biridan 5000 mm masofa uzoqlikda, 200x200 mm. o‘lchamli yopiladigan surilma qopqoqli derazalar bo‘lishi ko‘zda tutiladi.
Ko‘tarmalar yuk bo‘linmalarining ruda tushirish (jins tushirish) minimal ko‘ndalang o‘lchamlari sifatida yuklanadigan materialning eng katta tekis uch karra o‘lchamli, ammo 1000x1500 mm dan kam bo‘lmagan, bo‘lagini qabul qilish zarur.
Kondinsion bo‘laklarni tushirish uchun yuklash bo‘limi ustida 400x400 mm o‘lchamdagi katakchali panjara bo‘lishi lozim, yurish bo‘limning og‘zi esa kishilar o‘tish joyi tomonidan o‘ralgan bo‘lishi lozim.
Zinapoya bo‘limlari gorizontal 80° dan yuqori bo‘lmagan burchakda o‘rnatilgan, 600x700 mm dan kam bo‘lmagan o‘lchamli raxnaga ega bo‘lgan, kengligi 400 mm li zinalardan iborat bo‘lishi lozim. Zina asosi ko‘tarma devoridan 600 mm dan kam bo‘lmagan uzoqlikdagi masofada bo‘lishi kerak. Zina potolok ustida 1000 mm baland ko‘tarilib turishi yoki shu masofada skobalar (mahkamlovchi temir) bilan mahkamlanishi lozim. Polkalar o‘rtasidagi masofa 3—4 m.
Vertikal ko‘tarmalarning qisqa tomoni bo‘ylab yorug‘likda yurish bo‘limi ning minimal o‘lchami
bunda, h —polkalar o‘rtasidagi masofa, m; m — potolok ostida zinaning chiqib turgan qismi; m —zina asosidan ko‘tarma devorigacha bo‘lgan masofa; 80 — zinaning qiyalik burchagi, gradus.
Vertikal ko‘tarmalarning uzun tomoni bo‘ylab yorug‘likda yurish bo‘limining minimal o‘lchami raxnaning ikkilangan kengligiga, ya’ni 1200 mm ga teng.
Vertikal ko‘tarmalarning uzun tomoni bo‘ylab yorug‘likda yuklash bo‘limining minimal o‘lchami 3d ga teng (bunda d yuklanadigan materialning eng katta o‘lchami); ko‘tarmalarning qisqa tomoni bo‘ylab yorug‘likda bo‘lim o‘lchami A ga teng (1500 dan kam bo‘lmagan).
Ko‘tarmalarning uzun tomoni bo‘ylab materialli va shamollatuvchi bo‘limlarning minimal o‘lchami 400 dan 1000 mm gacha uning qo‘llanilish vazifasiga qarab o‘zgarib turadi.
Ko‘tarmaning ko‘ndalang kesimi maydoni bo‘limlar soniga, krep turiga, kovlab o‘tkazish usuliga va ishlatilish sharoitlariga bog‘liq holda grafo-analitik aniqlanadi.
Misol: Mustahkam jinslarda KVP-1A kompleksi yordamida (krepsiz) o‘tadigan ko‘tarmaning ko‘ndalang kesim maydonini topish. Ko‘tarmaning qiyalik burchagi 90°. Kovlab o‘tishdan so‘ng ko‘tarma ikkita bo‘limga ega bo‘lishi lozim: yurish va d = 400 mm o‘lchamdagi kondinsion bo‘lakli rudani yuklash uchun rudani qayta tushirish bo‘limlariga.
Echim: Ko‘tarmalarning qisqa tomoni bo‘ylab yorug‘likda yurish bo‘limining minimal o‘lchamini aniqlaymiz.Buning uchun qabul qilamiz: polkalar o‘rtasidagi masofa mm (zina uzunligi 4 m); a=1000 mm; b = 600 mm. Unda:
mm.
Madomiki, ko‘tarma, kengligi 1500 mm bo‘lgan KVP-1A kompleksi yordamida o‘tar ekan, bunda har bir tomonga 100 mm dan kam bo‘lmagan oraliq qoldirish zarur, qat’iy o‘lcham qabul qilamiz A = 1500+200= 1700 mm. YUrish bo‘limi kengligi 1200 mm.
Rudani qayta tushirish bo‘limi kengligi 3d = 3- 400= 1200 mm.
Polkalar diametri 1800 mm li 2 ta tirgakka o‘rnatiladi, ishonchli mahkamlanishi uchun ko‘tarma devorlarida qilingan skobalar bilan mahkamlaniladi.
YUklash bo‘limini birlashtirish uchun vertikal bo‘ylab har 1 metrda tirgaklar qoqiladi; taxtalar qalinligi 40 mm.
Kovlab o‘tish joyida ko‘tarmaning loyihaviy kengligi
mm.
bunda, 50 mm o‘lchamli tirgaklar o‘rnatilishi uchun kirgizish o‘lchami hisoblanadi. Kovlab o‘tish joyida ko‘tarma ko‘ndalang kesimining :
m².