Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

172
Becerilerin sırasal tutarlılığına ve  test öğesi başına evre seviyeleri 
arasındaki gelişimsel tutarlılığa dayanarak, takip eden evrelerin 
fizyoterapi anlamında nazar-ı itibara alındığı, kurala bağlı bir kanıt 
verilebilir. Ölçümleri belirli aralıklarla tekrar ederek gelişim süreci 
değerlendirilebilir ve gerekirse bir müdahale ayarlanabilir. 
Fonksiyonel gelişimsel motor kabiliyetin ölçüldüğü gerçeği ve 
sırasal ölçüm araçlarının spesifik karakteri, BMS’i zihinsel özürlü 
küçük çocukları test etmek için özellikle uygun bir araç haline 
getirir. Nitekim, sırasal ölçeklerin yönetim prosedürü psikometrik 
araçlarla kıyaslandığında çok esnektir. Psikometrik testlerin test 
prosedürleri ve materyalleri standardize edilmiştir; denetçinin pasif 
bir rolü vardır ve  tanımlanmış talimatları doğru bir şekilde 
sunmakla sorumludur. Diğer yandan, sırasal ölçeklerde, denetçinin 
aktif bir rolü vardır. Görevi, testi çocuğun 
optimal olarak davranacağı şekilde sunmaktır. Her şeyden önce, 
denetçi, çocuğun motor davranışının uygunluğu ile 
ilgilenir. Çocuğun standardize edilmiş bir duruma gösterdiği 
reaksiyonla ilgilenmez. BMS’in her test öğesinin amacı bellidir ve 
öğe başına tanımlanmıştır. Genel olarak istenen motor becerinin 
gerçekleştirilmesinde etkili olan stimülasyon metodu da aynı 
zamanda tanımlanmıştır. Stimülasyonun şekli değişebilir ancak 
denetçi test öğesinin amacına uygun olarak kullanıldığından 
ve çocuk tarafından gerçekleştirilen motor davranışın sadece 
çocuğun çabalarıyla gerçekleştiğinden emin olmalıdır.

---

173
BMS’in tecrübeli bir pediatrik fizyoterapist tarafından yönetilmesi 
gerekir. Test, motor davranışı değerlendirmek amacıyla videoya 
kaydedilmelidir. Denetçinin test bölümlerinin tanımına ve testin 
yönetimine aşina olması gerekir. Çocuğun teste ilgi göstermesi için  
sınamanın esnek ve rutin bir şekilde gerçekleştirilmesi 
önemlidir. Aynılığı ve test yönetiminin yapısını desteklemek adına,  
denetçi için test öğesi başına  adım adım amacın, uygulamanın, 
stimülasyonun şeklinin ve kameranın konumunun belirtildiği 
kısa talimatlar yer alır (Tablo 5). Tutarlı bir test yapısı videonun 
değerlendirilmesi için son derece faydalıdır.
3  BMS’i yürütmek için genel kurallar
Amaç
- Çocuğun desteksiz olarak oturabildiği evrenin kaydının 
yapılması.
Uygulama
- Birincil postür: Bağımsız oturma pozisyonu.
- Çocuğu, 5 saniye boyunca, oturma pozisyonunu mümkün 
olduğunca az kol desteği ile koruyacak şekilde stimüle edin.
- Çocuğu, 5 saniye boyunca, öne ve yukarı doğru uzanarak 
gövdesini ekstansiyona getirmesi için stimüle edin.
- Çocuğu, 2 saniye boyunca, öne ve yukarı doğru uzanarak 
gövdesinin lombar lordozunu göstermesi için stimüle edin.
- Çocuğu, 2 saniye boyunca, yukarı ve yanlara doğru uzanarak 
gövdesini lordoza ve lateral fleksiyona getirmesi için stimüle edin.
Stimülasyon
- Motive edici oyuncağı önüne ve bir şekilde çocuğun üzerine 
doğru sunun.
- Oyuncağı çocuğun ulaşamayacağı uzaklıkta öne ve yukarı doğru 
hareket ettirin.
- Oyuncağı çocuğun ulaşamayacağı uzaklıkta yanlara ve yukarı 
doğru hareket ettirin.
- Gerekirse gövdeyi pasif olarak pozisyonlayın.
- Gerekirse kolları pasif olarak pozisyonlayın.
Kamera pozisyonu
- Eğik olarak, sagital düzleme göre 45 derecelik açıyla, çocuğun 
arkasına yerleştirin.
Tablo 5 Test Talimatları Test öğesi 7: Otururken postüral kontrol

---

174
Bir test öğesi çocuğun motor kabiliyetindeki ayrımlaşma göre, 
tamamen net ve uygun bir şekilde yürütülmelidir. Denetçi, bir 
çocuğun bir test öğesinde maksimum ulaşılabilirliğini görülebilir 
kılmalıdır. Videonun değerlendirilmesi amacıyla, bu maksimum 
seviyeyi iki defa tekrarlamak iyi bir fikirdir. Bunun iki defadan 
fazla yapılması gerekmez çünkü bu testi gereğinden fazla uzatır.    
Denetçinin bir test öğesine, bu öğenin testi tamamlandığında 
bir isim vermesi gerekir. Eğer denetçi durumu test tanımına 
uyan bir kapsamda belirlemezse ve test öğesi de bu şekilde 
adlandırılmazsa, çocukların spontane motor davranışları 
skorlanmaz. Örneğin, test öğesi 4’te (yüzüstü pozisyonda 
dirsek desteği) eğer çocuk spontane olarak doğru başlangıç 
postürü üstleniyorsa, bu, testte ilerlemek için bir engel değildir. 
Hem denetçi hem de gözlemci her seferinde değerlendirmesi 
yapılacak test öğesinin doğru yönetildiğini kontrol eder. Eğer böyle 
yapılmazsa skorun anlamı kalmaz. Çocuğun kameraya göre 
pozisyonu, bilgilerde ve öğe başına test talimatlarında anlatılmıştır.  
Açıklığın sağlanması için, kamera hareketi ve ileri-geri zumlama 
minimumda olmalıdır. Filme alınacak davranış tersini 
gerektirmedikçe, örneğin desteksiz yürümede (test öğesi 14), 
kayıt işlemi olabildiğince statik devam etmelidir. Prensipte, filme 
alma işlemi çocuğun resmi dolduracağı şekilde yapılmalıdır.    
Denetçinin kayıtta görünmesine gerek yoktur; dikkatli olmalı ve 
gözlemcilerin manzarasını bozmamalıdır. Ancak, 
stimülasyonun şekli ve motive eden oyuncak resimde 
görünmelidir. Bir test öğesini tamamladıktan sonra, gerekirse 
kamera bir sonraki test öğesine devam edene kadar kapatılabilir.  
Yukarıda belirtildiği üzere, test öğeleri 1’den 15’e kadar 
numaralandırılmıştır ve sırasal bir yapıdadır. Testin pratik olarak 
yönetilmesi amacıyla, test öğeleri başlangıç postürüne göre 
gruplanmıştır. Test öğesi 4 yüzüstü pozisyonda; öğeler 1, 2 ve 
3 ise sırtüstü pozisyonda yönetilirken, test  5 ve 6 yüzüstünden 
sırtüstüne dönüşte ve tam tersi pozisyonda yönetilir. Test öğesi 
7, 8 ve 13’te postür oturuştur. 9,10 ve 11 destekle ayakta 
durma ve yürüme ile; 12, 14 ve 15 ise desteksiz ayakta durma ve 
yürüme ile ilgilidir. 15 test öğesinin 12’si  egzersiz matının 
üzerinde; 12, 14 ve 15 ise yerde yapılır. Motor kabiliyetin  
seviyesine ve çocuğun ilgisine bağlı olarak denetçi  BMS’i 
yönetmeye gruplardan bir tanesiyle başlayabilir. Test öğelerinin 
sabitlenmiş bir sırada yönetilmesinin önemi yoktur ve pratikte bu 
arzulanmaz.   

---