Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi
Yüklə 119 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Amaç ve metot
- Postüral kontrolle ilgili olarak motor gelişim
- Test öğesinin yönetilmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili bilgi
- Dikkat edilmeli
- Kamera pozisyonu
245 6.11 Test öğesi 11: Destekle ayağa kalkarken postüral kontrol Amaç ve metot Bu test öğesinin amacı, çocuğun destekle bağımsız şekilde ayağa kalkabildiği seviyenin kaydedilmesidir. Bu amaçla çocuk, yatay bir zeminde oturur pozisyondan ayağa kalkması için stimüle edilir. Destek için göğüs hizası yüksekliğinde bir masa kullanılır. Postüral kontrolle ilgili olarak motor gelişim Yetersiz postüral kontrol seviyesinin bir sonucu olarak, DS’lu çocuk ilk olarak oturma pozisyonundan destekle ayağa kalkma pozisyonuna geçecek yeterlilikte değildir. Bunun gelişimi, bu test öğesiyle ilgili olarak, çocuğun simetrik şekilde masanın kenarını iki eliyle tutup kendini yukarı çekerek ayağa kalkabilmesiyle başlar. İlk olarak, bacaklar ayağa kalkmak için herhangi bir katkıda bulunmaz. Çocuk kollarıyla kendini çeker ya da iter, bacaklar az çok simetrik ve pasif olarak eksen görevi görür. İstisnai bir vaka olarak çocuklar dizüstü pozisyondayken dirseklerini masanın üzerine koyup gövdeyi öne doğru yaslayarak, kendilerini esasen kollarıyla yukarı doğru iterler. Artan bir postüral kontrol seviyesi ile, bacaklar daha çok kullanılır ve çocuk bacaklarını esasen simetrik şekilde uzattığında dikleşir. Kolların fonksiyonu ayakta durma pozisyonunu korumak için önemli bir rol oynamaya devam eder. Ancak, şimdi, çocuk kendini yukarı doğru çekmek için masayı daha az sıklıkta kullanır ama kollarını dengede kalabilmek için kullanmaktadır. Bundan sonra, çocuk simetrik bir şekilde, ayağa kalkmadan önce dizüstü pozisyona gelebilir. Pozisyonu kolları masanın üzerinde olacak şekilde korur ve bacaklarıyla onları simetrik şekilde uzatarak kendini yukarı doğru iter. Bundan sonraki aşamada, ayakta durmada ilerleme kaydeder; bunu dizüstü pozisyonda olmasa da, yarı dizüstü postür aracılığıyla yapar. Yukarı doğru itmenin vurgusunun fonksiyonu net olarak bacaklardadır; kollar ve ellerle masaya tutunma yoluyla dengeyi sağlar. Bu amaçla, dizüstü pozisyonda çocuk ağırlığını bir bacağa transfer eder. Bunun sonucu olarak, kontralateral bacak kaldırılabilir ve öne ya da yanlara doğru ayağı yere yerleştirilebilir. Bundan sonra çocuk ağırlığını öne ya da yanlara öne doğru adım atmış olan kontralateral bacağına transfer edebildiği sürece, ayağa kalkma pozisyonuna geçebilir. Artan seviyede postür kontrol kabiliyeti, masa üzerinde azalmış kol desteği ile belirgindir. 246 İlk olarak, dik pozisyon kollar masadan destek alacak şekilde elde edilir; bunu takiben sadece eller de ayakta durma esnasında yeterli desteği sağlayacaktır. Test öğesinin yönetilmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili bilgi Bu test öğesini yönetirken; dikleşmeyi sağlamada motor aktivite vurgusunun kol fonksiyonunda mı yoksa bacak fonksiyonunda mı olduğunun saptanması büyük önem taşır. Bazı çocuklar kendilerini kollarının ya da ellerinin yardımıyla, bacaklarını aktif olarak ekstansiyona getirmeden yukarı çekerler. Böyle bir vakada, çocuk ayaklarını bir araya koyarak sabit bir nokta yaratıp eğme noktası vazifesi oluşturur ya da masanın karşısında bunları stabilize eder. Yukarı itme işinde bacak fonksiyonu pasif olmasına rağmen, çocuk dizüstü ya da yarı dizüstü postür gösterebilir. Ayakta durma pozisyonunu kazanmak için bacaklar aktif olarak kullanılıyorsa, o zaman esasen yukarı itmeden sorumludurlar ve dengeyi sağlamak için masa kollarla tutulmaktadır. Bacak fonksiyonunun simetrik mi yoksa asimetrik mi olduğunun kaydedilmesi gerekir. Simetrik bacak motor aktivitesiyle, çocuk dizüstü pozisyonunu bir geçiş postürü olarak gösterir. Asimetrik bacak motor aktivitesi durumunda yarı dizüstü postür geçiş postürü olarak gösterilir. Yarı dizüstü postürü, çocuğun gövdesini esasen dik tuttuğu, bir dizinin üzerinde durduğu ve vücudunun önünde ya da yanında tuttuğu bir ayağıyla ayağa kalktığı postürdür. Eğer çocuk yarı dizüstü ya da dizüstü postürü bir geçiş postürü olarak gösteriyor ama sonra esasen kollarıyla kendini çekip ayağa kalkıyorsa, bu seviye 1 olarak değerlendirilir. Son olarak, çocuğun yarı dizüstü postürle ayağa kalktığı pozisyonda çocuğun dengesini elleriyle mi yoksa kollarıyla mı sağladığının saptanması önemlidir. Motor beceri yerde oturan çocuğa masanın üzerinde motive edici bir oyuncak sunularak telkin edilebilir. Çocuğun oyuncağı görmesi ve ona ulaşmak isteyecek kadar ilgilenmesi gerekir. Denetçinin, oyuncağın çocuğun ulaşamayacağı mesafede tutulduğundan emin olması gerekir. Gerekirse, denetçi, test öğesine kasıtlı olarak manuel şekilde müdahale edip, örneğin pelvisten manipüle edebilir. Skorlanacak davranışın bağımsız olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Dikkat edilmeli Masanın göğüs yüksekliğinde olması gerekir. Daha alçak ya da yüksek masalar adapte edilmiş davranışı stimüle eder. Yüksekliği ayarlanabilir bir masa kullanmak gerekir. Bundan başka, gösterilen 247 motor davranışın seviyesi, çocuğun masanın kenarını ne şekilde kavrayabildiğine bağlıdır. Bu test öğesi için yapılmış bir çubuk ayarlanabilir masanın kenarına iliştirilir. Çocuk tek eliyle masayı tutarak ayağa kalkma pozisyonunu bir kolunun dirseği masada olacak şekilde sağladığında, bu iki kolla destek olarak yorumlanmalıdır. Diğer taraftan, ayakta durmayı elleriyle destekleyip, desteklenmemiş ağırlığı kaldırabilen çocuk yetersiz denge derecesini elleriyle telafi eder. Yarı dizüstü postür çocuğun gövdesi dik olarak bir dizinin üzerinde kalktığı ve bir ayağının da vücudunun önünde ya da yanında tutulduğu postürdür. Kamera pozisyonu Kamera çapraz olarak çocuğun arkasında yerleştirilir, sagital düzleme 45 derecelik açıyla az çok yatay şekilde kaydeder. Yüklə 119 Kb. Dostları ilə paylaş:
|