253
Aşama klasifikasyonu
Uygulama
Çocuk yatay bir zeminde ayakta durma
pozisyonuna yerleştirilir
ve desteksiz olarak ayakta durmaya teşvik edilir. Daha sonra,
bir koluyla yanlara ulaşmaya ikna edilerek, kontralateral gövde
lateral fleksiyonuyla kombinasyonda olacak şekilde
lateral
olarak ağırlık transferi yapmaya teşvik edilir.
Ölçek
0. Test öğesi doğru şekilde yönetilmiştir ama çocuk aşağıdaki
aşama spesifikasyonlarında tanılanan motor davranışlardan
hiçbirini göstermez.
1. Çocuk desteksiz olarak en az 2 saniye ayakta durur.
2. Çocuk desteksiz olarak en az 5 saniye ayakta durur.
3. Çocuk desteksiz olarak ayakta durur ve lateral olarak
ağırlığını transfer eder. Çocuk hiçbir şekilde gövdesini
kontralateral tarafta lateral fleksiyona getirmez.
4. Çocuk desteksiz olarak ayakta durur. Ağırlığını lateral
olarak transfer eder ve kontralateral tarafta gövdesini açıkça
lateral fleksiyona getirir. Çocuk ipsilateral dizinin pozisyonunu
çoğunlukla statik olacak şekilde, diz ekleminde az hareketle
veya hiç hareketsiz olarak stabilize eder.
5. Çocuk desteksiz şekilde ayakta durur. Ağırlığını lateral olarak
transfer eder ve kontralateral tarafta gövdesini açıkça lateral
fleksiyona getirir. Ipsilateral dizinin pozisyonunu çoğunlukla
dinamik olarak ve diz ekleminde hareketle stabilize eder.
254
Test talimatları
Amaç
- Çocuğun desteksiz olarak
ayakta durabildiği seviyenin
kaydedilmesi.
Uygulama
- Başlangıç postürü: Desteksiz ayakta durma.
- Çocuğu desteksiz olarak 2 ya da 5 saniye ayakta durması
için teşvik edin.
- Çocuğu lateral olarak ağırlığını transfer etmesi, gövdesini
kontralateral olarak 2 saniye boyunca lateral fleksiyona
getirmesi ve ipsilateral dizini dinamik olarak stabilize etmesi
için teşvik edin.
- Gerekirse, bir bacağına çember geçirin.
Stimülasyon
- Çocuğun önüne motive edici bir oyuncak koyun.
- Çocuğun yan tarafında omuz hizasında, ulaşamayacağı bir
mesafeden motive edici bir oyuncak gösterin.
- Ulaşamayacağı mesafede, oyuncağı
lateral olarak ve biraz
da yüksekte hareket ettirin.
- Gerekirse, kolunu pasif olarak ulaşma pozisyonuna getirin.
- Gerekirse, çocuğa pasif olarak lateral ağırlık transferinin
nasıl yapıldığını gösterin.
Kamera pozisyonu
- Çocuğun arkasında çapraz şekilde, sagital düzleme
45 derecelik açıda.
255
Aşama altbölümünün karakteristik elementleri
Yönetimi
a. Test öğesi doğru şekilde yönetilmiştir.
Hareket
b. Ağırlığını lateral olarak transfer eder.
c. Gövdesini kontralateral olaral lateral fleksiyona getirir.
Postür
d. Statik olarak stabil diz.
e. Dinamik olarak stabil diz.
Periyot
f. En az 2 saniye.
g. En az 5 saniye.
Aşama spesifikasyonu
Elementler
0.
a.
1.
a, f.
2.
a, g.
3.
a, b.
4.
a, b, c, d.
5.
a, b, c, e.
Skorlama
256
6.13 Test öğesi 13: Yüzüstü pozisyondan
oturma pozisyonuna geçerken
postüral kontrol
Amaç ve metot
Bu test öğesinin amacı, çocuğun yüzüstü pozisyondan oturma
pozisyonuna geçebildiği seviyenin kaydedilmesidir.
Bu amaçla,
çocuk yüzüstü pozisyona konulur ve oturmaya geçmesi için
teşvik edilir.
Postüral kontrolle ilgili olarak motor gelişim
Çocuğun motor gelişiminin belli bir evresinde, oturma postürü
kesin olarak bir geçiş postürü olarak ortaya çıkar. Bu evrede
çocuk sıklıkla oturma postürünün etrafında hareket eder:
Oturmadan yan oturmaya,
daha sonra yüzüstü
ya da emekleme pozisyonuna geçer ya da tam tersi şekilde
davranır. Gelişimin bu evresinde denge, gövde ekstansiyonu,
gövde rotasyonu ve gövde lateral fleksiyonu gibi yüksek
dereceli motor aktivitelerin kalitatif olarak gelişimi
gözlenebilir. DS’lu çocuklarda, bu
formdaki hareketlerin gelişimi,
postüral kontrol sistemindeki bozukluklardan dolayı ters yönde
etkilenir. Bu test öğesinin sisteminde dikkat, yüzüstü
pozisyondan oturma pozisyonuna geçişin gelişimi
üzerinde odaklanır. Burada ortaya çıkan problemler, bu
evredeki gelişimde gözlenen motor problemlerin temsilcisi
olarak görülür. Yetersiz postüral kontrol
seviyesinin bir sonucu
olarak DS’lu çocuk, ilk olarak oturma pozisyonunu bağımsız
olarak elde edemez. Bu test öğesi ile ilgili olarak, gelişim, çocuk
oturma pozisyonuna esasen kollarının simetrik desteğiyle
gelebildiğinde başlar. Ayırt edici bir özellik olarak, motor
davranış esnasında gövde motor aktivitesi (gövde rotasyonu
ve gövde lateral fleksiyonu) dikleşmeyi sağlamak için kısıtlı bir
rol oynar. Bu anlamda, esas olarak dört hareket değişkeni fark
edilir. Oturma pozisyonunun
elde edilmesinin tipik şekli, yüzüstü
pozisyonda gövdenin kollarla yukarı doğru itilmesi ve bacakların
simetrik olarak geniş abdüksiyonda öne getirilmesidir. Burada,
her ne kadar bazı çocuklar bir dizlerini kıvrık tutsalar da, dizler
uzatılabilir. İkinci olarak, çocuk dizlerini bir şekilde (eller-dizler
pozisyonu gibi) gövdesinin altına koyabilir ve sonra gövdesini
kollarıyla iterek baldırları üzerine ya da ayakları arasına oturur