Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

260
Aşama klasifikasyonu
Uygulama
Çocuk yatay bir zeminde yüzüstü pozisyona yerleştirilir ve 
oturma pozisyonunu kazanması için teşvik edilir.
Ölçek
0. Test öğesi doğru şekilde yönetilmiştir ancak çocuk aşağıdaki 
aşama spesifikasyonlarında tanımlanan motor davranışlardan 
hiçbirini göstermemiştir.
1. Çocuk oturma pozisyonunu gövdesini kollarıyla yukarı iterek 
edinir. Herhangi bir net yan oturma göstermez.
2. Çocuk oturma pozisyonunu gövdesini kollarıyla yukarı iterek 
edinir. Net olarak yan oturma gösterir.
3. Çocuk oturma pozisyonunu gövdesini, aktif lateral 
fleksiyonuyla ve biraz el desteğiyle kaldırarak edinir. Net bir yan 
oturma gösterir.

---

261
Amaç
- Çocuğun yüzüstü pozİSyondan oturma pozisyonuna 
geçebildiği seviyenin kaydedilmesi.
Uygulama
- Başlangıç postürü: Yüzüstü pozisyon.
- Çocuğu bir oturma pozisyonu edinmeye teşvik edin.
Stimülasyon
- Motive edici oyuncağı çocuğun önüne çapraz şekilde ama 
ulaşamayacağı şekilde sunun.
- Motive edici oyuncağı biraz daha yukarı hareket ettirin. 
Oyuncağı vücuda paralel ve kaudal (vücudun aşağısı) olarak 
oynatın. 
- Gerekirse, oturma pozisyonunu nasıl elde edeceğini pasif 
olarak gösterin.
Kamera pozisyonu
Çapraz olarak çocuğun önünde, sagital düzleme 45 derecelik 
açıyla.
Test talimatları

---

262
Skorlama
Aşama klasifikasyonunun karakteristik elementleri
Yönetimi
a. Test öğesi doğru şekilde yönetildi.
Hareket
b. Oturma pozisyonunu edinir. 
c. Gövdesini kollarıyla yukarı doğru iter. 
d. Aktif gövde lateral fleksiyonu ve kollardan biraz yardımla.
Postür
e. Yan oturma yoktur. 
f.  Yan oturma. 
Aşama spesifikasyonu 
 
Elementler
0. 
 
 
 
 
a.
1. 
 
 
 
 
a, b, c, e.
2. 
 
 
 
 
a, b, c, f.
3. 
 
 
 
 
a, b, d, f. 

---

263
6.14 Test öğesi 14: Desteksiz yürürken  
 
 
postüral kontrol
Amaç ve metot
Bu test öğesinin amacı, çocuğun desteksiz olarak yürüyebildiği 
seviyenin kaydedilmesidir. Bu amaçla, çocuk desteksiz olarak 
yürümesi için ikna edilir.
Postüral kontrolle ilgili olarak motor gelişim
Yapısı gereği, yürümede, vücut ağırlığı, diğerinin kaldırılıp 
hareket ettirilmesi için bir bacağa transfer edilir. Bundan dolayı, 
yürümek, ayrışmış başlangıç postürleri ile hareket ederken 
postürün kontrolü için çok fazla kabiliyet gerektiren asimetrik 
bir motor davranıştır. DS’lu bir çocuk yürürken, postüral kontrol 
sistemindeki bozukluklar baş, gövde ve kol-bacakların motor 
aktivitesinde gözlenir. Bu bozuklukların, yürümenin yardımcı 
fonksiyonlarında etkileri olur ama ayrıca bir bütün olarak 
yürüyüş üzerinde de etkileri vardır. Bu yardımcı fonksiyonların  
genel anlamda uygulanabilir karşılıklı gelişimsel sırası 
verilemez. Yürümedeki gelişimin şekli her durumda, postüral 
kontrol problemlerinin kapsamının çocuğun vücudundaki 
dağılımıyla olduğu kadar, içinde yer alan gelişimle de saptanır. 
Çocuk bunları telafi etmek için vücudunun bazı kısımlarını 
kilitleme eğiliminde olabilir. Örneğin, daha alt uzantılardaki 
görünür şekilde azalmış postüral kontrol, son ensktansiyonda 
dizlerin statik ve pasif olarak stabilize edilmesine yol açabilir. 
Telafi edici denge tepkileri daha sonra da gövde ve 
kollarda gözlenebilir. Yetersiz postüral kontrol seviyesine bağlı 
olarak, DS’lu çocuk desteksiz olarak yürüyemeyecektir. Bu 
test öğesinin kapsamında yürüme gelişimi, çocuğun desteksiz 
olarak birkaç adım atmasıyla başlar. Postür kontrolünde artan 
kabiliyet, yürüme sırasındaki hareket ayrışmasının daha sık 
meydana gelmesinden belli olur. Omuz kuşağı ve pelvik kemer 
başlangıçta birbirleriyle bağlantılı olarak rotasyona girmezken, 
gövde rotasyonu meydana gelebilir. Baş ve omuzlar, retraksiyon 
ile kilitlenmek yerine, daha dinamik ve fonksiyonel olarak 
stabilize edilebilir. Çocuk o zaman, örneğin yürürken daha 
özgür şekilde etrafına bakabilir. Kollar yürürken, kanat 
pozisyonunda sabitlenmek yerine  daha fonksiyonel şekilde 
kullanılır. Çocuk başlangıçta denge sağlamakta problem yaşar.  
Bacaklar iyice açılmış şekilde yürür.

---

264
Ağırlığını özellikle yanlara transfer ederek “Trendelenburg”  
yürüyüşü sergiler. Artan postüral kontrol seviyesiyle, 
desteksiz yürürken denge sağlamadaki kabiliyette gelişme 
vardır. Açılmış bacaklarla yürüyüşü daralır; ağırlık taşıyan 
kalçasını daha iyi stabilize eder ve kalçalarını daha seçici 
şekilde fleksiyona getirir. Ağırlık da yanlara değil, daha çok öne 
doğru transfer edilir. Dizler statik olarak sabitlenmiş 
pozisyondan çok hafif bir fleksiyonla dinamik olarak ağırlık taşır 
hale gelir ve ayaklarda artarak kontrol edilen bir gelişme yer alır.  
Devam eden gelişimle, yürüme mesafesi artacak ve yürümek 
daha fonksiyonel hale gelecektir. Çocuk yürüyüşünün yönünü 
oturmadan ya da destek kullanmadan değiştirebilecektir. 
Sonunda koşmak, zıplamak, geri yürümek gibi yürüyüşün pek 
çok çeşidi meydana gelecektir ama bunlar bu testin 
parametrelerinin dışında kalmaktadır.
Test öğesinin yönetilmesi ve değerlendirilmesi üzerine bilgi
Desteksiz olarak yürümedeki postüral kontrolün seviyesi, 
bir bütün olarak yürümedeki fonksiyonelliğin derecesinden 
anlaşılabilir. Daha lokal olarak da başın ve omuz kuşağının 
motor aktivitesinden, kolların pozisyonundan, gövdedeki hareket 
ayrışmasından, kalça ve dizlerin stabilitesinden, ağırlığın 
transfer edilme şeklinden, ayak ve ayak bileğindeki postür 
ve hareketten anlaşılır. Postüral kontrolün seviyesi çocuğun 
desteksiz olarak yürüyebildiği mesafenin kaydedilmesiyle, 
çocuğun yürüyüşünün yönünü değiştirebilip değiştirememesinin 
değerlendirilmesiyle, çocuğun gövde rotasyonuyla yürüyüp 
yürümediğinin ispatlanması ve ayakta durma evresinde dizlerin 
motor aktivitesinin skorlanmasıyla uygun şekilde saptanabilir.  
Özellikle desteksiz yürüme esnasında gövde rotasyonunun 
varlığını ya da yokluğunu skorlamak kolay değildir ve bunun 
meydana gelmesi yürümedeki denge ve fonksiyonelliğin 
gelişiminin önemli bir göstergesidir. Omuz kuşağı ve pelvik 
kemeri net olarak birbirleriyle ilişkili şekilde rotasyondayken, 
çocuk gövde rotasyonuyla yürür. Bu rotasyonun, yürümenin 
büyük kısmında da algılanabiliyor olması gerekir. Bir 
gözlemcinin rotasyonun anlarını araması gerekmez; böyle bir 
durumda, bu negatif olarak skorlanacaktır. Engelsiz çocukların 
yürüyüşünde, gövde rotasyonunun varlığı ve yokluğu net olarak  
anlaşılır. DS’lu çocukların gövde rotasyonunun fark edilebilmesi 
için yardımcı olacak şey, bunun genellikle daralmış-bacaklı 
yürümenin gelişimiyle, öne doğru hareket ettirilen bacağın 
kalçasının fleksiyonunun daha seçici olmasıyla ve ayakta duran 

---