Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

274
Aşama klasifikasyonunun karakteristik elementleri
Yönetimi
a. Test doğru olarak yönetilmiştir.
Hareket
b. Ayağa kalkar. 
c. Gövde rotasyonu ve lateral fleksiyon yoktur. 
d. Bacaklar simetrik olarak esnetilir.
e. Açıkça belirtilmiş gövde rotasyonu ve/veya gövde lateral 
fleksiyonu.
Postür
f.  Eller ve ayaklar pozisyonu yada çömelme postürü.
g. Yarı diz çökme postürü. 
h. Ellerin desteğiyle. 
i.  Ellerin desteği olmadan. 
Aşama spesifikasyonu 
 
Elementler
0.  
 
 
 
 
a. 
1. 
 
 
 
 
a, b, c, d, f. 
2. 
 
 
 
 
a, b, d, e, f
3. 
 
 
 
 
a, b, g, h. 
4. 
 
 
 
 
a, b, g, i. 
Skorlama

---

275
Ek 2
Down Sendromlu küçük 
çocuklar için fizyoterapi  
Tedavi edici bir sistem

---

276
İçindekiler
1. Giriş 
 
 
 
 
 
 
277
2. Motor bozukluklar ve kısıtlamalar 
 
 
277
3. Fizyoterapi tedavisi 
 
 
 
 
279
4. Ebeveyn katılımı   
 
 
 
 
281
5. Fizyoterapötik  tedavi sistemi   
 
 
283
5.1  
Evre 1: Yüzüstü pozisyonda motor davranış  
283
5.2  
Evre 2: Sırtüstü pozisyonda motor davranış   
287
5.3  
Evre 3: Dönme sırasında motor davranış 
 
290
5.4  
Evre 4: Oturma pozisyonunda motor davranış 
293
5.5  
Evre 5: Yerde ileri doğru hareket ederken
 
motor davranış 
 
 
 
 
297
5.6  
Evre 6: Oturma pozisyonu etrafındaki postür 
 
değişimleri esnasındaki motor davranış 
 
300
5.7  
Evre 7: Ayakta duruken motor davranış 
 
303
5.8       Evre 8: Ayağa kalkma sırasında motor davranış 
306
5.9  
Evre 9: Yürüme esnasında motor davranış   
309
6.      Ebeveynler nasıl yardımcı olabilir   
 
312
6.1 
Yüzüstü pozisyonda (karınüstü uzanırken) 
 
aktiviteler 
 
 
 
 
 
312
6.2 
Sırtüstü pozisyonda (sırtüstü uzanırken) 
 
aktiviteler 
 
 
 
 
 
317
6.3 
Dönerken aktiviteler   
 
 
 
322
6.4 
Otururken aktiviteler   
 
 
 
326
6.5 
Yerde ileri doğru hareket ederken 
 
aktiviteler 
 
 
 
 
 
330
6.6 
Oturma pozisyonu etrafındaki 
 
postürdeki değişikliklerde aktiviteler   
 
333
6.7 
Ayakta durma ile ilgili aktiviteler 
 
 
336
6.8 
Ayağa kalkma ile ilgili aktiviteler 
 
 
341
6.9 
Yürüme ile ilgili aktiviteler 
 
 
 
345

---

277
1   Giriş
2   Motor bozukluklar ve kısıtlamalar
Terapötik sistem “Down Sendromlu küçük çocuklar için 
fizyoterapi”, pediatrik fizyoterapiste DS’lu çocukların temel 
motor becerilerinin gelişimsel periyodundaki egzersiz terapisi 
için bir sistem sağlar. Bu sistem “DS’lu çocukların postüral 
kontrol sistemindeki bozukluklar”ın teorik konseptini baz alır 
ve motor kısıtlamaların, terapötik amaçların, egzersiz terapisi 
imkanlarının ve ebeveyn katılımının taslağını çizer. 
Terapötik sistem her şeyi kapsayan bir program değildir. 
Bu sisteminin ardındaki fikir pediatrik fizyoterapistin, DS’lu 
çocukların spesifik motor davranışlarının meydana gelmesine 
yol açan sürece ve böyle bir gelişimsel sürecin bu 
problemlere özel egzersiz terapisi ile şekillendirilmesinin 
imkanları hakkındaki anlayışa hazır olmasını sağlamaktır. 
Bireysel sistemin, bireysel olarak çocuğa adaptasyonu 
gereklidir ve bu da pediatrik fizyoterapistin sorumluluğundadır. 
Bu egzersiz terapisi, zihinsel kısıtlamaları olan küçük çocukların 
tedavisi olduğundan, motor alandaki tedavinin amaçları 
fonksiyonellikle alakalıdır. Çocuğun tecrübeleriyle birleşik 
anlamlı durumların sağlanması tercih edilir ki bu da gerekli 
motor davranışın doğal bir kapsamda stimüle edilmesiyle 
sonuçlanır. Ebeveyn katılımı etkilerin genelleştirilmesiyle ilgili en 
uygun prosedür olarak görünmektedir. Bu sisteme dayanarak 
DS’lu çocukların pediatrik fizyoterapi alması ve temel motor 
becerilerinin gelişimi periyodunda eğitilmesi mümkündür.
Normal motor gelişim dört evreye bölünür: Refleksif hareketler 
evresi (prenatal ve hayatın ilk yılı); rudimenter hareketlerin 
ya da temel motor becerilerin aşaması (hayatın ilk iki yılı); 
fundamental (temele ait)  hareketlerin aşaması (2 yaştan 7 
yaşa kadar) ve uzmanlaşmış hareketlerin aşaması (10 yaş ve 
ilerisi)...  Gönüllü motor aktivitenin gelişimi temel motor beceriler 
aşamasında başlar. Temel motor beceriler takip eden 
fundamental aşamanın gelişiminin temellerini oluşturur. Motor 
müdahalenin bu aşamada yer alması tercih edilir. 
Temel motor becerilerin gelişimi safhasında 9 fonksiyonel 
gelişimsel aşama ayırt edilir: Yüzüstü pozisyonda, sırtüstü 
pozisyonda, dönmede, oturmada, yerde ileri doğru harekette, 
oturma ve ayakta durma pozisyonunun etrafındaki motilitede, 

---

278
DS’lu çocuğun motor gelişimi esnasındaki karakteristikler 
arasında, başlangıçtaki yetersizlik ve yetersiz olsa da artan 
postür stabilize etme kabiliyeti yer alır. Ancak, çocuk 
haraket etmek ister ve bunun için o anda motor davranışta 
uygun telafi edici mekanizma geliştirir. Bu da örneğin asimetriye 
doğru giden yolda kısıtlı gelişimin olduğu simetrik postüral ve 
hareket paternleriyle sonuçlanır. Sonunda ayrışmada, dengede, 
değişkenlikte ve motilitede idyosenkratik imkanlar meydana gelir.
Çocuk ardışık olarak, ilk etapta postür elde etmekte 
problemler yaşar ama sonra artan postüral kontrol seviyesi ile, 
bir postür elde edilir ama stabilize edilemez. Akabinde, 
çocuk elde ettiği postürü stabilize eder ancak bunun içinde 
kısıtlı bir kapsamda hareket edebilir. Elde edilen postürde  
hareket ayrışmasının gelişimi, fonksiyonel anlamda yetersiz 
uygunluktadır. 
ayağa kalkma ve yürmedeki motor aktivitenin gelişiminde...  
DS’lu çocukların çoğunda, hayatlarının ilk 3 ila 4 yılında oluşan 
motor davranıştır. DS’lu çocukların motor gelişimi; azalmış 
postüral tonus, eklemlerin ko-kontraksiyonlarının yetersiz 
stabilizasyonu, postür ve harekette yetersiz propriyoseptif 
geribildirim, yetersiz denge tepkileri ve genişlemiş eklem 
motilitesi ile etkilenir. Özetlemek gerekirse; postür kontrol 
sisteminde bozukluklar vardır (Tablo 1). Fonksiyonel bir bakış 
açısıyla, bu bozukluklar özellikle, çocuk postüral ve hareket 
paternlerini idare ederken motor gelişimde ortaya çıkar ki bunda 
yer çekim kuvveti galip gelir ve çocuk dikey duruma geçer.
Birincil  
- azalmış postüral tonus
İkincil   
- ko-kontraksiyonların yetersizliği
 
 
- denge reaksiyonlarının yetersizliği
 
 
- azalmış propriyosepsiyon
 
 
- artmış eklem mobilitesi
Sonuçları 
- postür ve harekette pozisyon kazanma ve   
 
   
  sağlamakta problemler
 
 
- motor kabiliyetin kalitatif yönlerinde yetersiz  
 
 
  gelişim
 
 
- yetersiz uygun motor aktivite
Tablo 1 Postüral kontrol sistemindeki bozukluklar  

---