Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi

248
Uygulama
Çocuk yatay bir zeminde, oturma pozisyonunda, göğüs 
yüksekliğinde bir masanın önüne yerleştirilip destekle ayağa 
kalkması için stimüle edilir.
Ölçek
0. Test öğesi doğru şekilde yönetilmiştir ama çocuk aşağıdaki 
aşama spesifikasyonlarında tanımlanan motor davranışlardan 
hiçbirini göstermez.
1. Çocuk ayakta durma pozisyonuna kendini kollarıyla çekerek 
ya da iterek gelir. Ayakta durma pozisyonunun elde edilmesi 
esnasında çocuk esas olarak inaktif bacak fonksiyonu gösterir. 
2. Çocuk ayağa kalkar ve aktif, esasen simetrik bacak 
fonksiyonu gösterir. Çocuk hareketi kolları ya da elleri masanın 
üzerinde duracak şekilde destekler.
3. Çocuk dizüstü pozisyonla ayakta durmaya geçerek aktif ve 
esasen simetrik bacak fonksiyonu gösterir. Çocuk hareketi, 
kolları ya da elleri masanın üzerinde duracak şekilde destekler.
4. Çocuk yarı dizüstü postürle ayağa kalkar ve aktif bacak 
fonksiyonu gösterir. Hareketi, kolları masanın üzerinde duracak 
şekilde destekler.
5. Çocuk yarı dizüstü postürle ayağa kalkar ve aktif bacak 
fonksiyonu gösterir. Hareketi, elleri masanın üzerinde duracak 
şekilde destekler.
Aşama klasifikasyonu

---

249
Amaç
- Çocuğun bağımsız olarak destekle ayağa kalkabileceği 
seviyenin kaydedilmesi.
Uygulama
- Başlangıç postürü: Göğüs yüksekliğinde bir masanın önünde 
yerde oturma.
- Çocuğu masanın desteğiyle ayağa kalkması için stimüle edin.
- Dikkat edilmeli: Standart kenarlı bir bir masa kullanın.
Stimülasyon
- Motive edici oyuncağı masanın üstüne koyun.
- Motive edici oyuncağı çocuğun ulaşamayacağı yükseklikte 
oynatın.
- Gerekirse, çocuğa pasif olarak nasıl ayağa kalkılacağını 
gösterin.
Kamera pozisyonu 
- Çapraz olarak çocuğun arkasında, sagital düzleme 
45 derecelik açıda.
Test talimatları

---

250
Aşama altbölümünün karakteristik elementleri
Yönetimi
a. Test öğesi doğru şekilde yönetildi.
Hareket
b. Kendini kolları ya da elleriyle çekiyor.
c. Aktif bacak fonksiyonu. 
d. Transiyonel postür olarak dizüstü pozisyonu.
e. Transiyonel postür olarak yarı dizüstü pozisyonu.
Postür
f.  Simetrik bacak pozisyonu.
g. İnaktif bacak fonksiyonu.
h. Bir yada iki kolla masa üzerinde destek.
i.  Bir ya da iki elle masa üzerinde destek.
Aşama spesifikasyonu 
 
Elementler
0. 
 
 
 
 
a.
    
1. 
 
 
 
 
a, b, g.
 
2. 
 
 
 
 
a, c, f, h, i.
3. 
 
 
 
 
a, c, d, f, h, i.
4. 
 
 
 
 
a, c, e, h.
5. 
 
 
 
 
a, c, e,i. 
Skorlama

---

251
6.12 Test öğesi 12: Desteksiz ayakta dururken  
 
postüral kontrol
Amaç ve metot
Bu test öğesinin amacı, çocuğun desteksiz olarak ayakta durup 
ağırlığını lateral olarak transfer edebildiği seviyenin 
kaydedilmesidir. Bu amaçla, çocuk desteksiz olarak ayakta durma 
pozisyonunda, bir kolla yanlara ulaşması için ikna edilir.
Postüral kontrolle ilgili olarak motor gelişim
Yetersiz postüral kontrolün bir sonucu olarak, DS’lu çocuk ilk 
olarak desteksiz olarak ayakta durmaya devam edemez: 
Gövdesinin, kalça ve dizlerinin pozisyonunu stabilize etmekte 
güçlük çeker. Bu test öğesi ile ilgili olarak, desteklenmemiş ayakta 
durma çocuğun belli bir süre için desteksiz olarak ayakta durmaya 
devam etmesiyle başlar. Kademeli olarak, desteksiz olarak ayakta 
durmanın süresi uzayacaktır. 
Desteksiz ayakta durma postürü, çocuk bir bacağına ağırlık 
transfer edebildiğinde dinamik ve fonksiyonel hale gelir. Bir tarafa 
doğru artarak ağırlık transfer edebilme, postüral kontrol sistemine 
talepte bulunur çünkü bir bacak artarak ağırlık taşımaya başlar.  
Son olarak gövde motor aktivitesi de görülür hale gelir. Çocuk 
lateral olarak gövdesini fleksiyon ve rotasyona getirir ve böylelikle 
gövdenin simetrik ektansiyonundan kurtulur; ayrışmalı olarak 
ayakta durmaya devam eder.
Çocuk ilk olarak pozisyonu, diz eklemlerini az çok esnemiş 
pozisyonda kilitleyerek kontrol eder. Bu yolla, çocuk ağırlığı taşır 
ama diz eklemlerini hareket ettirmeye yeltenmez. Ağırlık transferi 
de, denge bozukluklarıyla karşılaşmak da problemler yaratır.  
Eninde sonunda eklemin postürü, dinamik stabil postürün 
oluşacağı bir fleksiyon ve ekstansiyon gerektiren  
fonksiyonel bir pozisyonla sağlanır. Dizler hareket ettirilebilir ve 
denge bozuklukları dinamik olarak kontrol edilir.
Test öğesinin yönetimi ve değerlendirilmesi için bilgi
Daha önce de belirtildiği gibi, DS’lu çocuk uzatılmış postürü 
sağlarken, spesifik problemlerle karşılaşır. Postüral kontrol 
sistemindeki bozuklukların sonucu olarak gövde, kalça, diz ve 
ayak bileklerinin pozisyonunu stabilize etmede problemler çıkar 
ve bu sebeple bir bütün olarak ayakta durma pozisyonunun 
sağlanmasında sorun oluşur.

---

252
Postüral kontrolün seviyesi çocuğun desteksiz olarak ayakta 
kaldığı periyot, kaydedilerek (en az 2 veya 5 saniye) ve sonra da 
çocuğun lateral ağırlık transferi yaparak simetriyi bozup bozmadığı 
saptanarak tespit edilir. Bunu yaparkan gövdenin lateral 
fleksiyonda olup olmadığının saptanması önemlidir. Ağırlık 
transferi esnasında, ipsilateral dizin stabilize etme kabiliyeti 
kaydedilir. Böylelikle, az çok esnetilmiş eklem pozisyonundaki 
statik stabilizasyon ile eklemin fonksiyonel pozisyonunun dinamik 
şekilde stabilizasyonu arasındaki ayrışma; fleksiyon ve 
ekstansiyon göz önünde bulundurularak yapılır. Bu seviyedeki bir 
stabilizasyon sonunda eklemde harekete olanak verir. Diz 
ekleminde instabilitenin bir sonucu olarak gözlenen hareketler, 
dinamik olarak sabit değil; statik olarak değerlendirilmelidir.
Çocuk yerde ayakta durur pozisyona yerleştirilir, bundan sonra 
denetçi tarafından bu pozisyonu kendi başına sürdürmesine 
imkan verilir. Gerekirse, çocuk ayakta durma pozisyonuna 
masanın desteği olacak şekilde bırakılmalıdır. Bu durumda, 
desteksiz ayakta durma, motive edici bir oyuncağın yardımıyla 
elde edilebilir. Desteksiz olarak ayakta durabildiğinde motive edici 
oyuncak omuz hizasında ve ulaşamayacağı noktada tutulur ve 
çocuğun oyuncağa bir eliyle uzanması sağlanmaya çalışılır. Çocuk 
uzanabildiğinde, oyuncak yana ve yukarı doğru ulaşamayacağı 
mesafede hareket ettirilir; sonucunda da çocuk ağırlığını lateral 
olarak transfer eder, gövdesinin kontralateral tarafını lateral olarak 
fleksiyona getirir. İpsilteral diz ekleminin motor aktivitesi, çocuğun 
yatay olarak yana uzanmasıyla elde edilir. Kıvrılmış bir diz 
yanlara doğru daha ileri uzanmayı sağlar. Denetçi pasif olarak 
nasıl uzanılacağını gösterebilir. 
Gerekirse ve mümkün olduğunda, ayağın yanlara doğru 
uzanırken oynatılmayacağı, örneğin bir ayağın etrafına bir çember 
yerleştirilerek açıklanabilir. Ağırlık lateral olarak transfer edilirken 
ipsilateral ayak yerden kaldırılır kaldırılmaz, eşlik eden adımlama 
şeklinde bir transfer reaksiyonu oluşur. Postür o anda biter; 
zaman kaydı bu noktada durdurulmalıdır. Eğer istenirse, desteksiz 
olarak ayakta durma tekrar teşvik edilebilir. Motive edici oyuncağın 
çocuğun dikkatini çeken ve ona ulaşmak isteyeceği özellikte 
olması gerekir.
Kamera pozisyonu
Kamera çapraz olarak çocuğun arkasına yerleştirilir, sagital 
boylama 45 derecelik açıda az çok yatay olarak kaydeder.

---