Program oluşturma olgular doç. Dr. Pinar ergüN

PROGRAM OLUŞTURMA OLGULAR

• Doç.Dr.PINAR ERGÜN

Olgu-1

• 67 Y Erkek hasta. Kamyon sürücülüğünden emekli. Karısı ve oğlu ile birlikte yaşıyor. Düz yolda yürürken, duş alırken ve ağır yük taşımanın nefes darlığına neden olduğunu belirtiyor. Bir çok günlük yaşam aktivitesinde karısına ve oğluna bağımlı.

• Sigara: 5 yıl önce bırakmış - (55 paket/yıl)

• KOAH tanısı ile bronkodilatatör ve uzun etkili inhale steroid kullanıyor

• SFT: FEV1=0.63lt ( %19 beklenen)

• FVC= 1.58 lt (%40beklenen)

• FEV1/FVC%= 39

• MİP: - 50cmH2O

• İstirahat Kalp hızı= 85/dk

• İstirahat SatO2 %= 90 (Oda havası)

• MRC=3

Olgu-1

• KB► 130 / 65 mmHg

• EKG= Non spesifik T, ST değişiklikleri

• ECO= Min TY,Min MY,

• MPAP= 25 mmHg

• Aort Kapağı= Normal

• LV çap ve fonksiyonları normal

Olgu-1

• Egzersiz kapasitesinin değerlendirilmesi

• 6DYT’i mesafesi= 324m

• Test öncesi-istirahat Borg= 1

• Test sonrası- egzersiz Borg= 7

• İstirahat SatO2= %90

• 6DYT’i sonrası SatO2= %84

Egzersiz kapasitesi ?

• Erkek;

• 6DYTM=(7.57X boy) – (5.02 X yaş)- (1.76X Kg)-309m

• Not: Normalin alt sınırı için beklenen değerden 153 çıkartın

• Kadın;

• 6DYTM=(2.11X boy)-(2.29X Kg)-(5.78 Xyaş) + 667m

• Not: Normalin alt sınırı için beklenen değerden 139 çıkartın

• Buna göre; olgunun 6DYTM’i beklenen değeri 594m,

• normalin alt sınırı 441m,

• olgunun yürüdüğü mesafe 324 m

• Egzersiz kapasitesi azalmış

Olgu-1: Yaşam kalitesi;

• SGRQ;

• Toplam skor = 57.28
• Aktivite= 81,61
• Semptom= 76.62
• Etki= 36.47

Olgu-1: Yaşam kalitesi;

• CRDQ

• Toplam skor = 63

• Dispne = 11

• Emosyonel = 25

• Yorgunluk = 13

• Baş edebilme =14

Olgu-1

• Vücut kompozisyonunun değerlendirilmesi

• Boy=178cm, Kilo=90 kg

• BKİ= 29.04 kg/m²

• YVK=36 kg

• YVKİ= 15.4 kg/m²

Olgu-1; Periferik kas gücünün değerlendirilmesi

• Manüel Kas testi;

• Sağ Sol

• Üst ekstremite 3 3+

• Alt ekstremite 4 4

Olgu-1; Psikososyal değerlendirme;

• Hastane-Anksiyete Depresyon Skoru:

• Anksiyete: 6

• Depresyon:14

Nasıl bir egzersiz programı reçetelenmeli?

• Ayaktan takipli PR; haftada 2 gün direkt gözetimli, minimum 8 hafta

• Alt ve üst ekstremite endurans: 15 dk treadmill, 15 dk bisiklet, Kol endurans eğitimi

• Alt ve üst ekstremite güçlendirme

• İnspiratuar ve ekspiratuar kas egzersizi

Yürüme programı

• Treadmill’de yürüyüş hızı;

• 6 DYT’i mesafesi treadmill’de uygulanacak hıza çevrilerek egzersiz yoğunluğu saptanabilir.

• { (324/6X60)/ 1000 } X %80= 2.6 km/st

• Not= Egzersizle desatüre olduğundan, eğer ND’ğı Borg skorunda 4’ün üzerine çıkarsa veya desaturasyon %4’den fazla ise egzersiz sırasında SatO2 % 90 ve üzerinde olacak şekilde O2 uygulanmalı

Egzersiz Yoğunluğu- yürüyüş;

• 6 DYT’i sonuçları kullanılarak ;

• başlangıçta 10 Dk’da yürümesi gereken mesafe hesaplanarak egzersiz yoğunluğu hesaplanabilir.

• (324/6X 10) X %80 = 432m

• =432m (Bu mesafe 30m’lik yürüme koridorundaki tur sayısına çevrildiğinde, 30m=14 tur)

Güçlendirme egzersizi/ Üst –Alt Ekstremite

• 1-RM esasına dayanan reçetelendirme

• Bir kas grubu tarafından bir kerede kaldırılabilecek maksimum ağırlık( 1 RMT) ağırlık değerini bulun

• Hastanın bir kerede kaldırabildiği ağırlığın 50 - 60%’ını reçeteleyin

• 1- Set (8- 10 tekrardan oluşmalı)

• Amaç hastanın 1 kerede kaldırabildiği ağırlığın % 80’inine ulaşmak

• Başlangıçta belirlenen ağırlıkla yorulmadan 3 set çalıştığında ağırlık (0.2-0.5 Kg) artırılabilir.

• Dikkat: Pulmoner rehabilitasyon programlarında bu uygulama eklem ,ligaman ve kemik dansitesine zarar verebileceği için çok önerilmez

Üst Ekstremite- güçlendirme

Egzersiz reçeteleme

• Alt ve üst ekstremite güçlendirme egzersizleri= 3Kere/1-Set , Haftada 3 kez

Güçlendirme egzersizi/ Alt ekstremite

• Alt ekstremite güçlendirme egzersizleri aletli yada aletsiz. Egzersiz yavaş ve düzgün/doğru uygulanmalı

• Ağırlık kullanarak güçlendireme

• Bacak presi
• Quadriceps ekstensiyonu.

• Ağırlıksız güçlendirme

• 36 yaşında kadın hasta. Nefes darlığı ve halsizlik yakınmaları var.

• Son 1 yılda 3 kez hospitalize edilmiş.

• Kronik solunum hastalıkları anketi:

• eşya taşımak, ev işlerini yapmak, yokuş çıkmak gibi aktiviteler ND’ğı yaratıyor

• Uzun süreli oksijen tedavisinin yanı sıra uzun etkili bronkodilatatör kullanıyor. USOT’u sadece geceleri kullandığı, gündüz etrafından çekindiği için kullanmadığı öğreniliyor.

FM: Vital bulguları stabil, siyanoze

• FM: Vital bulguları stabil, siyanoze

• Solunum sistemi: Açıklığı sola bakan skolyoz (+), Kifoz (+). Bilateral solunum sesleri azalmış

• SFT: FVC= %27, FEV1= %24, FEV1/FVC= 75

• ECO: 2º TY, MPAP=45mmHg

• AKG: PaO2=49mmHg, PaCO2= 67mmHg, pH= 7.34,

• SatO2%: 84 (O2 2Lt/dk)

• BMI=19kg/m² YVK= 27kg YVKİ= 14.5 kg/m²

• CRDQ= Dispne =7

• Yorgunluk =4

• Emosyonel fonksiyon = 14

• Baş edebilme =21

• Total skor = 46

HEDEFLER

• Medikal tedavinin optimize edilmesi

• Egzersiz toleransının artırılması

• ND’ğı ile baş edebilme yöntemleri

• Eğitim

• Psikolojik destek

• Nutrisyonel değerlendirme ve danışmanlık

MYT

Egzersiz reçeteleme

• Egzersiz kapasitesi çok düşük :

• Aralıklı aerobik egzersiz /30dk

• SatO2> %90 olacak akım hızında O2 desteği

• Aralıklı egzersiz: Bu olguda başlangıçta yoğunluk sabit süre artırılarak uygulanmalı

• Treadmill yürüme hızı= 2km/st

• Bisiklet iş yükü ?

Bisikletteki iş yükü ?

• AHMYT’den hesaplanan bisiklet iş yükü:

• Watt= 84.094 + (27.003X Cins) + (-1.033 + [ 0.002 X ( AHMYTM Xağırlık) ]

• Cinsiyet: Kadın= 0, Erkek = 1

Ek yaklaşımlar

• Medikal tedavisi düzenlendi

• AKG’ı incelemesinde Kompanse respiratuar asidoz ve orta dereceli hipoksemisi olan olguya , 1 yıl içinde tekrarlayan(3 kez) hasteneye yatış öyküsünün de olması nedeniyle noktürnal NIMV(BİPAP) tedavisi başlandı.

• USOT kullanım eğitimi verildi

• Portabl taşınabilir O2 desteği için değerlendirilerek sistem reçete edildi

• Psikolog görüşü alındı

• Nutrisyonel değerlendirme yapılarak diyet reçetelendi

Ev Egzersiz programı

• Gözetimli egzersiz sırasında yürüdüğünüz hızda 30Dk /gün yürüyüş yapın

• Gözetimli egzersiz sonunda ulaşılan düzeyde alt ve üst ekstremite güçlendirme egzersizlerinizi uygulayın

• Not: Gözetimli PR programı sürerken önerilen egzersizler haftada 3 kez uygulanmalı. PR programı sonrası haftada 5 gün uygulanmalı