Dr. Emeran Mayer Beyin-Bağırsak

IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM m illM llllllllllllim illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlh m m iM M M im iM M IM M m ilM İ
Otobanda olduğunuzu düşünün ve trafikte sizi çok yakından takip eden
bir sürücü birden h ızlanıp önünüzde ani fren yapıyor. Ona çarpmamak
için siz de hemen frene basıyorsunuz ve kendinizi yan şerite atıyorsu­
nuz. Tam bu sırada adam ın güldüğünü görüyorsunuz. Boynunuzdaki
kaslar gerilmeye başlıyor, çeneniz sıkışıyor, dudaklarınızı büzüp kaş­
larınızı çatıyorsunuz. Yanınızda oturan eşiniz kızgın ifadenizi derhal
fark ediyor. Ya da can ın ızın çok sıkkın olduğu, üzüntülü bir ân ın ızı
hatırlayın. Suratınız düşer, bakışlarınız devrilir v e bunu çevrenizdeki
insanlar da fark eder.
Başkalarının yüzündeki duyguları tanımak bize çok doğal gelir. Bu
beceri dil, ırk, kültür, m illiyet ve hatta öfkeli bir köpeği veya korkmuş
bir kediyi tanıyabildiğim iz için tür engelini bile aşar. Doğa, biz insan­
ları çeşitli duyguları kolayca tanıyacağımız ve tepkilerimizi buna göre
ayarlayacağımız şekilde programlamıştır. Beyniniz yüzünüzde bulunan
çok sayıdaki küçük kasa ayrı ayrı sinyaller gönderdiği için duygularınız
çok belirgindir ve bu da her duygunun kendisine karşılık gelen bir yüz
ifadesi olduğunu gösterir. Etrafınızdaki insanlar, yüzünüzdeki ifadeyi
göz açıp kapayıncaya kadar fark edebilirler. Bu açıdan bakıldığında, her
birimiz açık birer kitabız.
36

---

KORKU 
ÖFKE 
ÜZÜNTÜ
ŞEKİL 3. BAĞIRSAKLAR YÜZ İFADELERİNİN AYNA GÖRÜNTÜSÜDÜR
Duygular bir kişinin y ü z ifadelerine yansır. Duygularımıza ait benzer
ifadeler limbik sistemde oluşan sinirsel sinyallerin etkilediği sindirim
kanalının farklı bölgelerinde de görülür. Üst ve alt sindirim kanalına
gönderilen sinyaller, eşzamanlı olabileceği gibi farklı yönlere de
gidebilirler. Kalın be yaz oklar belirli bir duyguya bağlı olarak mide-
bağırsak kasılmalarında oluşan artışı veya azalmayı göstermektedir.
Ancak bizler, bu duyguların bağırsaklarda oluşturduğu belirtilere 
karşı tamamen körüz. Trafikte sinirleriniz tepenize çıktığında beyniniz, 
tıpkı yüz kaslarınıza gönderdiği gibi sindirim sisteminize de karakteris­
tik sinyal örüntüleri gönderir ve o da çarpıcı bir şekilde tepki verir. Siz 
trafikte önünüzü kesen sürücüden dolayı sinirlendiğinizde, mideniz şid­
detle kasılarak asit üretimini artırır ve kahvaltıda yediğiniz yumurtanın 
boşaltılmasını yavaşlatır. Bu arada ince bağırsaklarınız kıvrılıp bükülerek 
içindeki mukus ve diğer sindirim sularını artırır. Benzer, ancak yine de 
kendine özgü bir durum endişe duyduğunuzda veya üzüldüğünüzde de

---