Dünya əDƏBİyyati klassiKLƏRİ
Yüklə 6,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
qaçaqlar, qatillər onların yanından maneəsiz keçirdilər. Odur ki hər hansı quldur dəstəsinin bir saraya, malikanəyə, yaxud izdihamlı məhəllələrdə belə yerləşən dükana silahlı hücum etməsi o qədər də təəccüblü bir şey deyildi. Qonşular yalnız quldurlar onların qapısını döydüyü zaman işə qarışardılar. Başqa vaxtlarda isə onlar tüfəng səsi eşidər-eşitməz qulaqlarına pambıq tıxayıb pəncərələrini qapayar, qarovulun köməyilə, yaxud yardım olmadan hadisənin nə ilə bitəcəyini gözləyərdilər. Ertəsi gün isə tanışlar bir-birinə təzə xəbər söyləyirdi: “Keçən gecə Etyen Barbetin evini qarət etmişlər”, “Marşal Klermonun evini yarmışdılar” və sairə. Odur ki Luvr, Bas- tiliya kimi kral iqamətgahlarından başqa Burbon, Sans, Anqulem sarayları kimi bir çox böyük ağaların evlərinin ətrafında da daşdan hörülmüş hasarların mazğallan, darvazalarında qalaçalar vardı. Kilsələri onların müqəddəs olması mühafizə edirdi. Ancaq bu, bəzilərinə, eyni zamanda Paris Notr-Dam kilsəsinə aid deyildi - onun istehkamları vardı. Məsələn, Sen-Jermen abbatlığının ətrafina baron qəsri kimi dişli hasarlar çəkilmişdi və bu abbatliq çox ehtimal ki, zənglərdən çox toplara mis sərf etmişdi. Bu istehkamların izləri 1610-cu ilədək qalmışdı. Hazırda abbatlığın yalnız kilsəsi qalmışdır. Qayıdaq yenə Notr-Dam kilsəsinə. Avaralar ordusunda böyük nizam-intizam olduğunu da qeyd etməliyik: Klopen Truyefunun əmrləri sözsüz və böyük diqqətlə yeri- nə yetirilirdi. Dəstədə hərbi intizam yaradıldıqdan sonra onun layiqli rəhbəri Klopen pilləkənə çıxdı və arxasını kilsəyə çevirərək əlindəki məşəli yırğalaya-yırğalaya qaba və boğuq səslə danışmağa başladı. Məşəlin küləkdən közərən, ya da öz tüstüsündə boğulan alovu gah kilsənin fasadını qırmızımtraq işıqla işıqlandırır, gah da qaranlığa qərq edirdi. - Mən, Tun kralı, qaraçılar knyazı, təlxəklər yepiskopu - Klopen Truyefu Paris yepiskopu, kral şurasının üzvü Lui de Bomon, sənə müraciət edirəm. Bizim bacımız haqsız olaraq cadugərlikdə ittiham edilərək ölümə məhkum edildiyindən sənin kilsəndə gizlənmişdir. Sən onu himayə və müdafiə etməlisən; halbuki kral məhkəməsi onu buradan çıxarmaq istəyir, sən də buna razılıq vermisən. Allah və bizim şanlı ittifaqımız olmasaydı, sabah bizim bacımız Qrev mey- danında asılmalı idi. Ey, yepiskop, biz sənin yanına gəlmişik! Əgər sənin kilsən toxunulmazdırsa, bizim bacımız da toxunulmazdır; ancaq 721
downloaded from KitabYurdu.org DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
siz bizim bacımızı toxunulmaz saymırsınızsa, biz də sizin kilsənizi toxunulmaz saymırıq. Odur ki biz səni dəvət edib deyirik ki: əgər sən öz kilsəni xilas etmək niyyətindəsənsə, bizim bacımızı təhvil ver, yoxsa biz onu zorla alacağıq və kilsəni tar-mar edəcəyik. Bu belədir ki, var. Sözümün doğruluğunu isbat etmək üçün bayrağımı bura sancıram. Allah özü səni mühafizə etsin, Paris yepiskopu. Təəssüf ki, bu qədər məsum və vəhşi təntənə ilə söylənmiş bu sözləri Kvazimodo eşitmək iqtidarında deyildi. Avaralardan biri bay- rağı Klopenə verdi, Klopen onu təntənəylə daşların arasındakı dəliyə sancdı. Bayraq deyilən şey böyük bir yaba idi, ucuna isə leş taxılmışdı. Sonra Truyefu boylanıb öz ordusunu nəzərdən keçirdi və əsgər- lərin gözlərinin nizələrinin ucu kimi par-par parladığını görüb məm- nun oldu. -
İrəliyə, uşaqlar! İşə başlayın, qoçaqlarım! - O, bir az susduq- dan sonra bağırdı. Bu sözləri söylər-söyləməz əvvəllər çilingər olan otuz nəfər sağlam vücudlu, enlikürək kişi sıradan irəli çıxdılar. Onla- rın çiynində çəkic, kəlbətin və dəmir linglər vardı. Kilsənin böyük qapısına doğru getdilər, pilləkənləri çıxdılar və bir dəqiqə sonra qapıları linglə, qıfılları isə kəlbətinlərlə qırmağa başladılar. Sərsəri- lərin çoxusu baxmaq, yaxud onlara kömək etmək məqsədilə qabağa çıxdılar. Az sonra izdiham kilsənin qarşısındakı pilləkənin on bir pilləsini də tutmuşdu. Buna baxmayaraq, qapı açılmırdı. -
deyirdi. -
Qapı çox köhnədir, lap sümük kimidir! - o biri dedi. Klopen isə onları ruhlandıraraq bağırırdı: -
qapını sındırıb qızı qaçıracaqsınız və qarovulçulardan biri belə oyan- madan baş mehrabı tar-mar edəcəksiniz. Baxın, deyəsən, qıfıl sınır! Bu zaman Klopenin nitqini onun arxasından gələn dəhşətli gur- ultu kəsdi. O boylanıb baxdı. Sanki, göydən düşmüş böyük bir şalban məbədin pilləkənindəki ona qədər sərsərini xurd-xəşil etmiş, oradan səkiyə düşərək dəhşətli bağırtılarla oyan-buyana qaçan avaraların bir neçəsinin ayaqlarını əzmişdi. Bir anda kilsənin qabağı boşaldı. Çilingərlər belə divarın içindəki dərin oyuğun altında olmalarına baxmayaraq, qaçıb qapıdan uzaqlaşdılar; Klopen də qapıdan bir qədər uzağa çəkilmişdi. 722 downloaded from KitabYurdu.org -
Yaxşı aradan çıxdım! - Jan bağırdı. - Mən onun necə vıyıltıyla gəldiyini eşidirdim. Amma axmaq Pyerin sallaq ruhunu məhv etdi! Şalbanın quldurlan nə qədər böyük heyrətə və dəhşətə saldığını təsvir etmək mümkün deyil. Onlar bir neçə dəqiqə mat-mat yuxarıya baxdılar. Haradansa düşmüş bu şalbandan elə qorxmuşdular ki, iyirmi min nəfər kral nişançısından belə qorxmazdılar. -Şeytan! - Qaraçılar hersoqu mırıldandı, - buradan cadu qoxusu gəlir. -
Bu sarsaq şalban aydan düşdü-nədir? - Andre Leruz dedi. -
Bəs deyirlər, ay qızların rəfiqəsidir! - Fransua Şanteprün mənalı-mənalı söylədi. Klopen bu hadisəni izah edə bilmədiyindən onlann üzünə baxırdı: -
Kilsənin yüksək divarının ayağından məşəl işıqlarının düşə bil- mədiyi təpəsinə qədər heç bir şey görmək mümkün deyildi. Ağır şal- ban kilsənin qapısı qarşısındaydı, şalbanın əzdiyi bədbəxtlərin inil- tiləri eşidilirdi. Nəhayət, ilk həyəcan sakitləşdikdən sonra Truyefu hadisənin səbəbini tapdı. Onun verdiyi izahat hamını razı saldı. Truyefu bağırdı: -
Lənətə gələsiniz! Yəni bu kanoniklər özlərini müdafiə etməyə başlayıblar! Dağıdın! Dağıdın kilsəni! -
lara tüfənglərdən atəş açdılar. Meydana yaxın evlərdə yaşayanlar güllə səslərini eşidib oyan- mışdılar. Bir neçə pəncərə açıldı, oradan başlarında gecə papağı və əllərində şam olan bir neçə adam göründü. -
Bütün pəncərələr dərhal qapandı, qorxuya düşmüş ev sahibləri bu gurultulu səhnəyə ani bir nəzər saldıqdan sonra titrəyə-titrəyə arvadlarının yanlarına qayıdıb cadugərlərin Notr-Dam kilsəsi qarşı- sında nədənsə birdən-birə kef məclisi qurduqlarına heyrət etdiklərini bildirdilər. Bəziləri isə 1464-cü ildəki kimi yenə burqundiyalı- ların hücumu olub-olmadıqlarını özlərindən soruşurdular. Kişilər kisələri üçün, arvadlar isə ismətləri üçün qorxurdular. Hər halda, kişilər də, arvadlar da qorxularından başlarını yastıqlarının altına soxmuşdular. 723 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 6,79 Mb. Dostları ilə paylaş:
|